Γράφει ο Δρ.
Απόστολος Ε. Παπαφωτίου
1. Ιστορικά στοιχεία
Το
Κράνειο ήταν προάστιο της Κορίνθου νοτιοανατολικά της ρωμαϊκής Αγοράς εντός των
κλασικών τειχών. Ήταν φημισμένο καθ’ όλη τη διάρκεια της Δωρικής Κορίνθου για
τις πολυτελείς κατοικίες, την Αγορά, το γυμνάσιο και την πλούσια βλάστησή του
και ήταν συνδεδεμένο με τη ζωή και τον θάνατο του Διογένους του Κυνικού. Κατά
την ρωμαϊκή εποχή το προάστιο διατήρησε τα ελληνικά ταφικά μνημεία, πιθανώς
τους ναούς και τα Iερά. Ανηγέρθησαν μεγάλες και πολυτελείς κατοικίες και πολλά
μνημεία- ταφές πέρα από τα άστικά όρια της πόλης. Αναφορές για το Κράνειο
απαντώνται σε πολλούς συγγραφείς, όπως στον Θεόφραστο, τον Ξενοφώντα, τον
Αθήναιο, τον Πλούταρχο, τον Διογένη Λαέρτιο και τον Παυσανία. Την περιοχή
κοσμούσε το τέμενος του Βελλεροφόντη, ο ναός της Αφροδίτης της Μελαινίδος, ο
τάφος της Λαΐδας και ο τάφος του Διογένους από τη Σινώπη.