Της Γιώτας Μπάγκα
Η πολύκροτη δίκη για τη φρικτή δολοφονία της Ελένης
Τοπαλούδη, αλλά και η αύξηση των ποσοστών κακοποίησης γυναικών και
ενδοοικογενειακής βίας φέρνουν στο προσκήνιο ένα ζήτημα καυτό που απασχολεί όχι
μόνο τις γυναίκες σε όλο τον πλανήτη, αλλά και κάθε νοήμον και πολιτισμένο ον:
αυτό της θυματοποίησης των γυναικών. Κι αυτό προσπαθήσαμε να αναδείξουμε μέσα
από την εκπομπή my radio, my art στον Ραδιοφωνικό Σταθμό My Radio 89,6 στην
εκπομπή του Σαββάτου 16 Μαΐου.
Για του λόγου το αληθές – σύμφωνα με στοιχεία της Γενικής Γραμματείας Οικογενειακής Πολιτικής και Ισότητας των Φύλων – κόκκινο
χτύπησε η ενδοοικογενειακή βία μέσα στις περίπου 45 μέρες καραντίνας. Οι
κλήσεις στον αριθμό SOS Γενικής Γραμματείας τετραπλασιάστηκαν, φτάνοντας τις 1769 και αναδεικνύοντας ως εξαιρετικά ανησυχητική
την αύξηση των κρουσμάτων… 7 στα 10 περιστατικά κακοποίησης καταγγέλθηκαν από
τα ίδια τα θύματα, ενώ 3 στα 10 από συγγενείς, φίλους, γονείς, παιδιά, αδέλφια.
Το 61% των θυμάτων ήταν σύζυγοι ή σύντροφοι, ενώ έντονο προβληματισμό
δημιουργεί το γεγονός ότι το 10% των περιστατικών βίας αφορούσε παιδιά. 8% των
συμβάντων αφορούσε πρώην συζύγους και 9% αφορούσε περιστατικά βίας κατά γονέων
και αδελφών. Το 27% των κρουσμάτων αφορά γυναίκες ηλικίας από 40 – 54 ετών και
το 18% αφορά γυναίκες ηλικίας 25- 39 ετών. Τα στοιχεία που έφερε στη
δημοσιότητα η Γενική Γραμματέας κ. Μαρία
Συρεγγέλα είναι συγκλονιστικά.
Η καραντίνα έπαιξε βέβαια ρόλο αλλά όπως αναφέρει η Γενική
Γραμματεία Οικογενειακής Πολιτικής και Ισότητας Φύλων : «Είναι εξαιρετικά
σημαντικό να γνωρίζουμε πως ένας άνδρας που δεν είναι βίαιος δεν θα γίνει
ξαφνικά εξαιτίας μιας δύσκολης κατάστασης που μπορεί να αντιμετωπίζει. Ίσως να
γίνει πιο επιθετικός με συχνότερα ξεσπάσματα επιθετικής συμπεριφοράς, ο άνδρας
που ήδη επέλεξε αυτόν τον τρόπο να σχετίζεται με τη σύζυγο ή τη σύντροφό του».
Η κακοποίηση στο σπίτι λένε οι ειδικοί έχει να κάνει με τον
έλεγχο και την εξουσία. Κάποιος προσπαθεί να ελέγξει αυτό που είναι μια γυναίκα,
το πώς είναι, το τι μπορεί να κάνει…
Κι αυτό ίσως συμβαίνει σε κάθε περίπτωση κακοποίησης,
βιασμού ή δολοφονίας γυναικών… ο έλεγχος πάνω στη βούληση και το σώμα μιας
γυναίκας. Αυτό ανέδειξε και η φρικτή δολοφονία της Ελένης Τοπαλούδη και γι αυτό
η δίκη γι αυτό το έγκλημα συντάραξε την κοινή γνώμη, κινητοποίησε το λαϊκό
αίσθημα για απόδοση δικαιοσύνης και έθεσε πολλά ερωτηματικά που ως κοινωνία δεν
ξέρω, αν μπορούμε να τα απαντήσουμε… Κι αυτό φάνηκε από τις αντιδράσεις που
προκάλεσε η εισαγγελική αγόρευση, μια αγόρευση βαθιά ανθρώπινη, συναισθηματική,
φορτισμένη και τρυφερή προς το θύμα και τους γονείς του, κόλαφος ωστόσο προς
τους κατηγορουμένους και την τακτική των συνηγόρων τους. Η προσήλωση της
εισαγγελέως στην ευθύνη του ρόλου της και ταυτόχρονα η συναισθηματική της
εμπλοκή ήταν αυτές που προκάλεσαν τις αντιφατικές αντιδράσεις κοινού και
ειδικών. Σίγουρα γεννήθηκαν πολλά ερωτήματα και σίγουρα όλοι μας έχουμε γνώμη
και άποψη και αλίμονό μας ως κοινωνία, αν φτάσουμε στο σημείο να ποινικοποιούμε
την ελεύθερη άποψη. Αλλά τα ζητήματα αυτά – πώς πρέπει δηλαδή ή δεν πρέπει να είναι μια εισαγγελική
αγόρευση- θα τα λύσει η ίδια η
Δικαιοσύνη η οποία έχει και το κύρος και την αρμοδιότητα και τα εργαλεία να
αυτοπροσδιορίζεται και να αυτορυθμίζεται χωρίς να χρειάζεται την εύκολα
διατυπωμένη και θυμικά προσδιορισμένη άποψη όλων μας στα social media ή
την ημιδημόσια παρέμβαση του όποιου κυβερνητικού.
Άλλωστε το μόνο που ενδιαφέρει τη Δικαιοσύνη και τους
λειτουργούς της και το μόνο που θα’ πρεπε να ενδιαφέρει όλους εμάς είναι η
τιμωρία των ενόχων και η καταπολέμηση της βίας κατά των γυναικών. Όλα τα άλλα
απλώς είναι αποπροσανατολιστικά…
Και για να γυρίσουμε στην ουσία του θέματος την κακοποίηση
δηλαδή των γυναικών, σχεδόν σε κάθε υπόθεση βιασμού και κακοποίησης γυναικών
ακούμε αισχρά στερεότυπα και κλισέ του τύπου «αυτές φταίνε με το ντύσιμο ή τη
συμπεριφορά τους, τα ‘θελαν και τα ΄παθαν , δεν ήταν βιασμός ήταν συναινετικό
σεξ, το θύμα ήταν αμφιβόλου ηθικής, αμφιβόλου ψυχικής υγείας, αμφιβόλου
γενικά…». Γυναίκες κακοποιημένες, τρομαγμένες, τραυματισμένες δια βίου ζουν
διπλά τη φρίκη: μια όταν την βιώνουν και μια, όταν δικάζονται οι θύτες τους…
Πόσες γυναίκες δέχονται ακόμα βία, πόσες κακοποιούνται σωματικά, πόσες
κακοποιούνται ψυχικά, πόσες απειλούνται, πόσες εκβιάζονται, πόσες βιάζονται,
πόσες σωπαίνουν; Γιατί η φωνή της εισαγγελέως κ. Δόγκα , όσο ανορθόδοξη – για
κάποιους – κι αν ακούστηκε, ήταν η φωνή χιλιάδων θυμάτων κι εκατομμυρίων
γυναικών να επικρατήσει δικαιοσύνη, να ζήσουμε σ’ έναν κόσμο χωρίς έμφυλη βία,
χωρίς άλλες Ελένες… Πρέπει επιτέλους μα τελειώνουμε με το θέμα της βίας κατά
των γυναικών σε όποια μορφή της, σε όποιο σημείο του πλανήτη κι αν εκδηλώνεται…
Ας μεγαλώνουμε λοιπόν τα παιδιά μας μαθαίνοντάς τα να
αγαπούν τους ανθρώπους, αναγνωρίζοντας ταυτόχρονα τους κινδύνους, ας
μεγαλώνουμε τους γιους μας μαθαίνοντάς τους να αγαπούν τις γυναίκες και ας
εισάγουμε ως Πολιτεία στα σχολεία μας το μάθημα της Σεξουαλικής Αγωγής για να
τα διδάξουμε «το δικαίωμα στην αυτοδιάθεση του σώματος, να μάθουμε να λέμε όχι
σε συναισθηματικούς εκβιασμούς, να μην εμπλεκόμαστε από μικρές ηλικίες σε σχέσεις
χωρίς συναίσθημα που αναπόφευκτα πληγώνουν, τη γνώση της αντισύλληψης και την
αποδοχή του δικαιώματος της διαφορετικότητας στον έρωτα και την αγάπη» (Δ.
Καμαρινού).
Κι ίσως έτσι κάποια στιγμή κατορθώσουμε ως έλλογα όντα με
ηθική συνείδηση να ζήσουμε σε μια κοινωνία χωρίς άλλες Ελένες…
