Η Υπερησία ήταν αρχαία πόλη στην Αχαΐα κοντά στη σημερινή Αιγείρα Αχαΐας. Η πόλη αναφέρεται από τον Όμηρο. Αργότερα το όνομα της πόλης άλλαξε σε Αιγείρα.
Ιστορία
Ιδρύθηκε από αυτόχθονες Πελασγούς, αργότερα στην πόλη αλλά και σε όλη την Αχαΐα εγκαταστάθηκαν Ίωνες και μετά ήρθαν οι Αχαιοί του Τισαμενού.Σύμφωνα με τον Όμηρο συμμετείχε με πλοία της στον Τρωικό πόλεμο[1].
Επίσης ήταν μέλος της Ιωνικής δωδεκάπολης στην πόλη λατρευόταν η Αγροτέρα Αρτέμιδα και υπήρχε ιερό της στον αρχαίο δρόμο για την Πελλήνη. Υπήρχε επίσης άγαλμα του Δία φτιαγμένο από μάρμαρο Πεντέλης, άγαλμα της Αθηνάς, ναός της Αρτέμιδος, με αρχαία αγάλματα του Αγαμέμνονα και της Ιφιγένειας, αγάλματα του Ασκληπιού, του Σεράπιδος και της Ίσιδος και ιερό αφιερωμένο στον Απόλλωνα.
Σε άγνωστο χρόνο, την εποχή που κατοικούσαν στην πόλη Ίωνες, άλλαξε το όνομα της σε Αιγείρα. Ο μύθος λέει πως όταν οι Σικυώνιοι επιτέθηκαν στην Υπερησία οι κάτοικοί της μάζεψαν όσο περισσότερα πρόβατα (αιγές) μπόρεσαν και βάζοντας δάδες στα κερατά τους τα έστειλαν νύχτα στο αντίπαλο στρατόπεδο. Οι Σικυώνιοι βλέποντάς τα, τα πέρασαν για στρατιώτες και υποχώρησαν. Από τότε η πόλη ονομάστηκε Αιγείρα προς τιμήν του γεγονότος[2].
Από την Υπερησία ήταν ο Ίκαρος ολυμπιονίκης στην 23η Ολυμπιάδα το 688 π.Χ. στο Στάδιο και ο Κρατίνος στην 126η Ολυμπιάδα 272 π.Χ. στο αγώνισμα της Πάλης παίδων.
Σήμερα η αρχαία πόλη έχει βρεθεί και ανασκαφεί σε μεγάλο μέρος της. Έχει ανασκαφεί το αρχαίο θέατρο και χρησιμοποιείται σε εκδηλώσεις, η ακρόπολη και λείψανα κτιρίων.