Του Βασίλη Μπαλάφα
Συνηθίζουμε,
μονότονα, κάθε χρόνο τέτοια εποχή να διαπιστώνουμε στο Δήμο Κορινθίων
ότι για μια ακόμα σεζόν ο τόπος μας είναι καθολικά απροετοίμαστος για
την τουριστική περίοδο. Κάθε χρόνο διαπιστώνουμε ότι το προηγούμενο
διάστημα δεν έγιναν όσα θα έπρεπε για να σχηματοποιήσουμε ένα
ολοκληρωμένο τουριστικό προϊόν, ότι δεν προετοιμάστηκαν οι παραλίες και
άλλοι χώροι ενδιαφέροντος, ότι δεν δημιουργήσαμε ένα προωθητικό πλέγμα
που θα μπορούσε να προκαλέσει σταδιακά τουριστική ανάπτυξη στην περιοχή
μας.
Σαφώς και η αφορμή για το άρθρο αυτό είναι οι πρόσφατοι κροταλισμοί του Δημάρχου Κορινθίων σε ό,τι αφορά στις γαλάζιες σημαίες και την «ηθελημένη», αν κατάλαβα καλά, εξαίρεση του Δήμου μας από τη διαδικασία πιστοποίησης των παραλιών του. Τα επιχειρήματα που διατυπώθηκαν υπέρ αυτής της εξαίρεσης είναι στην πλειοψηφία τους έωλα, ωστόσο θα μπορούσε κανείς να τα «αντέξει» αν ο Δήμος είχε άλλο τρόπο τουριστικής ανάδειξης της περιοχής και αν είχε ξεδιπλώσει μια εκτεταμένη τουριστική στρατηγική που θα μπορούσε να υπερκαλύψει τα οφέλη του να διαθέτει ένας τόπος παραλίες με «γαλάζιες σημαίες». Οφέλη που δεν έχουν μόνο τουριστική διάσταση, αφορούν άμεσα και στους πολίτες που πηγαίνουν στις παραλίες γιατί σχετίζονται με την οργάνωση, την καθαριότητα, την επίβλεψη και την ασφάλειά τους.
Η αιτία βέβαια του άρθρου εδράζεται στη διαχρονικότητα του συμπεράσματος ότι «για άλλη μια χρονιά δεν κάναμε τίποτα, δεν είμαστε έτοιμοι». Παρά την επιτροπή που συστήθηκε, και φέτος η χρονιά χάθηκε. Γιατί η τουριστική ανάπτυξη, αφενός, δεν είναι υπόθεση μιας μάζωξης με δημοσιογράφους σε γνωστή ταβέρνα, και αφετέρου μια τέτοια επιτροπή πρέπει να έχει «νεύρο», να έχει σχέδιο και κυρίως μοχλούς εντός της που θα την κρατούν σε εγρήγορση και δεν θα είναι ο καθένας σε αυτή απλώς και μόνο για να φέρει περήφανα την ταμπέλα «μέλος τουριστικής επιτροπής».
Επιπροσθέτως, αποτελεί πια κοινό τόπο η διαπίστωση ότι κανείς Δήμος της Κορινθίας δεν μπορεί πλέον μόνος του, κανείς δεν μπορεί να λειτουργήσει μεμονωμένα ως πόλος προσέλκυσης επιφέροντας ενδεχομένως οφέλη και για τους υπόλοιπους. Όμως, ο Νομός Κορινθίας διαθέτει το εξαιρετικό πλεονέκτημα του κοινού παραλιακού μετώπου, που περιλαμβάνει πέντε από τους συνολικά έξι δήμους του, στον Κορινθιακό Κόλπο (με τη φυσική συνέχεια του μετώπου προς τον Σαρωνικό). Αν και για πολλά χρόνια η αξιοποίηση αυτού του χαρακτηριστικού γινόταν κυρίως από την πόλη του Λουτρακίου (στο σημερινό Δήμο Λουτρακίου – Αγίων Θεοδώρων – Περαχώρας) με εισροές κατά πλειοψηφία εγχώριου τουρισμού τους θερινούς μήνες, η κατάσταση έχει πια μεταβληθεί δραματικά.
Η πολυετής οικονομική κρίση στη χώρα μας έχει μειώσει κατακόρυφα τις εγχώριες τουριστικές ροές, ενώ ταυτόχρονα συνεχώς παρατηρείται ετήσια αύξηση των τουριστών από το εξωτερικό. Σε ένα πλαίσιο έντονου ανταγωνισμού από άλλους «κατεστημένους» τουριστικούς προορισμούς στην Ελλάδα και λόγω της πολυετούς εμπειρίας τους, οι δήμοι του παραλιακού μετώπου της Κορινθίας, μεταξύ των οποίων και ο Δήμος Κορινθίων, δεν μπορούν μεμονωμένα να διεκδικήσουν επιτυχώς αξιοσημείωτο κομμάτι αυτών των τουριστικών εισροών.
Οι συνεργασίες με τους όμορους δήμους, το Δήμο Λουτρακίου – Αγίων Θεοδώρων – Περαχώρας και το Δήμο Βέλου – Βόχας, αλλά και οι συνολικές διαδημοτικές συνεργασίες που μπορούν να συμπεριλάβουν και τους άλλους δύο δήμους, ήτοι το Δήμο Σικυωνίων και το Δήμο Ξυλοκάστρου – Ευρωστίνης, με άξονα την τουριστική ανάπτυξη, μπορούν να συμβάλουν αποφασιστικά στην αξιοποίηση ενός κοινώς διαμορφωμένου πλαισίου προσφερόμενων τουριστικών προϊόντων και υπηρεσιών.
Επιπλέον συνεργασίες διαβαθμικού ή ακόμα και υπερτοπικού χαρακτήρα μπορούν να ενεργοποιήσουν δράσεις σε όλο το φάσμα του τρίπτυχου Οικονομία – Κοινωνία – Περιβάλλον και να λειτουργήσουν συνεκτικά από πλευράς ισχυρών χαρακτηριστικών του κάθε δήμου, και θεραπευτικά στις όποιες αδυναμίες τους, μέσω της ανταλλαγής τεχνογνωσίας, καλών πρακτικών, αξιοποίησης δικτύων.
Ο κεντρικός στόχος μπορεί να είναι η ανάδειξη και η προώθηση ενός οριζόντιου πλέγματος πλεονεκτημάτων και χαρακτηριστικών, που από τη μια πλευρά θα αναδεικνύουν μια κοινή ταυτότητα που εδράζεται στα ιστορικά χαρακτηριστικά των δήμων, και από την άλλη πλευρά τα ισχυρά εκείνα ιδιοχαρακτηριστικά του κάθε δήμου τα οποία μπορούν να αποτελέσουν σημεία ενδιαφέροντος για διαφορετικά τμήματα των τουριστών.
Το παραλιακό μέτωπο μπορεί να προωθείται επικοινωνιακά ως μια ενιαία οντότητα τουριστικού προορισμού και κάθε περιοχή να διεκδικεί με βάση τα δικά της χαρακτηριστικά μερίδιο αγοράς. Στο πέρασμα του χρόνου θα μπορούσαν οι συνεργασίες αυτές να βελτιώσουν τελικά συνολικά όλες τις περιοχές του παραλιακού μετώπου, αναβαθμίζοντας έτσι την ικανότητά τους να προσελκύουν τουρισμό.
Οι συνεργασίες μπορούν να επιφέρουν αποτελέσματα μεγαλύτερης κλίμακας καθώς η συνένωση πόρων και μέσων, η συνεργασία σχετικών υπηρεσιών των δήμων και η ανάπτυξη μιας ενιαίας κουλτούρας προσέγγισης στο πεδίο του τουρισμού, θα ενισχύσουν το βεληνεκές των προωθητικών ενεργειών και θα δώσουν την αίσθηση μιας οργανωμένης, ενιαίας τουριστικής οντότητας που θα καθίσταται θελκτική λόγω της συνολικής αξιοποίησης των δυνατών χαρακτηριστικών κάθε δήμου (αρχαιολογικοί χώροι, αξιοθέατα, νυχτερινή ζωή, ξενοδοχειακές μονάδες, οδικό δίκτυο, συνολικό δίκτυο συγκοινωνιών).
Δυστυχώς όμως τα κρίσιμα ερωτήματα παραμένουν. Υπάρχουν άνθρωποι σε θεσμικό επίπεδο που να γνωρίζουν και να μπορούν να αξιοποιήσουν τα πολλά και διαθέσιμα σχετικά εργαλεία μέσα από τα Επιχειρησιακά Προγράμματα των Δήμων ; Υπάρχουν αιρετοί που να έχουν τη διάθεση να συνεργαστούν και να αξιοποιήσουν ανθρώπινο δυναμικό προς αυτές τις κατευθύνσεις ; Υπάρχουν Δημοτικές Αρχές που να μπορούν να κινηθούν πέρα από τις μεγαλόστομες – κενές περιεχομένου – ανακοινώσεις και από τα αναθέματα που εκστομίζουν προκειμένου να καλύψουν τις ευθύνες τους ; Υπάρχει κάποιο σχέδιο, μια στρατηγική, διατυπωμένη, που να οδηγεί σε συγκεκριμένες δράσεις προετοιμασίας και παρέμβασης ; Γιατί όπως και να το κάνουμε, τουριστική ανάπτυξη στην τύχη δεν γίνεται.
Βασίλειος Μπαλάφας
τελειόφοιτος ΠΜΣ «Τοπική και Περιφερειακή Ανάπτυξη και Αυτοδιοίκηση»
Συνηθίζουμε,
μονότονα, κάθε χρόνο τέτοια εποχή να διαπιστώνουμε στο Δήμο Κορινθίων
ότι για μια ακόμα σεζόν ο τόπος μας είναι καθολικά απροετοίμαστος για
την τουριστική περίοδο. Κάθε χρόνο διαπιστώνουμε ότι το προηγούμενο
διάστημα δεν έγιναν όσα θα έπρεπε για να σχηματοποιήσουμε ένα
ολοκληρωμένο τουριστικό προϊόν, ότι δεν προετοιμάστηκαν οι παραλίες και
άλλοι χώροι ενδιαφέροντος, ότι δεν δημιουργήσαμε ένα προωθητικό πλέγμα
που θα μπορούσε να προκαλέσει σταδιακά τουριστική ανάπτυξη στην περιοχή
μας. Σαφώς και η αφορμή για το άρθρο αυτό είναι οι πρόσφατοι κροταλισμοί του Δημάρχου Κορινθίων σε ό,τι αφορά στις γαλάζιες σημαίες και την «ηθελημένη», αν κατάλαβα καλά, εξαίρεση του Δήμου μας από τη διαδικασία πιστοποίησης των παραλιών του. Τα επιχειρήματα που διατυπώθηκαν υπέρ αυτής της εξαίρεσης είναι στην πλειοψηφία τους έωλα, ωστόσο θα μπορούσε κανείς να τα «αντέξει» αν ο Δήμος είχε άλλο τρόπο τουριστικής ανάδειξης της περιοχής και αν είχε ξεδιπλώσει μια εκτεταμένη τουριστική στρατηγική που θα μπορούσε να υπερκαλύψει τα οφέλη του να διαθέτει ένας τόπος παραλίες με «γαλάζιες σημαίες». Οφέλη που δεν έχουν μόνο τουριστική διάσταση, αφορούν άμεσα και στους πολίτες που πηγαίνουν στις παραλίες γιατί σχετίζονται με την οργάνωση, την καθαριότητα, την επίβλεψη και την ασφάλειά τους.
Η αιτία βέβαια του άρθρου εδράζεται στη διαχρονικότητα του συμπεράσματος ότι «για άλλη μια χρονιά δεν κάναμε τίποτα, δεν είμαστε έτοιμοι». Παρά την επιτροπή που συστήθηκε, και φέτος η χρονιά χάθηκε. Γιατί η τουριστική ανάπτυξη, αφενός, δεν είναι υπόθεση μιας μάζωξης με δημοσιογράφους σε γνωστή ταβέρνα, και αφετέρου μια τέτοια επιτροπή πρέπει να έχει «νεύρο», να έχει σχέδιο και κυρίως μοχλούς εντός της που θα την κρατούν σε εγρήγορση και δεν θα είναι ο καθένας σε αυτή απλώς και μόνο για να φέρει περήφανα την ταμπέλα «μέλος τουριστικής επιτροπής».
Επιπροσθέτως, αποτελεί πια κοινό τόπο η διαπίστωση ότι κανείς Δήμος της Κορινθίας δεν μπορεί πλέον μόνος του, κανείς δεν μπορεί να λειτουργήσει μεμονωμένα ως πόλος προσέλκυσης επιφέροντας ενδεχομένως οφέλη και για τους υπόλοιπους. Όμως, ο Νομός Κορινθίας διαθέτει το εξαιρετικό πλεονέκτημα του κοινού παραλιακού μετώπου, που περιλαμβάνει πέντε από τους συνολικά έξι δήμους του, στον Κορινθιακό Κόλπο (με τη φυσική συνέχεια του μετώπου προς τον Σαρωνικό). Αν και για πολλά χρόνια η αξιοποίηση αυτού του χαρακτηριστικού γινόταν κυρίως από την πόλη του Λουτρακίου (στο σημερινό Δήμο Λουτρακίου – Αγίων Θεοδώρων – Περαχώρας) με εισροές κατά πλειοψηφία εγχώριου τουρισμού τους θερινούς μήνες, η κατάσταση έχει πια μεταβληθεί δραματικά.
Η πολυετής οικονομική κρίση στη χώρα μας έχει μειώσει κατακόρυφα τις εγχώριες τουριστικές ροές, ενώ ταυτόχρονα συνεχώς παρατηρείται ετήσια αύξηση των τουριστών από το εξωτερικό. Σε ένα πλαίσιο έντονου ανταγωνισμού από άλλους «κατεστημένους» τουριστικούς προορισμούς στην Ελλάδα και λόγω της πολυετούς εμπειρίας τους, οι δήμοι του παραλιακού μετώπου της Κορινθίας, μεταξύ των οποίων και ο Δήμος Κορινθίων, δεν μπορούν μεμονωμένα να διεκδικήσουν επιτυχώς αξιοσημείωτο κομμάτι αυτών των τουριστικών εισροών.
Οι συνεργασίες με τους όμορους δήμους, το Δήμο Λουτρακίου – Αγίων Θεοδώρων – Περαχώρας και το Δήμο Βέλου – Βόχας, αλλά και οι συνολικές διαδημοτικές συνεργασίες που μπορούν να συμπεριλάβουν και τους άλλους δύο δήμους, ήτοι το Δήμο Σικυωνίων και το Δήμο Ξυλοκάστρου – Ευρωστίνης, με άξονα την τουριστική ανάπτυξη, μπορούν να συμβάλουν αποφασιστικά στην αξιοποίηση ενός κοινώς διαμορφωμένου πλαισίου προσφερόμενων τουριστικών προϊόντων και υπηρεσιών.
Επιπλέον συνεργασίες διαβαθμικού ή ακόμα και υπερτοπικού χαρακτήρα μπορούν να ενεργοποιήσουν δράσεις σε όλο το φάσμα του τρίπτυχου Οικονομία – Κοινωνία – Περιβάλλον και να λειτουργήσουν συνεκτικά από πλευράς ισχυρών χαρακτηριστικών του κάθε δήμου, και θεραπευτικά στις όποιες αδυναμίες τους, μέσω της ανταλλαγής τεχνογνωσίας, καλών πρακτικών, αξιοποίησης δικτύων.
Ο κεντρικός στόχος μπορεί να είναι η ανάδειξη και η προώθηση ενός οριζόντιου πλέγματος πλεονεκτημάτων και χαρακτηριστικών, που από τη μια πλευρά θα αναδεικνύουν μια κοινή ταυτότητα που εδράζεται στα ιστορικά χαρακτηριστικά των δήμων, και από την άλλη πλευρά τα ισχυρά εκείνα ιδιοχαρακτηριστικά του κάθε δήμου τα οποία μπορούν να αποτελέσουν σημεία ενδιαφέροντος για διαφορετικά τμήματα των τουριστών.
Το παραλιακό μέτωπο μπορεί να προωθείται επικοινωνιακά ως μια ενιαία οντότητα τουριστικού προορισμού και κάθε περιοχή να διεκδικεί με βάση τα δικά της χαρακτηριστικά μερίδιο αγοράς. Στο πέρασμα του χρόνου θα μπορούσαν οι συνεργασίες αυτές να βελτιώσουν τελικά συνολικά όλες τις περιοχές του παραλιακού μετώπου, αναβαθμίζοντας έτσι την ικανότητά τους να προσελκύουν τουρισμό.
Οι συνεργασίες μπορούν να επιφέρουν αποτελέσματα μεγαλύτερης κλίμακας καθώς η συνένωση πόρων και μέσων, η συνεργασία σχετικών υπηρεσιών των δήμων και η ανάπτυξη μιας ενιαίας κουλτούρας προσέγγισης στο πεδίο του τουρισμού, θα ενισχύσουν το βεληνεκές των προωθητικών ενεργειών και θα δώσουν την αίσθηση μιας οργανωμένης, ενιαίας τουριστικής οντότητας που θα καθίσταται θελκτική λόγω της συνολικής αξιοποίησης των δυνατών χαρακτηριστικών κάθε δήμου (αρχαιολογικοί χώροι, αξιοθέατα, νυχτερινή ζωή, ξενοδοχειακές μονάδες, οδικό δίκτυο, συνολικό δίκτυο συγκοινωνιών).
Δυστυχώς όμως τα κρίσιμα ερωτήματα παραμένουν. Υπάρχουν άνθρωποι σε θεσμικό επίπεδο που να γνωρίζουν και να μπορούν να αξιοποιήσουν τα πολλά και διαθέσιμα σχετικά εργαλεία μέσα από τα Επιχειρησιακά Προγράμματα των Δήμων ; Υπάρχουν αιρετοί που να έχουν τη διάθεση να συνεργαστούν και να αξιοποιήσουν ανθρώπινο δυναμικό προς αυτές τις κατευθύνσεις ; Υπάρχουν Δημοτικές Αρχές που να μπορούν να κινηθούν πέρα από τις μεγαλόστομες – κενές περιεχομένου – ανακοινώσεις και από τα αναθέματα που εκστομίζουν προκειμένου να καλύψουν τις ευθύνες τους ; Υπάρχει κάποιο σχέδιο, μια στρατηγική, διατυπωμένη, που να οδηγεί σε συγκεκριμένες δράσεις προετοιμασίας και παρέμβασης ; Γιατί όπως και να το κάνουμε, τουριστική ανάπτυξη στην τύχη δεν γίνεται.
Βασίλειος Μπαλάφας
τελειόφοιτος ΠΜΣ «Τοπική και Περιφερειακή Ανάπτυξη και Αυτοδιοίκηση»
