Του Γιάννη Μανιάτη* Δευτέρα 18 Μαρτίου 2019
Α. Η εξορυκτική βιομηχανία προ ΣΥΡΙΖΑ
Η
Ελλάδα ανήκει στις ορυκτολογικά πιο πλούσιες ευρωπαϊκές χώρες. Ο
εξορυκτικός κλάδος, μπορεί να συμβάλει στα επόμενα χρόνια στο 7% του
ΑΕΠ, να δημιουργήσει 100.000 νέες θέσεις εργασίας και να συνεισφέρει με
2δις€/χρόνο στις εξαγωγές της χώρας.
Είναι 1η στην παραγωγή περλίτη στην Ευρώπη και 2η στον κόσμο καλύπτοντας το 32% της παγκόσμιας παραγωγής.
Είναι 1η στην παραγωγή μπεντονίτη στην Ευρώπη και 3η στον κόσμο, καλύπτοντας το 7,5% της παγκόσμιας παραγωγής.
Είναι 4η στην παραγωγή μαγνησίτη στην Ευρώπη και 9η στον κόσμο.
Είναι 4η στην παραγωγή μαρμάρων στην Ευρώπη και 8η στον κόσμο.
Είναι 1η στην παραγωγή νικελίου στην Ευρώπη και 13η στον κόσμο καλύπτοντας το 49% της ευρωπαϊκής παραγωγής.
Είναι 6η στην παραγωγή αλουμινίου στην Ευρώπη και ανήκει στις 10 πρώτες χώρες του κόσμου με τα μεγαλύτερα αποθέματα βωξίτη.
Η τρέχουσα ακαθάριστη αξία των συνολικών μεταλλευτικών αποθεμάτων στο υπέδαφος της Ελλάδας (εκτός κοιτασμάτων υδρογονανθράκων), εκτιμάται από το ΙΓΜΕ στα περίπου 70 δισ. ευρώ.
Ο ελληνικός εξορυκτικός κλάδος είναι έντονα εξωστρεφής, με εξαγωγή περίπου στο 75% των πωλήσεών του, πάνω από 1 δισ. ευρώ το χρόνο (5% των συνολικών μας εξαγωγών).
Σήμερα, απασχολούνται στον κλάδο περίπου 20.000 άμεσα εργαζόμενοι και 80.000 έμμεσα. Σε μια εποχή που το μεγάλο ζητούμενο είναι η Ανάπτυξη και η δημιουργία νέων θέσεων εργασίας, οι Ορυκτές Πρώτες Ύλες, μπορούν να αποτελέσουν μια νέα πηγή πλούτου, νέα πηγή εσόδων και νέα πηγή θέσεων εργασίας.
Από το 3.4% του ΑΕΠ σήμερα, μπορούμε σε λίγα χρόνια να το διπλασιάσουμε, στο 7%, να διπλασιάσουμε τις εξαγωγές, φθάνοντας τα 2 δισ. ευρώ το χρόνο και να δημιουργήσουμε άλλες 100.000 νέες θέσεις εργασίας.
Βασικές προϋποθέσεις του εθνικού αυτού στόχου, είναι η αξιοποίηση των υφιστάμενων κοιτασμάτων, μέσα από διαφανείς διεθνείς διαγωνιστικές διαδικασίες, καθώς και η εκπόνηση ενός Ειδικού Χωροταξικού Ορυκτών Πρώτων Υλών.
Είναι προφανές, ότι ένα τέτοιο Ειδικό Χωροταξικό, για έναν οικονομικό κλάδο που αντικειμενικά απαιτεί ιδιαίτερες περιβαλλοντικές προδιαγραφές, αποτελεί αναγκαία υποδομή για ανάπτυξη. Εξίσου σημαντικό, όπως τα Ειδικά Χωροταξικά Τουρισμού, Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας, Ιχθυοκαλλιεργειών, κ.ά.
Για την αξιοποίηση του εθνικού αυτού πλούτου, το 2011 δημοσιεύσαμε τον πιο σύγχρονο ευρωπαϊκό Κώδικα Μεταλλευτικών και Λατομικών Εργασιών (ΚΜΛΕ), ενώ το 2012 ήμασταν στις πρώτες πέντε (5) ευρωπαϊκές χώρες που δημοσίευσαν «Εθνική Στρατηγική για Βιώσιμη Ανάπτυξη Ορυκτών Πρώτων Υλών».
Την ίδια χρονιά (2012), συγκροτήσαμε την Εθνική Επιτροπή Καταγραφής και Αξιολόγησης του Εθνικού Ορυκτού Πλούτου. Τον Οκτώβριο του 2014, παραδόθηκαν τα τελικά πορίσματα της Επιτροπής αυτής. Μια επιτροπή που δούλεψε το διάστημα 2012-2014, με επιστημονική τεκμηρίωση και πατριωτισμό, χωρίς καμία απολύτως υλική ανταμοιβή. Τα πορίσματά της συνιστούν ένα έργο που ποτέ δεν είχε γίνει στα σχεδόν 200 χρόνια του ελεύθερου ελληνικού κράτους, αφού για πρώτη φορά έγινε πλήρης και αναλυτική καταγραφή, με πολλούς επιτόπιους ελέγχους, της έκτασης και των βασικών χαρακτηριστικών του δημόσιου ορυκτού πλούτου της χώρας. Η Επιτροπή κατέγραψε:
Α. 114 Δημόσιους Μεταλλευτικούς Χώρους (ΔΜΧ) με πλήρη νομική ταυτοποίηση,
Β. 22 Δημόσιες Εκτάσεις Βιομηχανικών Ορυκτών (ΔΕΒΟ), δηλαδή εκτάσεις στις οποίες το Δημόσιο έκανε έρευνες και διαπίστωσε την ύπαρξη βιομηχανικών ορυκτών και αυτούς με πλήρη νομική ταυτοποίηση.
Επίσης, η Επιτροπή για κάθε μία έκταση, εκπόνησε ειδικό τεύχος με όλα τα στοιχεία και όλα τα δεδομένα, καθώς επίσης την αξιολόγησή της και το τελικό της συμπέρασμα.
Τελικά, επέλεξε 29 περιοχές και πρότεινε να προκηρυχθούν διεθνείς πλειοδοτικοί διαγωνισμοί ανάθεσης για έρευνα και αξιοποίηση των κοιτασμάτων:
I) για 20 Δημόσιους Μεταλλευτικούς Χώρους (ΔΜΧ) και
ΙΙ) για 9 Δημόσιες Εκτάσεις Βιομηχανικών Ορυκτών (ΔΕΒΟ)
Την περίοδο αυτή λοιπόν, η Ελλάδα ήταν ο πρωταγωνιστής και όχι ο ουραγός στην Ευρωπαϊκή Ένωση.
Β. Η εξορυκτική βιομηχανία με ΣΥΡΙΖΑ
Στο τέλος του 2014, έχοντας ολοκληρώσει για πρώτη φορά στη νεότερη ιστορία της χώρας, την ακριβή καταγραφή των αποθεμάτων των Ορυκτών Πρώτων Υλών, εντάξαμε στο ΕΣΠΑ, την εκπόνηση του «Ειδικού Χωροταξικού Πλαισίου Ορυκτών Πρώτων Υλών». Διασφαλίσαμε τη χρηματοδότησή του και σε συνεργασία με το Σύνδεσμο Μεταλλευτικών Επιχειρήσεων (ΣΜΕ), διαμορφώσαμε τις τεχνικές προδιαγραφές, ώστε στις αρχές του 2016, να έχει ολοκληρωθεί το Ειδικό Χωροταξικό.
Παράλληλα, προχωρούσαμε την εκπόνηση των 12 Περιφερειακών Χωροταξικών Σχεδίων, για τις 12 (πλην Αττικής), Περιφέρειες της χώρας. Ειδικά για την Περιφέρεια Αττικής, είχαμε νομοθετήσει, από τα μέσα του 2014, 35 χρόνια μετά τον περίφημο νόμο Τρίτση, το «Ρυθμιστικό Σχέδιο Αθήνας - Αττικής», που έλυσε όλα τα σχετικά θέματα για το Λεκανοπέδιο Αττικής. Στόχος της παράλληλης εξέλιξης, ήταν να υπάρξει απόλυτη συμβατότητα των Χρήσεων Γης και των Χωροταξικών Σχεδίων ανάπτυξης όλων των Περιφερειών της χώρας, με το Ειδικό Χωροταξικό Ορυκτών Πόρων, δηλ. την ταυτόχρονη ανάπτυξη της εξορυκτικής βιομηχανίας, με όλες τις άλλες Χρήσεις Γης και τις αναπτυξιακές δράσεις της κάθε Περιφέρειας.
Τι έγινε τα 4 χρόνια (2015 - 2018) με κυβερνήσεις ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ και τελευταία ΣΥΡΙΖΑ και προθύμων; Δυστυχώς, το απόλυτο τίποτα. Καμία απολύτως πρωτοβουλία να κουνηθεί οτιδήποτε.
Και φθάσαμε πριν λίγες μέρες, στις 8 Μαρτίου 2019, να ανακοινώνει με... περηφάνια ο αρμόδιος υπουργός ΥΠΕΝ, τα ακόλουθα θλιβερά:
«Ο Υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Γιώργος Σταθάκης, συναντήθηκε σήμερα με το ανάδοχο μελετητικό σχήμα που θα εκπονήσει το Ειδικό Χωροταξικό Πλαίσιο για τις Ορυκτές Πρώτες Ύλες, καθώς και τη Στρατηγική Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων.
Η εκπόνηση ξεκινάει άμεσα και θα ολοκληρωθεί σε 18 μήνες, με την κατάρτιση του σχετικού σχεδίου Κοινής Υπουργικής Απόφασης, μέσα από έναν ουσιαστικό και διευρυμένο διάλογο με όλους τους εμπλεκόμενους φορείς».
Με απλά λόγια, από τον Ιανουάριο 2015 μέχρι σήμερα, δεν έγινε απολύτως τίποτα. Παρότι παρέλαβε ο ΣΥΡΙΖΑ έτοιμες προδιαγραφές, εξασφαλισμένη χρηματοδότηση και σύμφωνη γνώμη τόσο του κλάδου, όσο και των 12 Περιφερειών της χώρας. Τώρα, μετά από 4 χαμένα χρόνια πλήρους αδράνειας, ξεκινά η μελέτη, ώστε στο τέλος του 2020, η χώρα να αποκτήσει (ελπίζουμε), Χωροταξικό Ορυκτού Πλούτου, που θα έπρεπε να είναι έτοιμο αρχές του 2016.
Και προφανώς καμία από τις παραπάνω επενδυτικά ελκυστικές κι έτοιμες για αξιοποίηση 20+9 Δημόσιες Εκτάσεις Βιομηχανικών και Μεταλλευτικών Ορυκτών δεν προκηρύχθηκε για αξιοποίηση.
Γ. Επίλογος
Πέντε (5) ολόκληρα χαμένα χρόνια σε έναν κλάδο με προοπτική δυναμικότητας 7% του ΑΕΠ και 200.000 θέσεων εργασίας! Που είναι από τους κορυφαίους κλάδους ευρωπαϊκής προτεραιότητας, στο πλαίσιο της στρατηγικής να αυξηθεί η συμβολή της Βιομηχανίας στο 20% του ευρωπαϊκού ΑΕΠ.
Με απλά λόγια, τα χρόνια ΣΥΡΙΖΑ - Αλ. Τσίπρα, χαμένα πάνω από 5 δισ. ευρώ από το ΑΕΠ και πάνω από 100.000 θέσεις εργασίας.
Λόγω ανικανότητας, ιδεοληψίας, αναπτυξιακής αδιαφορίας του Αλ. Τσίπρα και των υπουργών του.
Πόση άλλη εθνική ζημιά θα τους επιτρέψουμε να κάνουν στο σώμα της κοινωνίας και της οικονομίας;
Φτάνει πια!
