Το μήνυμα ότι η Ελλάδα δεν πρόκειται να συζητήσει με την Τουρκία με το Όρους Ρέις στην ελληνική υφαλοκρηπίδα, έστειλε ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης, κατά τη συνάντησή του με τον Γερμανό υπουργό Εξωτερικών, Χάικο Μάας στο Μέγαρο Μαξίμου.
Ο κ. Μητσοτάκης θύμισε ότι ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών, πριν από
μόλις μια εβδομάδα είπε στον Έλληνα ομόλογό του ότι θα προσκαλούσε την
Αθήνα σε διερευνητικές επαφές «και αντί για διερευνητικές επαφές έχουμε
το Όρους Ρέις στην ελληνική υφαλοκρηπίδα.
«Προφανώς δεν θα συζητήσουμε υπό αυτές τις συνθήκες. Προσφέραμε στην Τουρκία μια πολύ σαφή επιλογή, στην πρόσφατη Σύνοδο Κορυφής: Μια ανανεωμένη εταιρική σχέση ή συνέπειες σε περίπτωση που συνεχιστεί η επιθετική συμπεριφορά. Και φαίνεται πως η Τουρκία έχει διαλέξει τη δεύτερη οδό, τόνισε ο πρωθυπουργός.
Παράλληλα τόνισε επίσης πως θα θέσει το ζήτημα των τουρκικών προκλήσεων στη Σύνοδο Κορυφής.
Στην έναρξη της συνάντησης, ο Πρωθυπουργός έκανε την ακόλουθη δήλωση:
Καλώς ορίσατε, για άλλη μια φορά, εν μέσω αυτών των ιδιαίτερα δύσκολων συνθηκών, δεδομένων των όσων συνέβησαν τις τελευταίες ημέρες. Θεωρώ πως κανείς δεν θα μπορούσε να είναι ικανοποιημένος με τις πρόσφατες εξελίξεις, ειδικά υπό το φως των συμπερασμάτων του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου. Είναι πολύ σημαντικό να υπενθυμίσουμε σε όλους πως τα όσα συμφωνήθηκαν στις Βρυξέλλες ήταν απολύτως ξεκάθαρα.
Διαβάζω ενδεικτικά μια πρόταση: «Η επιδίωξη διαλόγου με καλή πίστη και η αποχή από μονομερείς ενέργειες που αντιβαίνουν στα συμφέροντα της ΕΕ και παραβιάζουν το διεθνές δίκαιο και τα κυριαρχικά δικαιώματα των κρατών μελών της ΕΕ αποτελεί απόλυτη προϋπόθεση», κάτι που σημαίνει δηλαδή ότι αποτελεί προϋπόθεση για την βελτίωση της σχέσης μας με την Τουρκία. Αυτό που έχουμε δει έκτοτε είναι την επανάληψη των δραστηριοτήτων του Oruc Reis και φυσικά επίσης το άνοιγμα του περίκλειστου παραλιακού μετώπου στα Βαρώσια της Κύπρου, που παρέμενε κλειστό για 46 χρόνια.
Στο πρόσφατο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, δώσαμε στην Τουρκία μια ξεκάθαρη επιλογή. Είτε την ανανέωση των σχέσεων της με την Ευρώπη είτε να αντιμετωπίσει συνέπειες αν συνεχιστεί αυτή η επιθετική συμπεριφορά. Δυστυχώς, φαίνεται πως – προς το παρόν – η Τουρκία έχει επιλέξει τον δεύτερο δρόμο. Θα πρέπει να θυμόμαστε πως στην Παράγραφο 21 των συμπερασμάτων του Συμβουλίου, καταστήσαμε σαφές πως στην περίπτωση που συνεχιστούν οι μονομερείς ενέργειες και οι προκλήσεις εκ μέρους της Τουρκίας κατά παράβαση του Διεθνούς Δικαίου, εμείς – ως Ευρωπαϊκή Ένωση – θα χρησιμοποιήσουμε όλα τα διαθέσιμα εργαλεία και όλες τις επιλογές που διαθέτουμε. Θα παρακολουθούμε στενά τις εξελίξεις και θα λάβουμε τις κατάλληλες αποφάσεις το αργότερο ως τον Δεκέμβριο.
Αυτή είναι η πραγματικότητα που αντιμετωπίζουμε σήμερα. Θα ήθελα να επαναλάβω ότι έχουμε κάθε πρόθεση να ξεκινήσουμε έναν παραγωγικό διάλογο με την Τουρκία. Γνωρίζετε πως και με την διαμεσολάβηση της Γερμανίας συμφωνήσαμε – τουλάχιστον δύο φορές – να επανεκκινήσουμε τις διερευνητικές επαφές από το σημείο όπου είχαν σταματήσει τον Μάρτιο του 2016, με στόχο την επίτευξη συμφωνίας για την οριοθέτηση των θαλάσσιων ζωνών μας.
Αυτό ήταν το αντικείμενο εκείνων των διερευνητικών επαφών. Και δυστυχώς αντί να ορίσουμε μια ημερομηνία – ο κ. Τσαβούσογλου είπε στον Υπουργό κ. Δένδια πριν από λιγότερο από μια εβδομάδα ότι η Τουρκία θα καλούσε την Ελλάδα για την έναρξη των διερευνητικών επαφών – και αντί για μια ημερομηνία έναρξης των διερευνητικών επαφών έχουμε το Oruc Reis να πλέει εντός της ελληνικής αποκλειστικής οικονομικής ζώνης.
Προφανώς δεν θα προχωρήσουμε σε συζητήσεις υπό αυτές τις συνθήκες, με ένα πλοίο να βρίσκεται εν πλω και αναμένω ότι το ζήτημα θα συζητηθεί εκ νέου στο επόμενο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, έτσι ώστε να εξετάσουμε τις τελευταίες εξελίξεις. Θα ήθελα να σας ευχαριστήσω ξανά για την ενεργό διπλωματική σας στάση.
Ας ελπίσουμε ότι σύντομα θα φτάσουμε στο σημείο που, όντως, θα κάτσουμε στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων και θα συζητήσουμε, σαν λογικοί άνθρωποι. Δεν αναφέρομαι σε εμάς. Καταλαβαίνετε. Να συζητήσουμε αντί για την εμπλοκή σε μια αχρείαστη διπλωματία των κανονιοφόρων».
Από την πλευρά του ο Γερμανός υπουργός Εξωτερικών, τόνισε ότι οι ενέργειες της Τουρκίας με το Όρουτς Ρέις αλλά και στα Βαρώσια αντιβαίνουν πλήρως το πνεύμα των όσων είχαν συμφωνηθεί.
«Γι’ αυτό έχω πολύ κατανόηση για το γεγονός ότι στην Ελλάδα υπάρχει
όχι απλά ενόχληση, αλλά εκνευρισμός. Δεν είναι η πρώτη φορά που μέσω
τουρκικών προκλήσεων διακόπτεται η ρότα που είχε χαραχθεί», τόνισε ο
Μάας.
Μάλιστα ο Χάικο Μάας που έφτασε στην Αθήνα από τη Λευκωσία όπου και είχε συναντήσεις με την ηγεσία της Κυπριακής Δημοκρατίας έστειλε σαφές μήνυμα προς την Άγκυρα πως «είναι πλέον υπόθεση της Τουρκίας να δημιουργήσει εκείνες τις συνθήκες και την ατμόσφαιρα για να υπάρχει εν τέλει η δυνατότητα διεξαγωγής των διερευνητικών συνομιλιών χωρίς περαιτέρω προκλήσεις».
Ο κ. Μάας τόνισε πως η Γερμανία και η ΕΕ στέκονται αλληλέγγυες στο πλευρό της Κύπρου και της Ελλάδας. Πρόσθεσε πως «η Γερμανία συνεχίζει να είναι πρόθυμη να στηρίξει με όλες της τις δυνάμεις κάθε προσπάθεια αναζήτησης λύσεων και κυρίως στο πλαίσιο της Προεδρίας (της ΕΕ), που έχουμε αναλάβει αυτό το εξάμηνο».
Ο Γερμανός ΥΠΕΞ είπε πως οι τελευταίες κινήσεις του Όρουτς Ρέις «στις αμφιλεγόμενες θαλάσσιες περιοχές του Καστελόριζου δεν είναι παρά το αντίθετο ακριβώς ενός Μέτρου Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης όπως εμείς το αντιλαμβανόμαστε».
Πρόσθεσε πως «σε περίπτωση που θα προβεί το σκάφος αυτό σε νέες έρευνες για φυσικό αέριο στις αμφισβητούμενες θαλάσσιες περιοχές αυτό θα αποτελεί πραγματικά σοβαρό πλήγμα στις προσπάθειες αποκλιμάκωσης στην Ανατολική Μεσόγειο και εκ μέρους της Γερμανίας και στις περαιτέρω εξελίξεις των ευρωτουρκικών σχέσεων».
Από το πρωί η Αθήνα έχει ξεκαθαρίσει με αλλεπάλληλες δηλώσεις τόσο του υπουργού Εξωτερικών Νίκου Δένδια, του κυβερνητικού εκπροσώπου Στέλιου Πέτσα και του υπουργού Επικρατείας Γιώργου Γεραπετρίτη πως υπό τις παρούσες συνθήκες με την Τουρκία να προτίθεται να στείλει το Oruc Reis 6,5 μίλια από το Καστελόριζο, δεν υπάρχει καμία περίπτωση η Ελλάδα να συζητήσει στο πλαίσιο των διερευνητικών επαφών.
Ουσιαστικά αυτό ξεκαθάρισε σήμερα και ο Κυριάκος Μητσοτάκης και πλέον η Ελλάδα στην επικείμενη σύνοδο Κορυφής στις 15 και 16 Οκτωβρίου θα θέσει θέμα επιβολής κυρώσεων, καθώς η Τουρκία με τη στάση της κάνει σαφές ότι δεν υπάρχει κανένας λόγος να φτάσουμε μέχρι το Δεκέμβριο για να επανεξετάσουν τη στάση τους οι Ευρωπαίοι.
Ο Αυστριακός καγκελάριος Σεμπάστιαν Κουρτς καταδίκασε τις ενέργειες της Τουρκίας και προειδοποίησε για την επιβολή κυρώσεων.
«Καταδικάζω απερίφραστα τις νέες έρευνες του πλοίου Oruc Reis στα ελληνικά χωρικά ύδατα και το άνοιγμα των Βαρωσίων στην Κύπρο. Και οι δύο κινήσεις παραβιάζουν ξεκάθαρα το διεθνές δίκαιο», έγραψε ο Αυστριακός καγκελάριος.
Και πρόσθεσε: «Αν η Τουρκία συνεχίσει να παραβιάζει το διεθνές δίκαιο, θα βρεθεί αντιμέτωπη με την απειλή κυρώσεων της ΕΕ. Επίσης, θα πρέπει να σταματήσουν οι διαπραγματεύσεις με την ΕΕ».
