Tις επόμενες ημέρες σε ολόκληρη τη Χώρα πραγματοποιούνται οι ορκωμοσίες των Δημοτικών και Κοινοτικών Αρχών που αναδείχθηκαν κατά τις εκλογές της 26ης Μαΐου και 2ας Ιουνίου.
Σύμφωνα με το αρ.52 του Καλλικράτη
(ν.3852/2010), όπως τροποποιήθηκε από το αρ.40 του Κλεισθένη
(ν.4555/2018) και τον πρόσφατο ν.4623/2019, πριν από την ημέρα
εγκατάστασης και ανάληψης των καθηκόντων, δηλαδή πριν την 1η Σεπτεμβρίου, υπόχρεοι σε ορκωμοσία είναι «
- ο Δήμαρχος,
- οι Δημοτικοί Σύμβουλοι,
- οι Σύμβουλοι Κοινότητας,
- οι Πρόεδροι των Κοινοτήτων».
Ο νομοθέτης επιβάλλει στα πρόσωπα
που εκλέγονται στα ανωτέρω αξιώματα και
δεν αποποιούνται την εκλογή
τους, να εγκαθίστανται και να αναλαμβάνουν τα καθήκοντά τους ευθύς με
την έναρξη της θητείας τους, δηλαδή την 1η Σεπτεμβρίου. Περαιτέρω, ως απαραίτητη προϋπόθεση
για την κατά τα ως άνω εγκατάσταση και ανάληψη καθηκόντων προβλέπει την
προηγούμενη ορκωμοσία των εκλεγέντων, με την οποία δεσμεύονται να
διοικήσουν το Δήμο σύμφωνα με το Σύνταγμα και τους νόμους. Η ορκωμοσία,
επομένως, είναι «εσωτερικής φύσης πράξη, που δηλώνει μία ηθική δέσμευση
και δεν αποτελεί εκτελεστή διοικητική πράξη» (ΣτΕ 1314/1983).
Η υποχρέωση αυτή επιβάλλεται,
διότι ο νομοθέτης δεν δέχεται την εγκατάσταση και την επαγόμενη ανάληψη
καθηκόντων, χωρίς να έχουν ήδη ορκισθεί οι εκλεγέντες. Για το λόγο
αυτό, άλλωστε, προβλέπει (παρ.2 αρ.53 ν.3852/2010) την ΑΥΤΟΔΙΚΑΙΗ
ΕΚΠΤΩΣΗ (με διαπιστωτική πράξη της Αποκεντρωμένης Διοίκησης) αυτών που
δεν συμμορφώνονται προς την υποχρέωση ορκωμοσίας εντός της νόμιμης
προθεσμίας και, περαιτέρω, την κίνηση ταχείας διαδικασίας για την
ορκωμοσία των ΑΝΑΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΩΝ τους και την ανάληψη καθηκόντων από αυτούς
(παρ.1-3 αρ.55 ν.3852/2010, όπως αντικαταστάθηκαν από το αρ.42 του
ν.4555/2018).
Σύμφωνα με τη νομολογία του
Συμβουλίου της Επικρατείας, οι ως άνω διατάξεις δεν αντιβαίνουν στις
αρχές της λαϊκής κυριαρχίας και της αναλογικότητας ούτε σε άλλη
συνταγματική διάταξη ή αρχή (ΣτΕ 2132/2004).
Υπογραμμίζεται πως κάθε δημοτική περίοδος και, συνεπώς, και κάθε θητεία των Αιρετών είναι αυτοτελής.
Ως εκ τούτου, εάν κάποιοι Αιρετοί έχουν επανεκλεγεί, ακόμη και στο ίδιο
αξίωμα, που κατείχαν την προηγούμενη δημοτική περίοδο, τούτο δεν
σημαίνει συνέχιση της θητείας τους, και για το λόγο αυτό, θα πρέπει να
ορκιστούν μαζί με τους άλλους Αιρετούς.
Εάν κάποιος από τους εκλεγέντες
δεν μπορεί να παραστεί στην ορκωμοσία, κατά την οριζόμενη ημερομηνία,
επικαλούμενος λόγους «ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΙΚΗΣ ΑΔΥΝΑΜΙΑΣ», οι οποίοι δεν αίρονται
πριν την 31η Αυγούστου, τότε ο Δήμαρχος οφείλει να τον
καλέσει να ορκισθεί μέσα σε 5 ημέρες αφότου του γνωστοποιηθεί η άρση των
λόγων αυτών (παρ.4 αρ.52 ν.3852/2010).
Ο λόγος «αντικειμενικής αδυναμίας» θα πρέπει να είναι ένα γεγονός αναπότρεπτου ή ανυπέρβλητου και απρόβλεπτου κωλύματος συνεπεία του οποίου ο ενδιαφερόμενος τελεί σε απόλυτη πραγματική αδυναμία να επιμεληθεί των υποθέσεών του αυτοπροσώπως (ΣτΕ 2132/ 2004 και 1135/2000).
Επισημαίνεται ότι η ορκωμοσία του Αιρετού αυτού μπορεί να λάβει χώρα και μετά την 1η Σεπτεμβρίου, όποτε δηλαδή αρθούν οι λόγοι αντικειμενικής αδυναμίας που έχει επικαλεσθεί.
Επομένως, σύμφωνα με τη διάταξη
αυτή, θα πρέπει ο συγκεκριμένος Αιρετός ΝΑ ΕΝΗΜΕΡΩΣΕΙ ΤΟ ΔΗΜΑΡΧΟ για
τους λόγους, για τους οποίους δεν μπορεί να παραστεί στην ορκωμοσία κατά
την ημέρα που έχει οριστεί και να τον ενημερώσει όταν οι λόγοι αυτοί
έχουν εκλείψει. Η ενημέρωση, για λόγους ασφάλειας δικαίου, ορθό είναι
να είναι ΕΓΓΡΑΦΗ και ΝΑ ΠΡΩΤΟΚΟΛΛΗΘΕΙ στο Δήμο.
Οι λόγοι «αντικειμενικής
αδυναμίας», των οποίων γίνεται επίκληση, ώστε να μη δοθεί ο όρκος, θα
πρέπει να αναφέρονται αναλυτικά και να μην είναι γενικοί, αόριστοι ή αναπόδεικτοι (Γν. ΝΣΚ 404/ 2003).
Έτσι, δεν μπορεί να γίνει αόριστη επίκληση «εκτάκτου οικογενειακού προβλήματος» (ΣτΕ
2117/ 2008) ή «ανειλημμένων επαγγελματικών υποχρεώσεων» (ΣτΕ
2116/2010), γεγονότα τα οποία δεν αποτελούν αντικειμενικούς λόγους, αλλά
υποκειμενικούς, συνδεόμενους με τη βούληση του φυσικού προσώπου.
Διευκρινίζεται ότι σε περίπτωση
που κάποιος, για οποιονδήποτε λόγο, δεν δώσει όρκο την καθορισμένη στην
πρόσκληση του εκλεγέντος Δημάρχου ημερομηνία, μπορεί να προσέλθει στο
Δημοτικό κατάστημα, πριν από την 31η Αυγούστου σε νέα, ορισθείσα από τον εκλεγέντα Δήμαρχο, ημερομηνία και να ορκιστεί (ΣτΕ 2114/2008 και 2132/2004).
Στις περιπτώσεις αυτές,
συντάσσεται νέο πρακτικό ορκωμοσίας, το οποίο υπογράφεται από τον
εκλεγέντα Δήμαρχο και τον ορκισθέντα Αιρετό, σε δύο αντίτυπα, από τα
οποία το ένα παραμένει στο αρχείο του Δήμου και το άλλο αποστέλλεται
στην Αποκεντρωμένη Διοίκηση, σύμφωνα με την παρ.3 του αρ.52 του
ν.3852/2010.
Αναφορικά με το χώρο όπου μπορεί να πραγματοποιηθεί η ορκωμοσία, έχετε αναλυτικά διαβάσει στον AIRETO την πρόσφατη τροποποίηση με το αρ.114 του ν.4623/2019.
Κλείνοντας, σημειώνεται ότι για τα ανωτέρω - που συνάγονται από τις σχετικές νομοθετικές διατάξεις και την Εγκύκλιο της 6ης Αυγούστου 2014 - αναμένεται και φέτος η έκδοση αντίστοιχης Εγκυκλίου από το Υπουργείο Εσωτερικών.
airetos.gr
