Χωρίς αντιμετώπιση των δημοσιονομικών αδυναμιών που κυριάρχησαν στην Ελλάδα από την εποχή της μεταπολίτευσης, η έξοδος από την κρίση με επιτυχία το 2018 δεν θα είναι μόνιμη. Η ένταξη της χωράς στο κέντρο της ΟΝΕ και η επιστροφή στην κανονικότητα προϋποθέτει οριστική ρήξη με τις αδυναμίες αυτές”.
Αυτό επεσήμανε απόψε ο αναπληρωτής υπουργός Οικονομικών Γιώργος Χουλιαράκης μιλώντας στην εκδήλωση για την παρουσίαση της αγγλικής έκδοσης του βιβλίου “Η ελληνική πολιτική οικονομία 2000-2015 – Από την ΟΝΕ στο Μηχανισμό Στήριξης” (The Greek Political Economy: 2000- 2015), που επιμελήθηκαν οι Σπυρίδωνος Ρουκανάς και Παντελής Σκλιάς.
Παρών στην εκδήλωση ήταν ο πρώην πρωθυπουργός Κώστας Καραμανλής,
ενώ η έκδοση αποτελεί προϊόν συνεργασίας του Κύκλου Προβληματισμού «Ρεύμα Σκέψης» και του Wilfried Martens Centre for European Studies.
Ο κ. Χουλιαράκης υπογράμμισε ακόμη ότι οι αιτίες που οδήγησαν τη χώρα στη μεγάλη ύφεση της περιόδου 2010-2015 είναι οι δομικές αδυναμίες των ελληνικών δημοσιονομικών θεσμών, οι οποίες εκτός Νομισματικής Ένωσης θα οδηγούσαν σε μια τυπική νομισματική κρίση, σε σημαντική υποτίμηση και πιθανότατα σε χρεοκοπία. Στο πλαίσιο της ΟΝΕ και χωρίς δυνατότητα εκδήλωσης νομισματικής κρίσης, οδήγησαν σε αύξηση του κόστους δανεισμού και διακοπή της πρόσβασης στις διεθνείς αγορές. Ο αναπληρωτής υπουργός Οικονομικών απέδωσε εξάλλου την αποτυχία των δυο πρώτων προγραμμάτων προσαρμογής στο γεγονός ότι υποτίμησαν την αποκατάσταση της αξιοπιστίας των δημοσιονομικών θεσμών και έδωσαν έμφαση στην απορρύθμιση της αγοράς εργασίας αντί των μεταρρυθμίσεων στις αγορές προϊόντων, αδυναμίες τις οποίες επιχείρησε να διορθώσει με επιτυχία το τρίτο πρόγραμμα.
Ο επικεφαλής του γραφείου προϋπολογισμού της Βουλής Παναγιώτης Λιαργκόβας απέδωσε την είσοδο στο μνημόνιο σε χρόνιες παθογένειες της ελληνικής οικονομίας που υπάρχουν και σήμερα, στη διεθνή κρίση και την έλλειψη προετοιμασίας της ευρωζώνης και σε λάθος χειρισμούς της τότε κυβέρνησης. “Αν η τότε κυβέρνηση είχε κάνει προληπτικό δανεισμό θα κέρδιζε χρόνο και θα είχε τη δυνατότητα να οχυρωθεί καλυτέρα και ενδεχομένως να είχαμε καταφέρει αυτό που κατάφερε η Ισπανία, που απέφευγε να μπει στο μνημόνιο” είπε ο κ. Λιαργκόβας.
Τα μνημόνια στην Ελλάδα ξεκίνησαν να έρχονται επί Ανδρέα Παπανδρέου και καθιερώθηκαν επί Γεωργίου Παπανδρέου, ανέφερε ο αντιπρόεδρος της Βουλής Νικήτας Κακλαμάνης, κάνοντας λόγω για πολιτικές ευθύνες του τελευταίου και αναφερόμενος στην αύξηση του δημοσίου χρέους κατά το δεύτερο μισό της δεκαετίας του ’80.
Έκανε λόγο για ολέθρια λάθη από το 1981 με αποκορύφωμα τον Απρίλιο του 2010 στο Καστελόριζο “που βρήκε την πατρίδα αδύναμη εξαιτίας εσκεμμένου πολιτικού στρουθοκαμηλισμού που ακολουθήθηκε κυρίως από τις σοσιαλιστικές και εκσυγχρονιστικές κυβερνήσεις μετά το 1981”. Ο κ. Κακλαμάνης είπε ότι η Ελλάδα μπήκε στην ΟΝΕ με χαλκευμένα στοιχεία.
Ανέφερε επίσης ότι “η ΕΛΣΤΑΤ έβαλε το πιο σημαντικό κομμάτι στο παζλ με πρωτεργάτες τον τότε υπουργό Οικονομικών Γιώργο Παπακωνσταντίνου και τον τότε πρόεδρο της ΕΛΣΤΑΤ Α.Γεωργίου που ήταν ο δούρειος ίππος για να πατήσει πόδι στην Ελλάδα ο κ. Τόμσεν και η παρέα του”, προσθέτοντας ότι οι παρεμβάσεις της Eurostat και της ΕΛΣΤΑΤ εξετάζονται ακόμη από την ελληνική δικαιοσύνη και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο.
Στην παρέμβασή του ο πρόεδρος του ΕΒΕΑ και της Κεντρικής Ένωσης Επιμελητηρίων Κωνσταντίνος Μίχαλος τόνισε ότι το βιβλίο συνεισφέρει πολύτιμη γνώση, στην προσπάθεια να κατανοήσουμε τι συνέβη τελικά στη χώρα όχι μόνο στα χρόνια των μνημονίων, αλλά και νωρίτερα, “στα χρόνια της κανονικότητας και της ευμάρειας, πίσω από την οποία κρύβονταν οι πραγματικές αδυναμίες της ελληνικής οικονομίας”.
Όπως σημείωσε, οι ρίζες της κρίσης είναι ενδογενείς, ωστόσο δεν είναι αποκλειστικά ελληνικό φαινόμενο καθώς η διεθνής χρηματοπιστωτική κρίση του 2007 προκάλεσε δημοσιονομική αποσταθεροποίηση σε όλες τις χώρες ενώ η αύξηση του ελλείμματος στη χώρα μας ήταν ίδια ή ακόμη και μικρότερη, σε σχέση με τα περισσότερα άλλα μέλη της ευρωζώνης. Τόνισε ακόμη ότι η ένταξη στο μηχανισμό στήριξης “θα είχε πιθανότατα αποφευχθεί εάν κατά τους κρίσιμους μήνες του 2009 οι πολιτικές δυνάμεις του τόπου είχαν καταφέρει να συνεννοηθούν και να συναινέσουν στα βασικά και στα αυτονόητα” καθώς “από την πλευρά της τότε κυβέρνησης, υπήρξαν κινήσεις συναίνεσης”.
“Δυστυχώς, κατέληξε, στην κρίσιμη στιγμή είδαμε να επικρατούν οι προεκλογικές σκοπιμότητες, ο λαϊκισμός, η παροχολογία και η πλειοδοσία υποσχέσεων, η μετάθεση ευθυνών και η ατολμία μπροστά σε αυτά που πρέπει να γίνουν”.
Ο κ. Ρουκανάς τόνισε ότι σκοπός της έκδοσης είναι να φωτιστούν όλες οι πτυχές που οδήγησαν την ελληνική οικονομία στη σημερινή της θέση. Ο κ. Σκλιάς ανέφερε ότι η ένταξη στην ΟΝΕ ήταν πολιτική απόφαση και ο τρόπος με τον οποίο πραγματοποιήθηκε, σε συνδυασμό με το γεγονός ότι στις αρχές της δεκαετίας του 2000 μεγάλες διαρθρωτικές αλλαγές όπως το ασφαλιστικό εγκαταλείφθηκαν, σε μεγάλο βαθμό προσδιόρισαν τις εξελίξεις. Πρόσθεσε δε, ότι η αύξηση του δημοσίου χρέους κατά την περίοδο 2004-2009 οφείλεται στην ανάγκη αναχρηματοδότησης δανείων που είχαν συναφθεί παλιότερα και στην αποπληρωμή εξοπλιστικών προγραμμάτων επί δεσμεύσεων που είχαν αναληφθεί επίσης νωρίτερα. Για το ίδιο διάστημα η αύξηση του ελλείμματος, όπως ανέφερε ήταν ποσοστιαία και ήταν μικρότερη σε σχέση με τις άλλες χώρες της ΕΕ, ενώ δεν παρατηρείται αύξηση του δημόσιου τομέα, καθώς το 1999 οι υπηρετούντες στο δημόσιο (χωρίς τους τομείς άμυνας, ασφάλειας και εκπαίδευσης) ήταν 399.000 και το 2008 ήταν 383.000.
Παρόντες στην εκδήλωση ήταν μεταξύ άλλων ο πρώην πρόεδρος της ΝΔ Βαγγέλης Μεϊμαράκης, ο πρώην πρόεδρος της Βουλής Δημήτρης Σιούφας, ο τομεάρχης Εξωτερικών της ΝΔ Γιώργος Κουμουτσάκος, ο Συνήγορος του Καταναλωτή πρώην Γραμματέας της ΝΔ Λευτέρης Ζαγορίτης, οι πρώην υπουργοί Φάνη Πετραλιά, Γιάννης Παπαθανασίου, Πέτρος Δούκας κ.α.
