*του Αναστάσιου Λυμπερίου
Τεράστια
είναι η ζημιά από την καθυστέρηση εφαρμογής του Προγράμματος Αγροτικής Ανάπτυξης
2104-2020 για τον αγροτικό κόσμο.To ΠΑΑ από το 2014 περιλαμβάνει διασφαλισμένους
πόρους 6 δισεκατομμυρίων ευρώ, χρήματα που εδώ και ενάμιση χρόνο λιμνάζουν
αναξιοποίητα, εξαιτίας της αδράνειας και της
αβελτηρίας της κυβέρνησης. Την ώρα μάλιστα που οι συγκεκριμένοι
πόροι θα μπορούσαν να είχαν ήδη δώσει ώθηση και νέα
δυναμική τροχιά στην αγροτική αλλά και συνολικά την εθνική οικονομία.
Ιδιαίτερα
στο πρόγραμμα των Νέων Αγροτών το οποίο έχει προδημοσιευτεί από τον Απρίλιο του
2016 η κυβέρνηση έχει επιδείξει αδικαιολόγητη απραξία και ολιγωρία στερώντας τη
δυνατότητα αύξησης της ανταγωνιστικότητας των γεωργικών εκμεταλλεύσεων μέσω της
ηλικιακής ανανέωσης και της δημιουργίας βιώσιμων εκμεταλλεύσεων αλλά και στερώντας παράλληλα από την εθνική μας οικονομία πολύτιμους πόρους και από την αγορά την
πολυπόθητη ρευστότητα.
Ας δούμε
αναλυτικά τους όρους, τις προϋποθέσεις και τα κριτήρια του προγράμματος σύμφωνα
με την έως σήμερα προδημοσιευμένη προκήρυξη η οποία βρίσκεται ακόμα δυστυχώς στα
συρτάρια του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης:
-Τα Κριτήρια
Επιλεξιμότητας Υποψηφίων:
Έτσι
δικαίωμα υποβολής αίτησης ενίσχυσης στο συγκεκριμένο Μέτρο έχουν φυσικά πρόσωπα
ή νομικά πρόσωπα, εφόσον κατά την ημερομηνία υποβολής της αίτησης ενίσχυσης,
πληρούνται αθροιστικά οι ακόλουθες προϋποθέσεις:
α1)
Οι υποψήφιοι δικαιούχοι φυσικά πρόσωπα:
i)
Έχουν συμπληρώσει το 18ο έτος της ηλικίας τους, έχουν πλήρη δικαιοπρακτική
ικανότητα και φερεγγυότητα σύμφωνα με τις διατάξεις του Αστικού Κώδικα και δεν
έχουν υπερβεί το 40ο έτος της ηλικίας τους.
ii)
Είναι μόνιμοι κάτοικοι των περιοχών εφαρμογής του Υπομέτρου 6.1.
α2)
Οι υποψήφιοι δικαιούχοι Νομικά πρόσωπα:
i)
Έχουν ως αρχηγό– νόμιμο εκπρόσωπο τους νέο γεωργό που πληροί της προϋποθέσεις
του σημείου (α1).
ii)
Έχουν ως αρχηγό – νόμιμο εκπρόσωπο νέο γεωργό, σύμφωνα με τις προϋποθέσεις της
παραγράφου 2 σημεία γ «Αρχηγός Γεωργικής Εκμετάλλευσης» και ε «Πρώτη
Εγκατάσταση
Νέων Γεωργών», ο οποίος μετέχει στο κεφάλαιο του νομικού προσώπου τουλάχιστον
κατά 51%.
iii)
Έχουν έδρα στην ευρύτερη περιοχή του τόπου της μόνιμης κατοικίας του αρχηγού –νόμιμου
εκπροσώπου τους και εντός της ίδιας Περιφέρειας.
iv)
Έχουν ως δραστηριότητα τη γεωργική παραγωγή (ΟΜΑΔΑ ΚΑΔ 01).
β)
Οι νέοι γεωργοί αρχηγοί των γεωργικών εκμεταλλεύσεων έχουν εγκατασταθεί για
πρώτη φορά, σύμφωνα με την παράγραφο 2ε «Πρώτη Εγκατάσταση Νέων Γεωργών», κατά
το δωδεκάμηνο που προηγείται της ημερομηνίας υποβολής της αίτησης ενίσχυσης.
γ)
Είναι εγγεγραμμένοι στο Ολοκληρωμένο Σύστημα Διαχείρισης και Ελέγχου (ΟΣΔΕ).
δ)
Είναι εγγεγραμμένοι στο ΜΑΑΕ ως επαγγελματίες αγρότες νεοεισερχόμενοι στον
αγροτικό τομέα για τα φυσικά πρόσωπα ή ως κάτοχοι για τα νομικά πρόσωπα. Επίσης
τα στοιχεία του νέου γεωργού ως αρχηγού – νόμιμου εκπροσώπου των νομικών
προσώπων περιγράφονται στο ΜΑΑΕ.
ε)
Οι νέοι γεωργοί αρχηγοί των γεωργικών εκμεταλλεύσεων δεν πρέπει να έχουν
ασκήσει προηγουμένως γεωργική επαγγελματική δραστηριότητα ή έλεγχο επί νομικών
προσώπων με γεωργική δραστηριότητα.
στ)
Να εκπληρώνουν την ιδιότητα του «ενεργού αγρότη εντός 18 μηνών από την
ημερομηνία πρώτης εγκατάστασης.
ζ)
Οι νέοι γεωργοί αρχηγοί των γεωργικών εκμεταλλεύσεων διαθέτουν επαρκή
επαγγελματικά προσόντα ή αναλαμβάνουν τη δέσμευση να τα αποκτήσουν μέσω του
Υπομέτρου 1.1 του ΠΑΑ 2014-20 εντός 36 μηνών από την ημερομηνία λήψης της
ατομικής απόφασης έγκρισης.
η)
Υποβάλλουν Επιχειρηματικό Σχέδιο, με ελάχιστη διάρκεια υλοποίησης τα τρία (3)
έτη και μέγιστη τα τέσσερα (4) έτη με δεσμευτικούς ποιοτικούς ή ποσοτικούς
στόχους και χρονικές προθεσμίες, για την ανάπτυξη των γεωργικών δραστηριοτήτων
τους και αναλαμβάνουν τις σχετικές υποχρεώσεις και δεσμεύσεις,
συμπεριλαμβανομένης της απόκτησης επαρκούς επαγγελματικής ικανότητας, εφόσον
απαιτείται.
θ)
Εμπίπτουν στον ορισμό των μικρών και πολύ μικρών επιχειρήσεων (σύσταση
Επιτροπής 2003/361/ΕΚ).
ι)
Δεν εμπίπτουν στις κατηγορίες μη επιλέξιμων υποψηφίων, σύμφωνα με την παράγραφο
5.
2.
Ως προς τις οικογενειακές εκμεταλλεύσεις ισχύουν επιπλέον τα ακόλουθα:
α) η
ιδιοκτησία στα πλαίσια της οικογένειας θεωρείται ότι υφίσταται στο πρόσωπο και
των δύο συζύγων, ανεξαρτήτως πραγματικού γεγονότος
β)
μόνο ένας εκ των συζύγων μπορεί να θεωρηθεί ως αρχηγός της οικογενειακής
εκμετάλλευσης. Μεταβίβαση της αρχηγίας γεωργικής εκμετάλλευσης, από σύζυγο που
είναι εγγεγραμμένος στο ΜΑΑΕ με την ιδιότητα του επαγγελματία αγρότη ή έχει τις
προϋποθέσεις εγγραφής στο ΜΑΑΕ ως επαγγελματίας αγρότης, δεν γίνεται αποδεκτή
για την ένταξη στο Υπομέτρο 6.1.
-Ποιοι είναι οι
μη επιλέξιμοι υποψήφιοι;
1.
Δεν είναι επιλέξιμοι ως υποψήφιοι για ένταξη στο καθεστώς και δεν δύνανται να
κριθούν δικαιούχοι ενίσχυσης οι κάτωθι:
α)
Τα φυσικά πρόσωπα που είναι εγγεγραμμένα ως επαγγελματίες αγρότες στο ΜΑΑΕ ή
έχουν τις προϋποθέσεις να οριστούν ως επαγγελματίες αγρότες από το ΜΑΑΕ (δηλαδή
δεν έχουν τις προϋποθέσεις να οριστούν ως νεοεισερχόμενοι στον γεωργικό τομέα)
σύμφωνα με τους όρους και τις προϋποθέσεις που ισχύουν κάθε φορά ή ενεργούσαν
ως διαχειριστές/νόμιμοι εκπρόσωποι νομικού προσώπου που ασκούσε ή εξακολουθεί
να ασκεί γεωργική δραστηριότητα στο παρελθόν.
β)
Οι μόνιμοι ή με σύμβαση υπάλληλοι του Δημοσίου, Ν.Π.Δ.Δ., Ν.Π.Ι.Δ., οι στρατιωτικοί,
οι ιδιωτικοί υπάλληλοι, οι ελεύθεροι επαγγελματίες, οι ιδιοκτήτες μη γεωργικών
επιχειρήσεων κλπ.
γ)
Όσοι είναι u948 δικαιούχοι των Υπομέτρων 6.2 «εκκίνηση για μη γεωργικές
δραστηριότητες» και6.3 «Ανάπτυξη μικρών γεωργικών εκμεταλλεύσεων» του ΠΑΑ 2014
– 2020.
δ)
Παλιότεροι δικαιούχοι μέτρων «νέων γεωργών» του ΠΑΑ 2007-2013 ή του
ΕΠΑΑ-ΑΥ2000-2006.
ε)
Ομάδες ή οργανώσεις παραγωγών ή άλλο κοινό εταιρικό σχήμα (και νόμιμος
εκπρόσωπος ή κύριος εταίρος αυτών) που χρηματοδοτούνται από άλλα μέτρα του ΠΑΑ
2014 – 2020 για κοινό επιχειρηματικό σχέδιο.
ζ)
Όσοι εκ των οποίων ο/η σύζυγος είναι είτε επαγγελματίας αγρότης εγγεγραμμένος
στο ΑΑΕ ή έχει τις προϋποθέσεις για να οριστεί ως επαγγελματίας αγρότης από το
ΜΑΑΕ.
η)
Οι άμεσα συνταξιοδοτούμενοι από οποιοδήποτε ταμείο του εσωτερικού ή εξωτερικού.
Οι συντάξεις αναπηρίας κρίνονται ανά περίπτωση.
θ)
Όσοι εκτίουν ποινές φυλάκισης.
Ας δούμε αναλυτικά ποια είναι τα Κριτήρια Επιλεξιμότητας της Γεωργικής
Εκμετάλλευσης του Υποψηφίου σύμφωνα με τη προκήρυξη :
-Κριτήρια
Επιλεξιμότητας της Γεωργικής Εκμετάλλευσης του Υποψηφίου:
1. Η
γεωργική εκμετάλλευση του/της υποψηφίου πρέπει να βρίσκεται στην ευρύτερη
περιοχή του τόπου της μόνιμης κατοικίας του/της.
2. Η
γεωργική εκμετάλλευση να έχει ελάχιστο μέγεθος παραγωγικής δυναμικότητας
(εκφρασμένη ως τυπική απόδοση) 8.000 € και μέγιστο 100.000 €.
3.
Τα αγροτεμάχια της εκμετάλλευσης πρέπει να είναι:
α)
Ιδιόκτητα ή μισθωμένα ή συνδυασμός τους.
β)
Μεγαλύτερα ή ίσα της ελάχιστης έκτασης κατά τύπο αγροτεμαχίου που είναι επιλέξιμη
στακαθεστώτα της ενιαίας ενίσχυσης.
4.
Το ζωικό και μελισσοκομικό κεφάλαιο της εκμετάλλευσης πρέπει να είναι ιδιόκτητο
και καταγεγραμμένο στα μητρώα και βιβλιάρια του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και
Τροφίμων.
5.
Το σύνολο της γεωργικής εκμετάλλευσης πρέπει να έχει περιληφθεί στην Ενιαία
Δήλωση Εκμετάλλευσης κατά το έτος υποβολής της αίτησης ενίσχυσης προς ένταξη
στο Υπομέτρο 6.1από τον υποψήφιο δικαιούχο.
-Επιχειρηματικό
Σχέδιο , Στόχοι και Δεσμεύσεις Υποψηφίων:
Παράλληλα
οι υποψήφιοι πρέπει να υποβάλλουν υποχρεωτικά Επιχειρηματικό σχέδιο το όποιο
πρέπει περιλαμβάνει τα εξής:
1. Να
περιγράφει με ρεαλιστικότητα τη στρατηγική για την ανάπτυξη της γεωργικής
εκμετάλλευσης σε σχέση με την υφιστάμενη κατάσταση μέσω διατύπωσης σχετικών
δεσμευτικών ποσοτικών ή ποιοτικών στόχων για την οικονομική και περιβαλλοντική
βιωσιμότητα της εκμετάλλευσης, όπως και χρονικές προθεσμίες αυτών. Ειδικά,
το
επιχειρηματικό u963 σχέδιο θα πρέπει να αφορά τον γεωργικό τομέα, δηλαδή την
πρωτογενή γεωργική παραγωγή (συμπεριλαμβανομένων δραστηριοτήτων όπως η διαλογή
και απλή συσκευασία ιδίων προϊόντων).
2.
Το επιχειρηματικό σχέδιο θα πρέπει να συμπληρώνεται βάσει τυποποιημένου σχεδίου
που θα περιλαμβάνεται στην αίτηση ενίσχυσης και θα περιλαμβάνει τα εξής: α)
Περιγραφή υφιστάμενης κατάστασης, στόχων και οροσήμων και β) Περιγραφή δράσεων
και λοιπών ενεργειών προς επίτευξη των στόχων.
3.
Οι στόχοι του επιχειρηματικού σχεδίου για την ανάπτυξη της γεωργικής
εκμετάλλευσης θα πρέπει να είναι μετρήσιμοι και να συμπληρώνονται βάσει του
τυποποιημένου σχεδίου. Μπορεί να είναι ποσοτικοί (π.χ. η αύξηση της συνολικής
παραγωγικής δυναμικότητας της γεωργικής εκμετάλλευσης σε όρους τυπικής
απόδοσης) ή ποιοτικοί (π.χ. αναπροσαρμογή της παραγωγικής κατεύθυνσης της
εκμετάλλευσης σε τομείς προτεραιότητας του ΠΑΑ ή των Περιφερειακών
Στρατηγικών
για τον γεωργικό τομέα ή παραγωγή ποιοτικών προϊόντων βιολογικής παραγωγής ή ολοκληρωμένης
διαχείρισης). Η επίτευξη των στόχων (αρχικών ή τροποποιημένων) είναι υποχρεωτική,
ανεξαρτήτως της ένταξης ή μη σε άλλα μέτρα του ΠΑΑ.
4.
Επιπρόσθετα, ο δικαιούχος αναλαμβάνει τις παρακάτω δεσμεύσεις καθώς και τις επί
μέρους χρονικές προθεσμίες επίτευξής τους που αφορούν στα ακόλουθα:
α)
Ανάπτυξη επαρκών γεωργικών δραστηριοτήτων ώστε να αποκτήσει την ιδιότητα του «ενεργού»
αγρότη το αργότερο εντός 18 μηνών από την ημερομηνία πρώτης εγκατάστασής.
β)
Απόκτηση επαρκών επαγγελματικών προσόντων από τον αρχηγό της γεωργικής
εκμετάλλευσης,
εντός χρονικής περιόδου η οποία δεν υπερβαίνει τους 36 μήνες από την ημερομηνία
της απόφασης έγκρισης, εφόσον δεν τα διαθέτει.
γ1)
Στην περίπτωση ατομικών γεωργικών εκμεταλλεύσεων, απόκτηση από τον αρχηγό της εκμετάλλευσης
της «πλήρης» ιδιότητας του «επαγγελματία αγρότη» εντός δύο (2) ετών το πολύ από
την πρώτη εγκατάσταση και διατήρηση αυτής μέχρι την ολοκλήρωση και την ορθή υλοποίηση
του επιχειρηματικού σχεδίου, με παράλληλη συμμόρφωση στις αντίστοιχες υποχρεώσεις
που καθορίζονται στις εθνικές διατάξεις (όπως ποσοστό εισοδήματος, φορέας ασφάλισης,
φορολογικές υποχρεώσεις).
γ2)
Στην περίπτωση γεωργικών εκμεταλλεύσεων οι οποίες ανήκουν σε Νομικά Πρόσωπα, απόκτηση,
από τον αρχηγό της εκμετάλλευσης, απασχόλησης και ποσοστού εισοδήματος από την
άσκηση επιχειρηματικής δραστηριότητας σε νομικό πρόσωπο με γεωργική δραστηριότητα
αντίστοιχα με αυτά που ορίζονται για τον επαγγελματία αγρότη εντός δύο (2) ετών
το πολύ από την πρώτη εγκατάσταση και τη διατήρηση αυτών μέχρι την ολοκλήρωση και
την ορθή υλοποίηση του επιχειρηματικού σχεδίου, με παράλληλη συμμόρφωση στις αντίστοιχες υποχρεώσεις που καθορίζονται στις
εθνικές διατάξεις (όπως ασφαλιστικές υποχρεώσεις, φορολογικές υποχρεώσεις).
δ)
Διατήρηση της αρχηγίας της γεωργικής εκμετάλλευσης σύμφωνα με τους όρους και προϋποθέσεις
κατά την πρώτη εγκατάσταση κατά την ένταξη στο υπομέτρο 6.1, σύμφωνα με την
παράγραφο 2γ «Αρχηγός Γεωργικής Εκμετάλλευσης» έως την ολοκλήρωση και την ορθή υλοποίηση
του επιχειρηματικού σχεδίου.
ε)
Επίτευξη των ποιοτικών και ποσοτικών στόχων που προσδιορίζονται στο
επιχειρηματικό σχέδιο, βάσει του οποίου οι υποψήφιοι δεσμεύονται, αξιολογούνται
και τελικά κρίνονται ως δικαιούχοι των ενισχύσεων.
στ)
Η βαθμολογία να μην πέφτει σε επίπεδο κατώτερο του ελαχίστου ορίου βαθμολογίας
ή της βαθμολογίας του τελευταίου δικαιούχου καθ’ όλη την περίοδο ολοκλήρωσης
και μέχρι την ορθή υλοποίηση του επιχειρηματικού σχεδίου.
ζ)
Διατήρηση τουλάχιστον της αρχικής παραγωγικής δυναμικότητας της εκμετάλλευσης
(σε όρους τυπικής απόδοσης) με την οποία εγκρίθηκε για το Υπομέτρο 6.1 έως την
ολοκλήρωση και την ορθή υλοποίηση του επιχειρηματικού σχεδίου.
η)
Διατήρηση του τόπου μόνιμης κατοικίας στην περιοχή εφαρμογής του Υπομέτρου
6.1
με τους ίδιους όρους ενίσχυσης του αρχηγού και της έδρας του νομικού προσώπου
έως την ολοκλήρωση και την ορθή υλοποίηση του επιχειρηματικού σχεδίου.
θ)
Υποβολή Ενιαίας Δήλωσης Εκμετάλλευσης στον ΟΠΕΚΕΠΕ ανελλιπώς καθ΄ όλη τη
διάρκεια του επιχειρηματικού σχεδίου, και τήρηση των λοιπών υποχρεώσεων των
αρχηγών γεωργικών εκμεταλλεύσεων σε σχέση με το ΟΣΔΕ και τα Μητρώα του
Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, όπως αυτές ισχύουν κάθε φορά.
ι)
Να δέχεται και να διευκολύνει ενέργειες για την παρακολούθηση και τον έλεγχο
της ορθής υλοποίησης του επιχειρηματικού σχεδίου, την επίτευξη των συναφών στόχων
καθώς την τήρηση της εθνικής ή κοινοτικής νομοθεσίας (π.χ. έλεγχοι που
πραγματοποιούν Εθνικά και Κοινοτικά Όργανα).
5. Η
ελάχιστη διάρκεια υλοποίησης του επιχειρηματικού σχεδίου είναι τα τρία (3) και
η μέγιστη τα τέσσερα (4) έτη..
6.
Το επιχειρηματικό σχέδιο μπορεί να τροποποιείται κατ΄ ανώτερο 2 φορές με σκοπό
την καλύτερη και έγκαιρη ανταπόκριση σε μεταβαλλόμενες συνθήκες υλοποίησης. Οι
τροποποιήσεις θα γίνονται αποδεκτές μόνο ύστερα από σαφή αιτιολόγηση και υπό
αυστηρές προϋποθέσεις (όπως να μην οδηγούν σε επίπεδα κατώτερα του ελάχιστου
ορίου βαθμολογίας ή της βαθμολογίας του τελευταίου δικαιούχου).
7.
Μετά το πέρας της επίτευξης των δεσμευτικών στόχων και δεσμεύσεων του Υπομέτρου
6.1 και την ολοκλήρωση και την ορθή υλοποίηση του επιχειρηματικού σχεδίου, ο
δικαιούχος δεν αναλαμβάνει μακροχρόνιες υποχρεώσεις.
Ποια είναι η οικονομική ενίσχυση που αφορά τους Νέους Γεωργούς σύμφωνα με την
προδημοσιευμένη προκήρυξη:
Οικονομική Ενίσχυση:
1. Η
οικονομική ενίσχυση της πρώτης εγκατάστασης νέων γεωργών χορηγείται με τη μορφή
κατ΄αποκοπή ποσού ενίσχυσης για την πρώτη εγκατάστασή νέων γεωργών κατόπιν
υποβολής και έγκρισης σχετικού επιχειρηματικού σχεδίου.
2.
Το ποσό ενίσχυσης καταβάλλεται τουλάχιστον σε 2 δόσεις, οι οποίες βαίνουν
φθίνουσες, με την1η δόση (έως 70% του συνολικού ποσού ενίσχυσης) να καταβάλλεται
με την απόφαση ένταξης
και
την τελευταία δόση να καταβάλλεται εντός 5 ετών από την ένταξη μετά την ορθή
εφαρμογή του επιχειρηματικού σχεδίου και την επίτευξη των συναφών στόχων και
δεσμεύσεων.
3.
Το ποσό ενίσχυσης δεν συνδέεται με επιλέξιμες δαπάνες ή κόστη αλλά
διαμορφώνεται μεταξύ 17.000 € έως και 22.000 €, διαφοροποιούμενο ανάλογα με την
περιοχή του τόπου της μόνιμης κατοικίας του δικαιούχου και της παραγωγικής
κατεύθυνσης της εκμετάλλευσης ως εξής:
Το
βασικό ποσό ενίσχυσης θα είναι 17.000 για γεωργικές εκμεταλλεύσεις που θα έχουν
(στη μελλοντική κατάσταση) φυτική – μικτή παραγωγική κατεύθυνση.
Το
ποσό αυτό αυξάνεται και διαμορφώνεται έως και 22.000 € με βάση τα εξής:
α)
κατά 2.500 € εφόσον η περιοχή μόνιμης κατοικίας των αρχηγών των εκμεταλλεύσεων βρίσκεται
σε περιοχές ορεινές ή μειονεκτικές ή σε μικρά νησιά (νησιά μέχρι και 3.000
κατοίκους πληθυσμό) ή συνδυασμό αυτών των κατηγοριών περιοχών,
β)
κατά 2.500 € για ζωική παραγωγική κατεύθυνση (στη μελλοντική κατάσταση) της
εκμετάλλευσης.
*ο κ. Αναστάσιος
Λυμπερίου είναι Οικονομολόγος, Λογιστής Α’ Τάξης και Υποψήφιος Διδάκτωρ στο
Πάντειο Πανεπιστήμιο. Μέλος της Συνέλευσης των Αντιπροσώπων του Οικονομικού
Επιμελητήριου Ελλάδας
tasoslimp@yahoo.gr
