Η δικτατορία του «πολιτικά ορθόν»

Άρθρο του Δημοσθένη Δαββέτα

Έτσι και κάποιος τις μέρες μας μιλήσει για περιορισμένη μετανάστευση, για άρνηση διαχωρισμού εκκλησίας – πολιτείας, για άρνηση κατάργησης συνόρων, ή κάνει κριτική στον φεμινισμό, χαρακτηρίζεται άμεσα «πολιτικά λάθος».

Πρόκειται για μια μορφή ιδεών των οπαδών του «πολιτικά ορθόν», για μια αυταρχική ιδεολογία της νεωτερικότητας που οραματίζεται την ουτοπία ενός ασύνορου κόσμου, όπου το κέντρο είναι ο άνθρωπος πάνω από έθνος, φύλο, παραδόσεις ή θρησκευτικές ομάδες. Πρόκειται για συνειδητή άρνηση των φυσικών, ιστορικών και πολιτισμικών διαφορών, με τέτοια ακρότητα ώστε εύκολα ο αντίθετος να χαρακτηρίζεται ρατσιστής, συντηρητικός, αντιδραστικός, μέχρι και ακροδεξιός. Ο πολιτικά ορθός προτιμάει να λέει «έγχρωμος» αντί «μαύρος» και άλλα ανάλογα. 

Η αντίληψη αυτή ξεκίνησε στα αμερικάνικα πανεπιστήμια ως ειρωνεία εναντίον της ριζοσπαστικής αριστεράς στις αρχές της δεκαετίας του ’80. Ειρωνεύονταν όσους εφάρμοζαν κατά γράμμα, δίχως να ερμηνεύουν τις αρχές του διαφωτισμού, πιστεύοντας ότι έτσι πολεμούν κάθε κοινωνική φοβικότητα. Οι οπαδοί του πολιτικά ορθόν, πιστοί στα ανθρώπινα δικαιώματα θεωρούν τον πολίτη ουδέτερο, ανεξάρτητο από έθνος, φυλή, γλώσσα, θρησκεία, παραδόσεις. Στηρίζονται στη νεωτερική αντίληψη της προόδου και της πρωτοπορίας. Μέχρι τη δεκαετία του ’80 όπου το κοινωνιολογικό αυτό μοντέλο που αδιαφορούσε για τις φυσικές διαφορές των ανθρώπων κι ονειρεύεται να ελέγξει τη φύση, έχασε την ουσιαστική επαφή με αυτό που είναι ο άνθρωπος. Το αντιανθρώπινο γεωμετρικό μοντέλο που προσπάθησε να εφαρμόσει σε όλο τον πλανήτη προκάλεσε πόλεμο αντί ειρήνη, θρησκευτικό πάθος αντί αγνωστικισμό, υποκουλτούρα αντί πολιτισμό, τεχνική αρτιότητα και μηχανική βελτίωση αντί ανθρώπινη καλλιέργεια. Το μοντέλο αυτό που θέλει να σχετικοποιήσει παραδόσεις και ανθρωπιστικές αξίες, που θέλει να γκρεμίσει πολιτισμικές διαφορές για να φτιάξει ένα πλανητικό καλούπι διαβίωσης σήμερα δέχεται την επίθεση όσων θέλουν να στηριχθούν στις ρίζες και τις παραδόσεις τους, όσων θέλουν να συντηρούν την ιστορία και το πολιτισμικό τους παρελθόν. Σήμερα βιώνουμε τη «συντηρητική» αντίσταση που θέλει τη πρόοδο και την εξέλιξη να περνά από έναν γόνιμο και δημιουργικό διάλογο με το παρελθόν. Έτσι μπαίνουν οι βάσεις για ένα υγιές μέλλον.

Δημοσθένης Δαββέτας

 

 Δημοσιεύθηκε την Πέμπτη 28/5/2015 στον Ελεύθερο Τύπο