Η Αίγυπτος και η ΕΕ
συμφώνησαν αμοιβαία να αναβαθμίσουν τις σχέσεις τους σε επίπεδο
στρατηγικής και συνολικής εταιρικής σχέσης, βασισμένης στις αξίες της
ισότητας και του αμοιβαίου σεβασμού και εμπιστοσύνης, με την κοινή δήλωση που υπεγράφη την Κυριακή στο Κάιρο.
Κατά την ομιλία της, η Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα φον
ντερ Λάιεν ανακοίνωσε ότι αυτή η συνολική εταιρική σχέση ΕΕ-Αιγύπτου θα
υποστηριχθεί από ένα νέο οικονομικό και επενδυτικό πακέτο 7,4 δισεκατομμυρίων ευρώ για τα επόμενα τέσσερα χρόνια (2024-2027). Η στρατηγική και συνολική εταιρική σχέση μεταξύ της ΕΕ και της Αιγύπτου καλύπτει έξι τομείς
αμοιβαίου ενδιαφέροντος για την Ευρώπη και την Αίγυπτο: Πολιτικές
σχέσεις, Οικονομική σταθερότητα, Επενδύσεις & Εμπόριο, Μετανάστευση,
Ασφάλεια, Άνθρωποι και δεξιότητες.
Σύμφωνα με το επίσημο κείμενο που δημοσιεύει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, η Ευρωπαϊκή Ένωση αναγνωρίζει την Αίγυπτο ως αξιόπιστο εταίρο, καθώς και τον μοναδικό και ζωτικό γεωστρατηγικό ρόλο της Αιγύπτου ως πυλώνα ασφάλειας, μετριοπάθειας και ειρήνης στην περιοχή της Μεσογείου, της Εγγύς Ανατολής και της Αφρικής.
Και τα δύο μέρη υπενθυμίζουν τη δέσμευσή τους στις αρχές που
κατοχυρώνονται στον Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών και σε άλλες σχετικές
πολυμερείς συμφωνίες, καθώς και στη Συμφωνία Σύνδεσης και στις
προτεραιότητες εταιρικής σχέσης Αιγύπτου-ΕΕ 2021-2027 που τα δεσμεύει.
Πολιτικές σχέσεις
Η Αίγυπτος και η ΕΕ θα συνεχίσουν να εργάζονται για την οικοδόμηση και την εφαρμογή μιας θετικής ατζέντας
για κοινή ευημερία και σταθερότητα. Η Αίγυπτος και η ΕΕ θα συνεχίσουν
να εργάζονται βάσει των δεσμεύσεών τους για την περαιτέρω προώθηση της
δημοκρατίας, των θεμελιωδών ελευθεριών και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων,
της ισότητας των φύλων και των ίσων ευκαιριών, όπως συμφωνήθηκε στις
προτεραιότητες της εταιρικής σχέσης. Η ΕΕ είναι έτοιμη να συνδράμει την
Αίγυπτο στην εφαρμογή της εθνικής στρατηγικής της για τα ανθρώπινα δικαιώματα, σύμφωνα με τις διατάξεις της συμφωνίας σύνδεσης και των προτεραιοτήτων εταιρικής σχέσης 2021-2027.
Οι περιφερειακές και διεθνείς προκλήσεις αναδεικνύουν τη σημασία της
ενίσχυσης του πολιτικού διαλόγου μεταξύ των δύο πλευρών με τη διοργάνωση
μιας συνόδου κορυφής, μία φορά κάθε δύο χρόνια, στην
οποία θα συγκεντρώνονται οι πρόεδροι της Αραβικής Δημοκρατίας της
Αιγύπτου, της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, εναλλάξ
μεταξύ Καΐρου και Βρυξελλών, εκτός από το ετήσιο Συμβούλιο Σύνδεσης, το
οποίο αποτελεί τον ακρογωνιαίο λίθο της διμερούς μας δέσμευσης στο
πλαίσιο της Συμφωνίας Σύνδεσης και των υφιστάμενων δραστηριοτήτων
σχεδίων συνεργασίας μεταξύ της Αιγύπτου και των κρατών μελών της ΕΕ.
Για την οικονομική σταθερότητα
Η Ευρωπαϊκή Ένωση είναι έτοιμη να στηρίξει το αναπτυξιακό θεματολόγιο
2030 της Αιγύπτου για την εξασφάλιση μακροπρόθεσμης μακροοικονομικής
σταθερότητας και βιώσιμης οικονομικής ανάπτυξης, με βάση τις από κοινού
καθορισμένες προτεραιότητες και τους μεταρρυθμιστικούς στόχους κατά
μήκος του αιγυπτιακού αναπτυξιακού θεματολογίου. Η χρηματοδότηση θα
στηρίξει και θα συνοδεύσει την πρόοδο κατά μήκος αυτών των από κοινού
καθορισμένων προτεραιοτήτων και στόχων και θα απελευθερώσει το πλήρες
δυναμικό των επενδύσεων του ιδιωτικού τομέα. Αυτό θα συμβάλει στον
μετριασμό των επιπτώσεων της τρέχουσας διεθνούς και περιφερειακής κρίσης
υπέρ μιας κοινής σταθερότητας και ασφάλειας και για τις δύο πλευρές.
Η ΕΕ είναι έτοιμη να στηρίξει την αιγυπτιακή οικονομία
παρέχοντας έγκαιρη στήριξη, καθώς αντιμετωπίζει αυξημένες πιέσεις στο
ισοζύγιο πληρωμών που απορρέουν από το παγκόσμιο οικονομικό περιβάλλον,
συμπεριλαμβανομένης της απότομης αύξησης του κόστους δανεισμού. Η
στήριξη αυτή θα συμπληρώσει χρήσιμα τη χρηματοδότηση του ΔΝΤ και θα
στηρίξει την Αίγυπτο στην εφαρμογή οικονομικών πολιτικών που αποσκοπούν
στην ανάδειξη της αξιοπιστίας, την ενίσχυση της εμπιστοσύνης και την
απελευθέρωση των ιδιωτικών εισροών. Για τον σκοπό αυτό, η Ευρωπαϊκή
Ένωση υποστηρίζει τον διμερή διάλογο υψηλού επιπέδου μεταξύ της Αιγύπτου
και του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου ώστε να καταστεί δυνατή η συνεχής
εφαρμογή των συνολικών και διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων της Αιγύπτου.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση είναι έτοιμη να παράσχει στήριξη τόσο στις
βραχυπρόθεσμες ανάγκες σταθεροποίησης όσο και στις μεσοπρόθεσμες ανάγκες
οικονομικής ανάπτυξης. Βραχυπρόθεσμα, η ΕΕ είναι έτοιμη να παράσχει
στήριξη με τη μορφή δημοσιονομικής στήριξης,
χρηματοδότησης με ευνοϊκούς όρους και επιχορηγήσεων. Αυτή η στήριξη της
ΕΕ θα διευκολύνει την πρόσβαση στην αναπτυξιακή χρηματοδότηση. Εργαλεία
όπως η πιθανή ανταλλαγή χρέους, που θα αποφασιστεί από τα αντίστοιχα
κράτη μέλη, θα μπορούσαν να ενισχύσουν το δημοσιονομικό χώρο που
απαιτείται για βασικές επενδύσεις.
Επενδύσεις
Επιπλέον, η ΕΕ δεσμεύεται σταθερά να ενισχύσει τις πτυχές της
συνεργασίας με την Αίγυπτο σε πολλούς τομείς της σύγχρονης οικονομίας,
συμπεριλαμβανομένων των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και του ανανεώσιμου υδρογόνου, της προηγμένης εκβιομηχάνισης, της γεωργίας,
της επισιτιστικής ασφάλειας, της συνδεσιμότητας και της ψηφιοποίησης,
της ασφάλειας και της διαχείρισης των υδάτων. Αυτοί οι τομείς θα
προσελκύσουν ευρωπαϊκές επενδύσεις ύψους έως και 5
δισεκατομμυρίων ευρώ, οι οποίες θα υποστηρίζονται από εγγυήσεις στο
πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Ταμείου για τη Βιώσιμη Ανάπτυξη και του
Οικονομικού Επενδυτικού Σχεδίου. Η ΕΕ θα στηρίξει επίσης τις
συνεχιζόμενες προσπάθειες της Αιγύπτου για τη βελτίωση του
επιχειρηματικού και επενδυτικού της περιβάλλοντος, διευκολύνοντας τις
εμπορικές και επενδυτικές ροές σύμφωνα με τις διεθνείς υποχρεώσεις της,
ιδίως εκείνες σε σχέση με την ΕΕ.
Η ΕΕ είναι έτοιμη να υποστηρίξει τη Διεθνή Επενδυτική Διάσκεψη το 2024,
όπου οι ενισχυμένες επιχειρηματικές ανταλλαγές Αιγύπτου-ΕΕ θα
ενισχύσουν επίσης το συνολικό επιχειρηματικό περιβάλλον και θα τονώσουν
τις δημόσιες και ιδιωτικές επενδύσεις. Η ευρωπαϊκή στήριξη θα επιτρέψει
στην ευρωπαϊκή επιχειρηματική κοινότητα να επωφεληθεί από τις διαθέσιμες
επενδυτικές δυνατότητες στην Αίγυπτο, συμπεριλαμβανομένων των προνομίων
που παρέχει η διώρυγα του Σουέζ, η οποία αποτελεί τον σημαντικότερο
εμπορικό και θαλάσσιο διάδρομο που συνδέει την Ανατολή με τη Δύση του
πλανήτη, και της οικονομικής ζώνης της διώρυγας του Σουέζ, η οποία θα
ενισχύσει τον ρόλο της Αιγύπτου στις αλυσίδες εφοδιασμού της ΕΕ και έχει
τη δυνατότητα να προσελκύσει βιομηχανίες της ΕΕ στην Αίγυπτο.
Η ΕΕ και η Αίγυπτος αναγνωρίζουν ότι η νέα γεωπολιτική πραγματικότητα
και η πραγματικότητα της αγοράς ενέργειας απαιτούν την εμβάθυνση της
υφιστάμενης εταιρικής σχέσης τους για τη στήριξη της ενεργειακής τους
ασφάλειας. Για το σκοπό αυτό, η ΕΕ και η Αίγυπτος συμφωνούν να εντείνουν τη συνεργασία τους
με ιδιαίτερη έμφαση στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, στις δράσεις
ενεργειακής απόδοσης, καθώς και στη συνεργασία για άλλες ασφαλείς και
βιώσιμες τεχνολογίες χαμηλών εκπομπών άνθρακα, αξιοποιώντας το σημαντικό
δυναμικό της Αιγύπτου για την οικονομικά αποδοτική επέκταση της
παραγωγής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές, μέσω έργων όπως η διασύνδεση
GREGY. Η ΕΕ δεσμεύεται επίσης να υποστηρίξει τις εργασίες του Φόρουμ
Φυσικού Αερίου East Med με σκοπό την ενίσχυση της ενεργειακής
συνεργασίας και της ασφάλειας εφοδιασμού με φυσικό αέριο στην περιοχή
και του εμπορίου φυσικού αερίου με την ΕΕ.
Σχετικά με το εμπόριο
Η στρατηγική εταιρική σχέση είναι έτοιμη να ενισχύσει τη συνεργασία
μεταξύ της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της Αιγύπτου για την πλήρη εφαρμογή και
την πλήρη αξιοποίηση του δυναμικού της ζώνης ελεύθερων συναλλαγών της
συμφωνίας σύνδεσης. Στο πλαίσιο της εταιρικής σχέσης θα διερευνήσουμε
διάφορες μορφές για τον εκσυγχρονισμό και την αναθεώρηση της Συμφωνίας
Σύνδεσης στο θέμα των εμπορικών και επενδυτικών σχέσεων, ώστε να τις
προσαρμόσουμε καλύτερα στις σημερινές προκλήσεις.
Σε θέματα υδάτων
Με γνώμονα το κοινό όραμα για μια πιο βιώσιμη διαχείριση των υδάτινων
πόρων και την αντιμετώπιση των προκλήσεων που θέτει η διαχείριση των
υδάτων στο πλαίσιο του αυξανόμενου πληθυσμού, των ανταγωνιστικών αναγκών
σε νερό και των κλιματικών αλλαγών, η Αίγυπτος και η ΕΕ συμφωνούν σε
τομείς συνεργασίας σε διμερές, περιφερειακό και διεθνές επίπεδο στον
τομέα των υδάτων, σύμφωνα με την κοινή δήλωση για μια εταιρική σχέση
Αιγύπτου-ΕΕ για τα ύδατα που υπογράφηκε στην COP28 στο Ντουμπάι.
Αναγνωρίζοντας τη μεγάλη εξάρτηση της Αιγύπτου από τον ποταμό Νείλο στο
πλαίσιο της λειψυδρίας της, η ΕΕ επαναλαμβάνει τη στήριξή της στην
ασφάλεια των υδάτων της Αιγύπτου και τη συμμόρφωση με το διεθνές δίκαιο,
ενώ υπενθυμίζει ότι η αρχή "μη βλάπτειν" χρησιμεύει ως κατευθυντήρια
αρχή στην ευρωπαϊκή πράσινη συμφωνία.
Μετανάστευση και κινητικότητα
Με γνώμονα τις αρχές της εταιρικής σχέσης, της κοινής ευθύνης και της
κατανομής των βαρών, η Αίγυπτος και η ΕΕ υιοθετούν μια ολιστική
προσέγγιση για τη διακυβέρνηση της μετανάστευσης. Η Ευρωπαϊκή Ένωση θα
παράσχει περαιτέρω την απαραίτητη οικονομική στήριξη για να βοηθήσει την
Αίγυπτο σε προγράμματα που σχετίζονται με τη μετανάστευση και συνεπάγονται την ανάπτυξη μιας ολιστικής προσέγγισης της μετανάστευσης, συμπεριλαμβανομένων των νόμιμων μεταναστευτικών οδών
σύμφωνα με τις εθνικές αρμοδιότητες, και των προγραμμάτων
κινητικότητας, όπως οι εταιρικές σχέσεις ταλέντων, την αντιμετώπιση των
βαθύτερων αιτιών της παράτυπης μετανάστευσης, την καταπολέμηση της
λαθραίας διακίνησης μεταναστών και της εμπορίας ανθρώπων, την ενίσχυση
της διαχείρισης των συνόρων και τη διασφάλιση αξιοπρεπούς και βιώσιμης
επιστροφής και επανένταξης. Η ΕΕ και η Αίγυπτος θα συνεχίσουν να
συνεργάζονται προκειμένου να στηρίξουν τις προσπάθειες της Αιγύπτου για
τη φιλοξενία προσφύγων και οι δύο πλευρές δεσμεύονται για την προστασία
των δικαιωμάτων των μεταναστών και των προσφύγων.
Για την ασφάλεια
Και τα δύο μέρη επιβεβαιώνουν περαιτέρω τις προσπάθειές τους για την
καταπολέμηση όλων των προκλήσεων στον τομέα της ασφάλειας, ιδίως στο
πλαίσιο του Παγκόσμιου Φόρουμ για την Καταπολέμηση της Τρομοκρατίας, στο
οποίο η Αίγυπτος και η Ευρωπαϊκή Ένωση είναι συμπρόεδροι από τον Μάιο
του 2023. Η ΕΕ και η Αίγυπτος συμφώνησαν στην ανάγκη να εμβαθύνουν τη
συνεργασία τους, μέσω του αντιτρομοκρατικού διαλόγου,
και να την ενισχύσουν στον τομέα της πρόληψης και της αντιμετώπισης των
απειλών και των προκλήσεων για την ασφάλεια, συμπεριλαμβανομένων των
απειλών για την κυβερνοασφάλεια. Η Αίγυπτος και η ΕΕ θα διερευνήσουν
περαιτέρω τη συνεργασία στον τομέα της επιβολής του νόμου, του σοβαρού
και οργανωμένου εγκλήματος, καθώς και της κατάρτισης και της δημιουργίας
ικανοτήτων. Και τα δύο μέρη θα διερευνήσουν την επιχειρησιακή
συνεργασία σε τομείς που σχετίζονται με την πρόληψη της παράνομης
διακίνησης πολιτιστικών αγαθών και την επιστροφή των παράνομα
διακινηθέντων πολιτιστικών αγαθών σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο.
Για τη δημογραφία και το ανθρώπινο κεφάλαιο
Λαμβάνοντας υπόψη ότι η Αίγυπτος έχει επίγνωση της σημασίας της
ανθρώπινης συνιστώσας για την επίτευξη της ανάπτυξης, η Ευρωπαϊκή Ένωση
επιβεβαιώνει την υποστήριξή της στην τεχνική και επαγγελματική
εκπαίδευση και κατάρτιση. Η στήριξη αυτή, η οποία λειτουργεί επίσης μέσω
των από κοινού καθορισμένων προτεραιοτήτων και στόχων, θα βοηθήσει στην
αντιστοίχιση των δεξιοτήτων και των αναγκών της αγοράς εργασίας, μεταξύ
άλλων μέσω της κινητικότητας του εργατικού δυναμικού, των προγραμμάτων εποχικών εργαζομένων και της συνεχιζόμενης στήριξης της κοινωνικοοικονομικής επανένταξης των Αιγυπτίων που επιστρέφουν στην Αίγυπτο.
Επιπλέον, η ΕΕ θα εντείνει τη συνεργασία στον τομέα της έρευνας και της
καινοτομίας και θα εργαστεί για τη συνέχιση και την ενίσχυση της
συμμετοχής στο PRIMA και το Erasmus+. Θα επιτρέψει επίσης στην Αίγυπτο
να διαπραγματευτεί την ένταξή της στα προγράμματα της Ευρωπαϊκής Ένωσης,
όπως η Δημιουργική Ευρώπη, το πρόγραμμα «Ορίζοντας Ευρώπη» και το
πρόγραμμα «Ψηφιακή Ευρώπη». Στηριζόμενη σε αυτό, η ΕΕ είναι έτοιμη να
εξετάσει μια πανεπιστημιακή πρωτοβουλία ΕΕ-Αιγύπτου για να ενθαρρύνει τη
βαθύτερη δέσμευση των ευρωπαϊκών πανεπιστημίων στην Αίγυπτο.
Η ΕΕ θα παράσχει τεχνική βοήθεια για τη βελτιστοποίηση της εφαρμογής της στρατηγικής και συνολικής εταιρικής σχέσης.
Τι περιλαμβάνει η Διακήρυξη για τη σύσταση Ανώτατου Συμβουλίου Συνεργασίας Ελλάδας - Αιγύπτου
Την Κοινή Δήλωση για τη σύσταση του Ανώτατου Συμβουλίου Συνεργασίας μεταξύ Ελλάδας και Αιγύπτου υπέγραψαν την Κυριακή ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης και ο Πρόεδρος της Αιγύπτου Αμπντέλ Φατάχ αλ Σίσι.
Κατά τη διάρκεια της συνάντησης των δύο ηγετών επιβεβαιώθηκε η απόφασή
τους να αναβαθμίσουν και να εμβαθύνουν την στρατηγική σχέση των δύο
χωρών με τη σύσταση Ανώτατου Συμβουλίου Συνεργασίας Ελλάδας- Αιγύπτου, η
πρώτη συνεδρίαση του οποίου θα διεξαχθεί στην Αθήνα κατά το επόμενο
χρονικό διάστημα.
Σύμφωνα με την ΕΡΤ, επικεφαλής θα είναι από κοινού ο πρωθυπουργός και ο Πρόεδρος της Αιγύπτου.
Το κείμενο της Διακήρυξης
Η Ελλάδα και η Αίγυπτος, δύο αρχαίοι πολιτισμοί στην Ανατολική
Μεσόγειο, είναι αποφασισμένες να εμβαθύνουν περαιτέρω τις διμερείς τους
σχέσεις βάσει του διεθνούς δικαίου, της αμοιβαίας εμπιστοσύνης και του
σεβασμού, με σκοπό την προώθηση της περιφερειακής ειρήνης, της
σταθερότητας και της ευημερίας, ως κοινών στόχων των δύο χωρών που είναι
κομβικής σημασίας εταίροι.
Προκειμένου να μεγιστοποιηθεί η στρατηγική συνεργασία μεταξύ των δύο χωρών, η Α.E. ο Πρωθυπουργός της Ελληνικής Δημοκρατίας, κ. Κυριάκος Μητσοτάκης, και η Α.Ε. ο Πρόεδρος της Αραβικής Δημοκρατίας της Αιγύπτου, κ. Abdel Fattah Al Sisi, συμφώνησαν στο Κάιρο, στις 17 Μαρτίου 2024, να συγκροτήσουν Ανώτατο Συμβούλιο Συνεργασίας (ΑΣΣ).
Επικεφαλής του ΑΣΣ θα είναι από κοινού ο Πρωθυπουργός της Ελληνικής Δημοκρατίας και ο Πρόεδρος της Αραβικής Δημοκρατίας της Αιγύπτου. Το Συμβούλιο θα συνεδριάζει αλληλοδιαδόχως στην Ελλάδα και στην Αίγυπτο ανά διετία. Μέλη του Συμβουλίου θα είναι οι αρμόδιοι Υπουργοί τομέων συνεργασίας αμοιβαίου ενδιαφέροντος.
Η Ελλάδα και η Αίγυπτος συμφώνησαν να ενισχύσουν τη συνεργασία τους στους τομείς της οικονομίας, του εμπορίου, της ενέργειας, του περιβάλλοντος, της άμυνας, του πολιτισμού, του αθλητισμού, του τουρισμού, της εκπαίδευσης, της ασφάλειας, της πολιτικής προστασίας, της υγείας, των μεταφορών, των επικοινωνιών, της ναυτιλίας και των θαλασσίων υποθέσεων, της απασχόλησης, της κοινωνικής ασφάλισης, των υποθέσεων της ΕΕ, των τροφίμων και της γεωργίας, της ψηφιακής διακυβέρνησης και της μετανάστευσης.
Του συντονισμού των εργασιών του Συμβουλίου και της οριστικοποίησης της ημερήσιας διάταξης των συναντήσεών του θα επιλαμβάνονται οι Υπουργοί Εξωτερικών των δύο χωρών. Στο πλαίσιο αυτό, οι συμμετέχοντες στο ΑΣΣ Υπουργοί θα συνέρχονται τουλάχιστον μία φορά ετησίως πριν από τις συνεδριάσεις του Συμβουλίου προς εκπόνηση, εάν κρίνεται αναγκαίο, Σχεδίων Δράσεως στους τομείς αρμοδιότητάς τους, προκειμένου να επιταχυνθεί η συνεργασία και να επιτευχθούν, μέσα από απτά βήματα, οι μέγιστες συνέργειες μεταξύ των δύο πλευρών.
Η παρούσα Κοινή Διακήρυξη υπογράφηκε στις 17 Μαρτίου 2024 στο Κάιρο, σε δύο πρωτότυπα αντίγραφα στα ελληνικά, στα αραβικά και στα αγγλικά, καθένα εξίσου αυθεντικό. Σε περίπτωση οιασδήποτε απόκλισης στην ερμηνεία των κειμένων, υπερισχύει η αγγλική έκδοση.
