Γράφει η Δέσποινα Κονταράκη*
Το 2014 οι New York Times δημοσίευαν έναν χάρτη που απεικόνιζε πώς θα
ήταν η Ευρώπη αν επικρατούσαν όλα τα αποσχιστικά κινήματα που υπάρχουν
στα κράτη, είτε αυτά είναι ενεργά είτε τελούν εν υπνώσει. Το αποτέλεσμα όπως καταλαβαίνετε είναι εντυπωσιακά αποκαρδιωτικό. Σχεδόν όλα τα σύνορα, όπως τα γνωρίζουμε σήμερα, μετατοπίζονται, αναδεικνύοντας τις νέες «πόλεις-κράτη» που αλλάζουν άρδην και τον παγκόσμιο χάρτη. Στο Ηνωμένο βασίλειο η Σκωτία, στην Ισπανία η Καταλονία και η χώρα των Βάσκων, στην Ιταλία η Βενετία και το νότιο Τιρόλο, στο Βέλγιο η Φλάνδρα, στη Γαλλία η Κορσική, στη Δανία τα νησιά Φερόε. Η «βαλκανιοποίηση» όπως ονομάζεται η
τάση για κατακερματισμό κρατών απειλεί την Ευρώπη από τον νότο έως τον βορρά.
Ανεξαρτήτως του αποτελέσματος του δημοψηφίσματος στην Καταλονία, η ζημιά έχει γίνει ήδη. Την ώρα που οι Βρυξέλλες ετοιμάζονται θεωρητικά για διορθωτικές κινήσεις στοχεύοντας στην περαιτέρω ενοποίηση της Ε.Ε., με τον Γιούνκερ, τον Μακρόν και τη Μέρκελ να μοιράζονται ένα μακρινό όραμα μιας πιο δημοκρατικής Ευρώπης, διαφορετικές εθνότητες προτάσσουν την αρχή της αυτοδιάθεσης που οδηγεί σχεδόν νομοτελειακά στον κίνδυνο της απόσχισης.
Η Ευρώπη έχει γνωρίσει στην πρόσφατη ιστορία της πολλά «διαζύγια». Είτε σε επίπεδο ομοσπονδιακών κρατών (ΕΣΣΔ, Γιουγκοσλαβία) είτε σε επίπεδο Ε.Ε. με την έξοδο της Μ. Βρετανίας. Ανεξαρτητοποιήσεις σε μικρότερη κλίμακα, όπως αυτή που επιδιώκει η Καταλονία δεν είναι λιγότερο επώδυνες. Αντιθέτως. Αν για παράδειγμα η Καταλονία αποσχιστεί από την Ισπανία, η Γαλλία μετατρέπεται αυτομάτως σε εξωτερικό σύνορο της Ε.Ε., ενώ το νέο κράτος «δευτερόλεπτα μετά θα ήταν εκτός Ε.Ε., εκτός ευρώ. Δεν θα είχαν πλέον την ευρωπαϊκή υπηκοότητα» (δήλωση Β. Ρέντινγκ). Αλλωστε το δόγμα Μπαρόζο βρίσκεται σε πλήρη ισχύ: Οποιοδήποτε κράτος προκύψει από απόσχιση κράτους-μέλους δεν αποτελεί αυτοδικαίως νέο μέλος, με όλα τα συνεπακόλουθα: Από τις οικονομικές και εμπορικές σχέσεις μέχρι και σε ποιο πρωτάθλημα θα παίζει η Μπαρτσελόνα.
Οποιο και αν είναι το αποτέλεσμα, όποια πλευρά και αν υποστηρίζει κάποιος, σημασία έχει πως οι εσωτερικές συγκρούσεις στα ευρωπαϊκά κράτη μόνο κακό προμηνύουν για το μέλλον της γηραιάς Ηπείρου. Μεσούσης της οικονομικής κρίσης και με τα ακροδεξιά και εθνικιστικά κόμματα να βρυχώνται με όλο και μεγαλύτερη δύναμη, το όξινο μάγμα που σχηματίζεται στα έγκατα της ευρωπαϊκής γης είναι πιο επικίνδυνο από ποτέ.
*Η Δέσποινα Κονταράκη είναι αρχισυντάκτρια του Ελεύθερου Τύπου
Από την έντυπη έκδοση του Ελεύθερου Τύπου
