Πολλά ήταν τα μηνύματα του πολιτικού κόσμου παγκοσμίως για τον θάνατo του Μιχαήλ Γκορμπατσόφ .
Τζόνσον: Πάντα θαύμαζα το θάρρος και την ακεραιότητά του.
Ο πρωθυπουργός της Βρετανίας Μπόρις Τζόνσον εξήρε «το θάρρος και την ακεραιότητα» του τελευταίου ηγέτη της Σοβιετικής Ένωσης Μιχαήλ Γκορμπατσόφ, που
πέθανε χθες Τρίτη, κρίνοντας πως η «ακούραστη δέσμευσή του να ανοίξει τη σοβιετική κοινωνία» παραμένει «παράδειγμα», έξι μήνες μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία.«Με θλίβει που έμαθα για τον θάνατο του Γκορμπατσόφ. Πάντα θαύμαζα το θάρρος και την ακεραιότητα που έδειξε τερματίζοντας ειρηνικά τον ψυχρό πόλεμο», ανέφερε ο κ. Τζόνσον μέσω Twitter. «Την περίοδο της επίθεσης του (ρώσου προέδρου Βλαντίμιρ) Πούτιν στην Ουκρανία, η ακούραστη δέσμευσή του στο άνοιγμα της σοβιετικής κοινωνίας παραμένει παράδειγμα για όλους μας».
Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν: Άνοιξε τον δρόμο για μια ελεύθερη Ευρώπη
Η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν απέτισε
φόρο τιμής στον Μιχαήλ Γκορμπατσόφ, που πέθανε χθες Τρίτη, εξαίροντας
έναν πολιτικό «άξιο εμπιστοσύνης και σεβασμού».
Ο τελευταίος ηγέτης της Σοβιετικής Ένωσης (1985-1991) «διαδραμάτισε κρίσιμο ρόλο για να τερματιστεί ο ψυχρός πόλεμος και να πέσει το σιδηρούν παραπέτασμα. Άνοιξε τον δρόμο για μια ελεύθερη Ευρώπη. Είναι μια κληρονομιά που δεν θα ξεχάσουμε. Αναπαύσου εν ειρήνη Μιχαήλ Γκορμπατσόφ», ανέφερε η επικεφαλής της Κομισιόν, πρώην υπουργός Άμυνας της Γερμανίας, μέσω Twitter.
Γκουτέρες: Άλλαξε τον ρου της ιστορίας
Ο Γενικός Γραμματέας του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών εξέφρασε τη «βαθιά θλίψη» του για τον θάνατο του τελευταίου ηγέτη της Σοβιετικής Ένωσης Μιχαήλ Γκορμπατσόφ, αποτίνοντας φόρο τιμής στον «απαράμιλλο ηγέτη» που «άλλαξε τον ρου της ιστορίας».
«Έκανε περισσότερα από οποιονδήποτε για να έρθει με ειρηνικό τρόπο το τέλος του ψυχρού πολέμου», σημείωσε ο Αντόνιο Γκουτέρες σε δελτίο Τύπου που δημοσιοποιήθηκε από τις υπηρεσίες του, κρίνοντας πως «ο κόσμος έχασε έναν τεράστιο παγκόσμιο ηγέτη, δεσμευμένο στην πολυμερή συνεργασία, ακούραστο υπερασπιστή της ειρήνης».Βαρβιτσιώτης: Εμβληματική μορφή του 20ού αιώνα
«Ο Μιχαήλ Γκορμπατσόφ υπήρξε μια εμβληματική πολιτική μορφή του 20ού αιώνα», ανέφερε ο αναπληρωτής υπουργός Εξωτερικών Μιλτιάδης Βαρβιτσιώτης μέσω Twitter αναφερόμενος στον θάνατο του τελευταίου ηγέτη της Σοβιετικής Ένωσης χθες Τρίτη.
«Έπαιξε καθοριστικό ρόλο στο τέλος του Ψυχρού Πολέμου ανοίγοντας το δρόμο για μια ελεύθερη Ευρώπη. Έδειξε πως η Ιστορία μπορεί να γράφεται όχι με πολέμους αλλά με πράξεις ειρήνης».
Μακρόν: Έφυγε ένας «άνθρωπος της ειρήνης
Ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν απέτισε σήμερα φόρο τιμής στον τελευταίο ηγέτη της Σοβιετικής Ένωσης, τον Μιχαήλ Γκορμπατσόφ, ο οποίος πέθανε χθες Τρίτη, ευχαριστώντας τον για την «δέσμευσή του στην ειρήνη στην Ευρώπη».
Ο κ. Μακρόν εξήρε μέσω Twitter τη μνήμη αυτού του «ανθρώπου της ειρήνης οι επιλογές του οποίου άνοιξαν έναν δρόμο για την ελευθερία στους Ρώσους. Η δέσμευσή του στην ειρήνη στην Ευρώπη άλλαξε την κοινή μας ιστορία».
Πούτιν: Έξέφρασε τα βαθιά του συλλυπητήρια
Ο πρόεδρος της Ρωσικής Ομοσπονδίας Βλαντίμιρ Πούτιν εκφράζει τα «βαθιά συλλυπητήριά» του για τον θάνατο χθες Τρίτη του Μιχαήλ Γκορμπατσόφ, του τελευταίου ηγέτη της Σοβιετικής Ένωσης (1985-1991), δήλωσε σήμερα ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου.
«Ο Βλαντίμιρ Πούτιν εκφράζει τα βαθιά του συλλυπητήρια μετά τον θάνατο του Μιχαήλ Γκορμπατσόφ, πρόκειται να στείλει το πρωί συλλυπητήριο τηλεγράφημα στην οικογένεια και στους οικείους» του πρώην ηγέτη της ΕΣΣΔ, ανέφερε ο Ντμίτρι Πεσκόφ, ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου, σύμφωνα με το ρωσικό πρακτορείο ειδήσεων TASS.
Μπάιντεν: Ήταν ένας σπάνιος ηγέτης
Ο αμερικανός πρόεδρος Τζο Μπάιντεν απέτισε φόρο τιμής στον τελευταίο ηγέτη της Σοβιετικής Ένωσης Μιχαήλ Γκορμπατσόφ, που πέθανε χθες Τρίτη, χαρακτηρίζοντας τον «σπάνιο ηγέτη».
«Ως ηγέτης της ΕΣΣΔ, συνεργάστηκε με τον (αμερικανό τότε) πρόεδρο (Ρόναλντ) Ρέιγκαν για να μειωθούν τα πυρηνικά οπλοστάσια των δύο χωρών μας, προς μεγάλη ανακούφιση των ανθρώπων σε όλο τον κόσμο που προσεύχονταν να τερματιστεί η κούρσα πυρηνικών εξοπλισμών. Έπειτα από δεκαετίες βάρβαρης πολιτικής καταστολής, υιοθέτησε δημοκρατικές μεταρρυθμίσεις», ανέφερε ο κ. Μπάιντεν στο δελτίο Τύπου που δημοσιοποιήθηκε από τις υπηρεσίες του.
Επρόκειτο για ενέργειες ενός «σπάνιου ηγέτη», που είχε «τη φαντασία να δει ότι ένα άλλο μέλλον ήταν εφικτό και το θάρρος να διακινδυνεύσει όλη του την καριέρα για να το επιτύχει. Το αποτέλεσμα ήταν ένας ασφαλέστερος κόσμος και μεγαλύτερη ελευθερία για εκατομμύρια ανθρώπους», πρόσθεσε.
Το Ίδρυμα Ρέιγκαν από την πλευρά του ανέφερε μέσω Twitter πως «θρηνεί την απώλεια» του ηγέτη που «ήταν κάποτε πολιτικός αντίπαλος του Ρόναλντ Ρέιγκαν και κατέληξε να γίνει φίλος του».
Ο Μιχαήλ Γκορμπατσόφ πέθανε χθες Τρίτη σε ηλικία 91 ετών έπειτα από «μακρά σοβαρή ασθένεια», ανακοίνωσε το νοσοκομείο της Μόσχας όπου νοσηλευόταν, σύμφωνα με ρωσικά πρακτορεία ειδήσεων.
Τιμηθείς με το βραβείο Νόμπελ ειρήνης για τον ρόλο του στην ύφεση της σύγκρουσης Ανατολής-Δύσης τον περασμένο αιώνα, ο Μιχαήλ Γκορμπατσόφ πέρασε τα τελευταία είκοσι χρόνια ουσιαστικά στο περιθώριο της πολιτικής ζωής, ωστόσο είχε φροντίσει να ακουστεί η φωνή του επανειλημμένα, καθώς ανησυχούσε για τις κλιμακούμενες εντάσεις ανάμεσα στη Μόσχα και στην Ουάσινγκτον.
Οι σημαντικότερες ημερομηνίες της περιόδου του τελευταίου ηγέτη της ΕΣΣΔ
Ακολουθούν οι σημαντικότερες ημερομηνίες του περάσματος από την εξουσία του Μιχαήλ Γκορμπατσόφ, που πέθανε χθες Τρίτη σε ηλικία 91 ετών, από την άνοδό του στο αξίωμα του Γενικού Γραμματέα του Κομμουνιστικού Κόμματος το 1985 ως την παραίτησή του το 1991.
1985
11η Μαρτίου: Ο Μιχαήλ Γκορμπατσόφ, στα 54 του χρόνια, εκλέγεται επικεφαλής του Κομμουνιστικού Κόμματος της Σοβιετικής Ένωσης.
15η Οκτωβρίου: Παρουσιάζει το σχέδιό του για την αναδιάρθρωση της οικονομικού και πολιτικού συστήματος της ΕΣΣΔ, την περεστρόικα, πρόταση του Λεονίντ Μπρέζνιεφ το 1979.
1986
26η Απριλίου: Έκρηξη στον πυρηνικό ηλεκτροπαραγωγικό σταθμό του Τσερνόμπιλ (Ουκρανία). Η τραγωδία αποκρύπτεται από την κυβέρνηση για αρκετές ημέρες, κάτι που συμβάλει στη μόλυνση εκατοντάδων χιλιάδων ανθρώπων από τη ραδιενέργεια.
23η Δεκεμβρίου: Επιστρέφει στη Μόσχα ο αντιφρονών νομπελίστας ειρήνης Αντρέι Ζαχάροφ έπειτα από επτά χρόνια εξαναγκαστικής εξορίας στο Γκόρκι (Νίζνι Νόβγκοροντ).
1987
8η Δεκεμβρίου: Υπογραφή της συνθήκης INF για την εξάλειψη των βαλλιστικών πυραύλων μέσου βεληνεκούς στην Ουάσινγκτον, κατά τη διάρκεια της τρίτης συνόδου κορυφής του Ρόναλντ Ρέιγκαν και του Μιχαήλ Γκορμπατσόφ.
1988
7η Δεκεμβρίου: Στη Νέα Υόρκη, ο Μιχαήλ Γκορμπατσόφ ανακοινώνει στον ΟΗΕ ότι η ΕΣΣΔ θα μειώσει μονομερώς κατά 500.000 άνδρες τις δυνάμεις της στην ανατολική Ευρώπη και στο ευρωπαϊκό τμήμα της ΕΣΣΔ.
1989
15η Φεβρουαρίου: Ολοκληρώνεται η αποχώρηση των σοβιετικών στρατευμάτων από το Αφγανιστάν, έπειτα από δέκα χρόνια πολέμου.
16η Μαΐου: Σύνοδος κορυφής στο Πεκίνο του Μιχαήλ Γκορμπατσόφ με τον κινέζο πρόεδρο Ντενγκ Σιαοπίνγκ, επισφράγιση της εξομάλυνσης των διμερών σχέσεων έπειτα από 30 χρόνια.
12η-15η Ιουνίου: Ο Μιχαήλ Γκορμπατσόφ, έπειτα από τη θριαμβευτική υποδοχή του στη Βόννη (ΓΛΔ), δηλώνει πως το Τείχος θα πέσει όταν «εξαφανιστούν οι συνθήκες που το γέννησαν».
7η Οκτωβρίου: Ο Μιχαήλ Γκορμπατσόφ, στο ανατολικό Βερολίνο, λέει ενώπιον του ανατολικογερμανού ηγέτη Έρικ Χόνεκερ πως «όποιος καθυστερεί τιμωρείται από τη ζωή».
9η Νοεμβρίου: Το Τείχος πέφτει.
1η Δεκεμβρίου: Ιστορική συνάντηση με τον πάπα Ιωάννη Παύλο Β΄.
1990
11η Μαρτίου: Η Λιθουανία ανακηρύσσει την ανεξαρτησία της από την ΕΣΣΔ. Την 13η Ιανουαρίου 1991, σοβιετικά άρματα μπαίνουν στο Βίλνιους (14 νεκροί και 700 τραυματίες).
15η Μαρτίου: Ο Μιχαήλ Γκορμπατσόφ εκλέγεται για πέντε χρόνια πρόεδρος της ΕΣΣΔ, θέση που μόλις δημιουργείται.
16η Ιουλίου: Ο Μιχαήλ Γκορμπατσόφ και ο δυτικογερμανός καγκελάριος Χέλμουτ Κολ συμφωνούν για μια Γερμανία ενωμένη, κυρίαρχη και ελεύθερη να ενταχθεί στο NATO.
15η Οκτωβρίου: Ο Μιχαήλ Γκορμπατσόφ βραβεύεται με Νόμπελ ειρήνης.
1991
12η Ιουνίου: Ο Μπόρις Γέλτσιν εκλέγεται πρόεδρος της Ρωσικής Ομοσπονδίας.
31η Ιουλίου: Υπογράφεται στη Μόσχα η συνθήκη START, η πρώτη συμφωνία για τη μείωση των στρατηγικών πυρηνικών οπλοστασίων των ΗΠΑ και της ΕΣΣΔ.
19η/21η Αυγούστου: Αποτυχημένο πραξικόπημα συντηρητικών εναντίον του Μιχαήλ Γκορμπατσόφ, ο οποίος βρίσκεται στην Κριμαία. Η απόπειρα αυτή οδηγεί στη διάλυση του κομμουνιστικού κόμματος και επιταχύνει την αποσύνθεση της ΕΣΣΔ.
8η Δεκεμβρίου: Στο Μινσκ, οι πρόεδροι της Ρωσίας, της Λευκορωσίας και της Ουκρανίας διαπιστώνουν πως η Σοβιετική Ένωση «δεν υπάρχει πλέον».
25η Δεκεμβρίου: Ο Μιχαήλ Γκορμπατσόφ ανακοινώνει πως παραιτείται από το αξίωμα του προέδρου της ΕΣΣΔ.
Μιχαήλ Γκορμπατσόφ: Ο τελευταίος ηγέτης της Σοβιετικής Ένωσης με τα δικά του λόγια
Ακολουθούν ορισμένες από τις πιο αξιοσημείωτες δηλώσεις του Μιχαήλ Γκορμπατσόφ, του τελευταίου ηγέτη της Σοβιετικής Ένωσης, που πέθανε χθες Τρίτη σε ηλικία 91 ετών.
«Μια μέρα πιαστήκαμε από το χέρι και πήγαμε να περπατήσουμε το απόγευμα. Και συνεχίσαμε να περπατάμε έτσι όλη μας τη ζωή». Για τη σύζυγό του Ραΐσα, συνέντευξή του στο αμερικανικό περιοδικό Vogue, 2013.
«Αυτό είναι άλλο ένα χτύπημα της καμπάνας, μια νέα τρομερή προειδοποίηση ότι στην πυρηνική εποχή χρειάζεται νέα πολιτική σκέψη και απαιτούνται νέες πολιτικές». Πρώτη δημόσιες δηλώσεις για το δυστύχημα στον πυρηνικό ηλεκτροπαραγωγικό σταθμό στο Τσερνόμπιλ (Ουκρανία), 14η Μαΐου 1986, στη σοβιετική τηλεόραση.
«Κάποια στιγμή, η χώρα άρχισε να χάνει την ορμή της, οι δυσκολίες και τα ανεπίλυτα προβλήματα άρχισαν να συσσωρεύονται, εμφανίστηκαν στοιχεία βαλτώματος και άλλα φαινόμενα ξένα στον σοσιαλισμό. Κι αυτό έπληξε σκληρά την οικονομική, την κοινωνική, την πολιτισμική και την πνευματική ζωή».
«Ανάγκη για αλλαγή υπήρχε για πολύ καιρό, στην οικονομία και σε άλλα πεδία, αλλά δεν εφαρμόστηκε στην πολιτική και πρακτική δουλειά του κόμματος και του κράτους». Ομιλία στην Κεντρική Επιτροπή του Κομμουνιστικού Κόμματος της Σοβιετικής Ένωσης, Ιανουάριος 1987.
«Για τους πάντες, και πάνω απ’ όλα για τις δυο μεγάλες δυνάμεις μας, η συμφωνία το κείμενο της οποίας είναι πάνω στο τραπέζι προσφέρει, επιτέλους, τη μεγάλη ευκαιρία να πάρουμε τον δρόμο που οδηγεί μακριά από την απειλή της καταστροφής. Είναι καθήκον μας να αξιοποιήσουμε πλήρως αυτή την ευκαιρία και να προχωρήσουμε μαζί προς έναν κόσμο απαλλαγμένο από τα πυρηνικά όπλα, που θα είναι καλύτερος για τα παιδιά και για τα εγγόνια μας και τα δικά τους παιδιά και τα δικά τους εγγόνια (…) προς την υπόσχεση της πλήρωσης και της πιο ευτυχισμένης ζωής, χωρίς φόβο, και χωρίς την παράλογη κατασπατάληση πόρων για όπλα καταστροφής». Στην τελετή υπογραφής της INF (Intermediate-Range Nuclear Forces Treaty) με τον αμερικανό πρόεδρο Ρόναλντ Ρέιγκαν, 8η Δεκεμβρίου 1987, στην Ουάσινγκτον.
«Είχαμε μισό εκατομμύριο άνδρες εκεί, οπλισμένους μέχρι τα δόντια. Τη μεγαλύτερη συγκέντρωση όπλων, καλά εκπαιδευμένων στρατιωτών, αρμάτων μάχης, πυρηνικών όπλων. Αν δίναμε τέτοια διαταγή, θα ήταν λάθος, θα οδηγούσε σε καταστροφή, θα μπορούσαμε να καταλήξουμε στον Τρίτο Παγκόσμιο Πόλεμο». Για την απόφασή του να μη διατάξει τον σοβιετικό στρατό να εμποδίσει την πτώση του Τείχους του Βερολίνου, συνέντευξη στο καναδικό τηλεοπτικό δίκτυο CBC, 2009.
«Πρώτα απ’ όλα, είμαι βαθιά συγκινημένος, ως άνθρωπος, για την απόφαση αυτή, δεν θα θα το κρύψω. Αλλά αποδέχομαι το βραβείο (…) όχι προσωπικά, αλλά ως αναγνώριση της μεγάλης αξίας και της τεράστιας σημασίας της σημαντικής αποστολής που ονομάζουμε περεστρόικα για τη μοίρα όλου του κόσμου». Δηλώσεις σε ξένους δημοσιογράφους αφού του απονεμήθηκε το βραβείο Νόμπελ ειρήνης, 15η Οκτωβρίου 1990.
«Η μοίρα το θέλησε πως όταν έγινα αρχηγός του κράτους, ήταν ήδη πασιφανές πως κάτι πήγαινε στραβά σε αυτή τη χώρα. Είχαμε αφθονία στα πάντα: γη, πετρέλαιο, αέριο και άλλους φυσικούς πόρους, κι ο θεός μας προίκισε με ευφυΐα και ταλέντο — και παρ’ όλ’ αυτά ζούσαμε πολύ χειρότερα από τον κόσμο σε άλλες βιομηχανικές χώρες και το χάσμα διαρκώς μεγάλωνε.
Ο λόγος ήταν προφανής ήδη για καιρό: η κοινωνία μας ήταν πιασμένη στην αρπάγη του γραφειοκρατικού συστήματος. Καταδικασμένη να υπηρετεί την ιδεολογία και να κουβαλάει το βαρύ φορτίο της κούρσας των εξοπλισμών, πιεζόταν αφόρητα. Όλες οι προσπάθειες να εφαρμοστούν μεταρρυθμίσεις με μισή καρδιά, κι έγιναν πολλές, απέτυχαν η μια μετά την άλλη. Η χώρα έχανε κάθε ελπίδα. Δεν μπορούσαμε να συνεχίσουμε να ζούμε έτσι. Έπρεπε να αλλάξουμε τα πάντα ριζικά. Για αυτόν τον λόγο, ποτέ δεν μετάνιωσα που δεν χρησιμοποίησα τη θέση μου του Γενικού Γραμματέα απλά για να ‘βασιλέψω’ για μερικά χρόνια.
Εγκαταλείπω το αξίωμά μου με ανησυχία — αλλά και με ελπίδα, με πίστη σε εσάς, στη σοφία σας και στην πνευματική σας δύναμη. Είμαστε οι κληρονόμοι ενός σπουδαίου πολιτισμού, και η αναζωογόνηση και η μεταμόρφωση μας για να αποκτήσουμε σύγχρονη και αξιοπρεπή ζωή εξαρτάται από όλους και τον καθένα μας». Τελευταία ομιλία με την ιδιότητα του ηγέτη της Σοβιετικής Ένωσης, 25η Δεκεμβρίου 1991.
«Όσον αφορά τη στρατιωτική επιχείρηση της Ρωσίας στην Ουκρανία που άρχισε την 24η Φεβρουαρίου, υπογραμμίζουμε την ανάγκη να σταματήσουν το ταχύτερο οι εχθροπραξίες και να αρχίσουν άμεσα ειρηνευτικές διαπραγματεύσεις. Δεν υπάρχει τίποτε πολυτιμότερο στον κόσμο από τις ανθρώπινες ζωές». Ανακοίνωση του Ιδρύματος Γκορμπατσόφ, 26η Φεβρουαρίου 2022.
