Πακέτο «όλα σε ένα» στις εισφορές κύριας σύνταξης, επικουρικής και εφάπαξ, για 1,8 εκατομμύριο μισθωτούς του ιδιωτικού τομέα, των ΔΕΚΟ, των τραπεζών και των δήμων, καθιερώνει το υπουργείο Εργασίας, εισάγοντας παράλληλα ένα νέου τύπου «Τειρεσία» για το ασφαλιστικό σύστημα που θα κατατάσσει σε λευκή ή μαύρη λίστα τις δημόσιες και ιδιωτικές επιχειρήσεις, ανάλογα με το αν καταβάλλουν ή όχι τις εισφορές των εργαζομένων τους, όχι μόνο για κύρια σύνταξη, αλλά για την επικουρική και το εφάπαξ!
Το νέο σύστημα καταγραφής των εισφορών θα εφαρμοστεί, όπως αποκαλύπτει σήμερα ο «ΤτΚ», από την 1/1/2014 και θα φέρει ανατροπές σε όλο το φάσμα των παροχών που στο εξής θα δικαιούνται να λαμβάνουν τα εκατομμύρια των μισθωτών.
Η ηλεκτρονική καταγραφή όλων των εισφορών θα γίνει μέσω μιας «εμπλουτισμένης» Αναλυτικής Περιοδικής Δήλωσης, στην οποία θα προστεθούν νέοι κωδικοί (και ειδικά «κουτάκια») όπου η κάθε επιχείρηση, και ο κάθε εργοδότης, θα είναι υποχρεωμένη πλέον να αναγράφει, εκτός από τις εισφορές κύριας ασφάλισης, τις εισφορές που παρακρατά από τους εργαζομένους για την επικουρική ασφάλιση (3%) μαζί με τη δική του συμμετοχή (3%) καθώς και τις κρατήσεις 4% για εφάπαξ που πληρώνουν μόνο οι εργαζόμενοι.
Με το νέο σύστημα ο κάθε εργαζόμενος θα μπορεί να ξέρει τι πληρώνει αναλυτικά για κάθε Ταμείο, αλλά αυτό όμως δεν θα του διασφαλίζει ότι θα πάρει και τις ανάλογες παροχές, αν οι εισφορές του απλά δηλωθούν χωρίς να αποδοθούν!
Η μεγάλη παγίδα που κρύβει για τους εργαζομένους το πακέτο «όλες οι εισφορές σε μια δήλωση» έχει να κάνει με το γεγονός ότι ακόμη και αν καταγραφούν όλες σε ενιαία ηλεκτρονική βάση, ουδείς μπορεί να τους εγγυηθεί ότι δεν θα κινδυνεύσουν να χάσουν παροχές από τη στιγμή που δεν θα γίνεται έλεγχος στους εργοδότες για το αν κατέβαλαν τις εισφορές που αναλογούν στον κάθε μισθωτό!
Οι μόνες εισφορές που είναι εκ του νόμου υποχρεωμένοι να πληρώνουν οι εργοδότες στην κοινωνική ασφάλιση είναι αυτές για κύρια και επικουρική σύνταξη και όχι για το εφάπαξ, όπου υπάρχει μόνον η εισφορά του εργαζομένου, την οποία όμως δεν αποδίδει ο ίδιος, αλλά ο κάθε εργοδότης.
Στην περίπτωση, λοιπόν, που δεν θα αποδίδονται στο σύνολό τους ή και καθόλου οι μη υποχρεωτικές εισφορές, όπως αυτή για το εφάπαξ, τότε οι εργαζόμενοι κινδυνεύουν να τις χάσουν τελείως παρότι θα τις έχουν πληρώσει!
Στην πράξη δηλαδή ένας εργαζόμενος μπορεί να έχει μηνιαία κράτηση 4% από το μισθό του για εφάπαξ, να δηλώνεται μέσω της ΑΠΔ που θα κάνει ο εργοδότης για να είναι ασφαλιστικά ενήμερος, αλλά εκείνος που θα ελέγξει αν πράγματι αυτή η εισφορά αποδόθηκε στο Ταμείο θα είναι ο ίδιος ο εργαζόμενος, ο οποίος θα πρέπει να στραφεί κατά του εργοδότη του διεκδικώντας τις μη καταβληθείσες εισφορές του!
Το πρόβλημα που θα υπάρξει με την ενσωμάτωση των εισφορών σε μια ενιαία ΑΠΔ έγκειται στο γεγονός ότι οι υποχρεωτικές εισφορές (εκείνες δηλαδή που εκ του νόμου πληρώνει και ο εργοδότης) για κύρια και επικουρική ασφάλιση θα μπορούν να καταλογιστούν στους ασυνεπείς εργοδότες και να αναζητηθούν είτε από το ΙΚΑ είτε από το επικουρικό ταμείο του ιδιωτικού τομέα (ΕΤΕΑ), αλλά δεν θα μπορεί να συμβεί το ίδιο με τις εισφορές για τις οποίες δεν υπάρχει εργοδοτική συμμετοχή, όπως συμβαίνει με το εφάπαξ!
Εδώ, λοιπόν, όπως παραδέχτηκαν αρμόδια στελέχη των ασφαλιστικών ταμείων, υπεύθυνος για να αναζητήσει τις τυχόν μη καταβληθείσες εισφορές του από τον εργοδότη του θα είναι ο ίδιος ο εργαζόμενος και όχι το εκάστοτε ταμείο πρόνοιας! Στην περίπτωση που δεν καταβάλλονται στο σύνολό τους οι αναλογούσες εισφορές, τότε οι εργαζόμενοι θα κινδυνεύουν να χάσουν και τις εισφορές αλλά και τις αντίστοιχες παροχές.
Μάλιστα, ο κίνδυνος αυτός υπάρχει, εκτός από το εφάπαξ, και στις επικουρικές συντάξεις. Στα μεν ταμεία πρόνοιας πληρώνει μόνο ο εργαζόμενος, αλλά αν δεν την αποδώσει ο εργοδότης η εισφορά δεν υφίσταται! Στα δε επικουρικά ταμεία, υπάρχει μεν εργοδοτική συμμετοχή (3%), αλλά όπως αποκαλύφθηκε και επίσημα την περασμένη εβδομάδα με αφορμή το πρωτοσέλιδο ρεπορτάζ του «Ε.Τ.», οι εισφορές περίπου 500.000 εργαζομένων -κατά τις εκτιμήσεις του ΕΤΕΑ- που θα έπρεπε να είχαν αποδοθεί σε ταμεία επικουρικής ασφάλισης, αγνοούνται επί χρόνια! Ουδείς γνωρίζει αν έχουν πληρωθεί στο σύνολό τους ή αν σε κάποιες περιπτώσεις δεν έχουν αποδοθεί και καθόλου.
Κίνδυνος διαγραφής του ασφαλιστικού παρελθόντος των εργαζομένων
Οι κρατήσεις όλων των μισθωτών θα καταγράφονται πλέον σε μια «εμπλουτισμένη» Αναλυτική Περιοδική Δήλωση
ΜΕ ΤΟ ΣΗΜΕΡΙΝΟ σύστημα οι εργαζόμενοι «πιστώνονται» ότι έχουν πληρωθεί στο όνομά τους εισφορές 35 ετών, αλλά ακόμη και αν ο χρόνος για τον οποίο καταβλήθηκαν πραγματικά εισφορές είναι μικρότερος, η επικουρική σύνταξη ή το εφάπαξ υπολογίζονται με χρόνο ασφάλισης 35 ετών!
Με το νέο σύστημα καταγραφής των εισφορών και των παροχών που ετοιμάζει το υπουργείο Εργασίας οι κρατήσεις όλων των μισθωτών από την 1/1/2014 θα καταγράφονται πλέον και για τους τρεις κλάδους (κύρια σύνταξη, επικουρική και εφάπαξ) σε μια «εμπλουτισμένη» Αναλυτική Περιοδική Δήλωση (ΑΠΔ) έτσι ώστε ο κάθε εργαζόμενος να ξέρει και κυρίως να μπορεί να ελέγξει επακριβώς τι από αυτά που πληρώνει πηγαίνει πραγματικά στο Ταμείο του και τι δικαιούται να λάβει από επικουρική σύνταξη και εφάπαξ.
Οι επιχειρήσεις θα ελέγχονται μέσω της ΑΠΔ αν έχουν πληρώσει τις συμπληρωματικές εισφορές (επικουρική και εφάπαξ) και από τη στιγμή που «συλληφθούν» να μην έχουν καταβάλει το σύνολο των εισφορών που δηλώνουν στην ΑΠΔ, τότε θα είναι υποχρεωμένες να τις πληρώσουν τον αμέσως επόμενο μήνα αλλιώς η ΑΠΔ θα απορρίπτεται και θα μπαίνουν στη μαύρη λίστα του «ασφαλιστικού Τειρεσία», με ό,τι αυτό συνεπάγεται ως προς τις συναλλαγές τους με το κράτος.
Εδώ, λοιπόν, όπως παραδέχτηκαν αρμόδια στελέχη των ασφαλιστικών ταμείων, υπεύθυνος για να αναζητήσει τις τυχόν μη καταβληθείσες εισφορές του από τον εργοδότη του θα είναι ο ίδιος ο εργαζόμενος και όχι το εκάστοτε ταμείο πρόνοιας!
Τον ίδιο κίνδυνο διατρέχουν όμως οι εργαζόμενοι και με τις εισφορές επικουρικής ασφάλισης, δεδομένου ότι μέχρι σήμερα δεν υπάρχει κανένας έλεγχος και όπως αποκαλύφθηκε στο Ταμείο των εμποροϋπαλλήλων, οι εισφορές για εκατοντάδες χιλιάδες εργαζόμενους πληρώνονταν μόνο στα χαρτιά! Το εν λόγω Ταμείο παρότι με την αναλογία που εμφανίζει (7 ασφαλισμένοι για κάθε 1 συνταξιούχο) θα έπρεπε να έχει πλεόνασμα, εντούτοις βρίσκεται να μπαίνει μέσα με έλλειμμα 300.000 ευρώ το μήνα, ακριβώς επειδή ένα ποσό από τις εισφορές που δηλώνονται (χειρόγραφα) στην πράξη δεν αποδίδεται.
Μάλιστα αρμόδια στελέχη του ΕΤΕΑ όπου και εντάχθηκε το ταμείο εμποροϋπαλλήλων ανέφεραν στον «ΤτΚ» πως ουδέποτε έγινε έλεγχος για τα χρέη από εισφορές επικουρικής ασφάλισης και ως απόδειξη αυτού σημείωσαν ότι στο ταμείο των εμποροϋπαλλήλων η μαύρη τρύπα από εισφορές που δεν αποδίδονταν επί σειρά ετών μπορεί να φτάνει και στα 80 εκατ. ευρώ.
Ανάλογη είναι και η εικόνα σε όλα σχεδόν τα επικουρικά ταμεία, καθώς ουδέποτε έχουν καταγράψει τις ληξιπρόθεσμες οφειλές τους και πλέον οι συντάξεις που δίνουν βγαίνουν στην ουσία από τις εισφορές που καταβάλουν οι λίγες και συνεπείς επιχειρήσεις, χωρίς να έχει γίνει καμία προσπάθεια αναζήτησης των απολεσθέντων εισφορών!
Με την καταγραφή όλων των εισφορών πλέον σε μια ενιαία δήλωση από την 1/1/2014, το υπουργείο επιδιώκει να τραβήξει μια «κόκκινη γραμμή» με το παρελθόν και να εμφανίσει το καινούργιο σύστημα ως μια εξυγιαντική κίνηση στο ασφαλιστικό. Η φάκα όμως που περιμένει τους εργαζομένους είναι ότι αυτή η «κόκκινη γραμμή» μπορεί να διαγράψει από το «ασφαλιστικό παρελθόν τους» τις εισφορές που αγνοούνται και να σηματοδοτήσει μεγάλες μειώσεις στις νέες επικουρικές συντάξεις.
Το καμπανάκιτης απώλειας των ενσήμων
ΣΤΟ ΒΑΘΜΟ που η νέα διάταξη συνδυαστεί με το άρθρο 16 του νόμου 4075/12 (το οποίο θα αρχίσει να εφαρμόζει το ΙΚΑ από τον Σεπτέμβριο) τότε ο κίνδυνος της απώλειας συνταξιοδοτικών παροχών είναι μεγάλος, καθώς το επίμαχο άρθρο του νόμου 4075 λέει με απλά λόγια ότι στην περίπτωση που ένας εργοδότης δηλώσει ότι κατέβαλε 5.000 ευρώ για ασφαλιστικές εισφορές και από τον έλεγχο διαπιστωθεί ότι δήλωσε 5.000 ευρώ αλλά πλήρωσε 2.000 ευρώ, τότε ο εργαζόμενος θα έχει τα ένσημα που αντιστοιχούν στις εισφορές που πληρώθηκαν και όχι σε αυτές που δηλώθηκαν!
Για να περάσουν τα ένσημα στην καρτέλα του εργαζομένου δεν αρκεί μόνο ο καταλογισμός προστίμου (όπως συμβαίνει σήμερα με την επί πιστώσει ασφάλιση), αλλά σύμφωνα με το επίμαχο άρθρο του ν. 4075 για να πιστωθούν τα ένσημα που δεν πλήρωσε ο εργοδότης στο λογαριασμό του εργαζομένου θα πρέπει όχι μόνο να καταλογιστούν, αλλά και να επιδοθεί από υπαλλήλους του ΙΚΑ το «χαρτί» με την πράξη επιβολής των εισφορών στους ασυνεπείς εργοδότες.
Αρμόδια στελέχη του ΙΚΑ είπαν ότι σε αυτή την περίπτωση το κάθε υποκατάστημα του ΙΚα πρέπει κάθε μήνα να «θυροκολλά» περί τις 2.000 πράξεις επιβολής εισφορών, πράγμα αδύνατο!
ΚΩΣΤΑΣ ΚΑΤΙΚΟΣ
kkatikos@e-typos.com
Δημοσιεύεται στον Τύπο της Κυριακής
