Αρχές του 2023 ξεκινά το στεγαστικό πρόγραμμα της κυβέρνησης που έχει στόχο μέσα από 4 παρεμβάσεις στην αγορά ακινήτων και δη, παλαιών, να διευκολύνει τους νέους ως 39 ετών στην αγορά ή ενοικίαση σπιτιού με πολύ χαμηλό κόστος.
Για την αγορά προβλέπεται ότι θα διατεθούν 10.000 σπίτια σε ισάριθμους νέους ή ζευγάρια μέσω χαμηλότοκων δανείων από τράπεζες και ΟΑΕΔ. Για τους τρίτεκνους τα δάνεια θα είναι άτοκα.
Για τη μίσθωση θα «τρέξουν» 3 επιμέρους προγράμματα, με στόχο οι νέοι που πληρούν τα κριτήρια να τα νοικιάσουν ακόμη και μισοτιμής.
Σε διαβούλευση
Οι όροι και οι προϋποθέσεις για τους δικαιούχους του στεγαστικού προγράμματος περιλαμβάνονται στο νομοσχέδιο «Σπίτι μου – στεγαστική πολιτική για τους νέους, αξιοποίηση της δημόσιας περιουσίας για κοινωνική κατοικία και άλλες διατάξεις» του υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων που από χθες και μέχρι 7 Δεκεμβρίου θα βρίσκεται σε δημόσια διαβούλευση για σχόλια και παρατηρήσεις πολιτών, στην ηλεκτρονική διεύθυνση opengov.gr. Η κατάθεσή του στη Βουλή αναμένεται ως το τέλος Δεκεμβρίου και τα πρώτα σπίτια θα δοθούν στο πρώτο τρίμηνο του 2023.
Τι προβλέπει
Οι βασικές ρυθμίσεις του νομοσχεδίου προβλέπουν τα εξής:
1.Πρόγραμμα «Σπίτι Μου» για 10.000 νέους οι οποίοι θα αποκτήσουν σπίτι με χαμηλότοκο ή άτοκο δάνειο αν είναι τρίτεκνοι. Δικαιούχοι των άτοκων ή χαμηλότοκων δανείων είναι άτομα ηλικίας 25-39 ετών με ετήσιο εισόδημα από 10.000 ευρώ έως το όριο που προβλέπεται για τη χορήγηση επιδόματος θέρμανσης (16.000 ευρώ για τον άγαμο, 24.000 ευρώ για έγγαμο, προσαύξηση 3.000 ευρώ ανά τέκνο) και οι οποίοι δεν διαθέτουν ακίνητο κατάλληλο για την κατοικία τους. Τα ακίνητα πρέπει να έχουν αξία έως 200.000 ευρώ, εμβαδόν έως 150 τ.μ. και παλαιότητα τουλάχιστον 15 ετών.
Η αγορά του ακινήτου δεν μπορεί να γίνει από συγγενή πρώτου ή δεύτερου βαθμού του αγοραστή. Το ακίνητο αποκτάται κατά πλήρη κυριότητα από τον αγοραστή ή συζύγους.
Το δάνειο καλύπτει έως το 90% της αξίας του ακινήτου και το ύψος του δανείου δεν μπορεί να υπερβαίνει τα 150.000 ευρώ και η διάρκεια τα τριάντα έτη (το υπόλοιπο καλύπτεται από τον αγοραστή). Δεν ζητείται εγγυητής.
Το δάνειο χρηματοδοτείται κατά 75% από τη ΔΥΠΑ-ΟΑΕΔ και είναι άτοκο. Το υπόλοιπo 25% χορηγείται από τις τράπεζες και θα έχει τόκο. Λόγω της άτοκης χρηματοδότησης το τελικό επιτόκιο που πληρώνει ο δανειολήπτης για το σύνολο του ποσού, διαμορφώνεται στο ένα τέταρτο του κανονικού επιτοκίου στεγαστικού δανείου. Για παράδειγμα, αν σε ένα κανονικό στεγαστικό δάνειο το επιτόκιο είναι 5%, στα δάνεια του προγράμματος θα είναι 1,25%. Το δάνειο απαλλάσσεται από την εισφορά 0,12%.
2 Κοινωνική Αντιπαροχή με 2.500 σπίτια έναντι χαμηλού ενοικίου για 5.000 ωφελούμενους νέους έως 39 ετών. Θα υλοποιηθεί με σύμπραξη κράτους και ιδιωτών-κατασκευαστών οι οποίοι θα ανεγείρουν σπίτια με δικές τους δαπάνες σε οικόπεδα που ανήκουν σε κρατικούς φορείς (υπουργεία, κ.λπ.) και το 30% ως 60% θα το διαθέσουν με χαμηλό ενοίκιο σε νέους. Οι δικαιούχοι ενοικιαστές θα επιλέγονται με αντικειμενικά κοινωνικά κριτήρια, ενώ εκτός από την απλή μίσθωση των σπιτιών με χαμηλό ενοίκιο, θα επιτρέπεται και η υπογραφή συμβάσεων μίσθωσης με δικαίωμα προαίρεσης για την εξαγορά τους στο μέλλον (rent to own).
3 Πρόγραμμα «Κάλυψη» για τη διάθεση 1.000 σπιτιών σε 2.500 νέους 25-39 ετών, που είναι στους δικαιούχους του Ελάχιστου Εγγυημένου Εισοδήματος. Το Δημόσιο θα νοικιάσει τα σπίτια από ιδιώτες που συμμετείχαν στο πρόγραμμα «Εστία» και στη συνέχεια θα τα διαθέσει σε ευάλωτους νέους και νέα ζευγάρια, εντελώς δωρεάν.
4 Πρόγραμμα Ανακαινίζω – Ενοικιάζω. Αποσκοπεί στην ένταξη κενών κατοικιών στη μισθωτική αγορά με την επιδότηση των ιδιοκτητών για την αναβάθμισή τους. Στο πρόγραμμα συμμετέχουν ιδιοκτήτες κατοικιών που διαθέτουν την κυριότητα ή την επικαρπία του ακινήτου σε ποσοστό 50% και άνω. Το ετήσιο εισόδημά τους δεν πρέπει να υπερβαίνει τις 40.000 ευρώ και η ακίνητη περιουσία τις 300.000 ευρώ. Αποκλείονται όσοι έχουν ενταχθεί σε προγράμματα εξοικονόμησης ενέργειας ή ανακαίνισης για οποιοδήποτε ακίνητό τους τα τελευταία πέντε έτη. Η επιδότηση δίδεται για ένα ακίνητο. Το προς ανακαίνιση ακίνητο πρέπει να έχει εμβαδόν έως 100 τ.μ. και να βρίσκεται σε αστική περιοχή, δεν πρέπει να έχει δηλωθεί ως πρώτη κατοικία, ή ως μισθωμένη αλλά να αναφέρεται ως κενή στο Ε2 των τριών τελευταίων ετών. Οι εντασσόμενοι στο πρόγραμμα επιδοτούνται για δαπάνες επισκευής και ανακαίνισης έως 10.000 ευρώ, (περιλαμβάνονται υλικά και εργασίες). Η επιδότηση φθάνει στο 40%, με προϋπόθεση την ηλεκτρονική εξόφληση των τιμολογίων και την εκμίσθωση του ακινήτου για τουλάχιστον τρία χρόνια. Η συνολική δαπάνη του προγράμματος ορίζεται στα 50 εκατ. ευρώ και βαρύνει το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων (ΠΔΕ). Με το μέγιστο ποσό επιδότησης (10.000 ευρώ) θα γίνει ανακαίνιση σε 5.000 σπίτια. Αν οι δαπάνες ανακαίνισης τύχουν επιδότησης 5.000 ευρώ κατά μέσο όρο θα επισκευαστούν προς ενοικίαση 10.000 σπίτια. Προβλέπεται επίσης πρόγραμμα στεγαστικής αποκατάστασης των άστεγων πυροπλήκτων από την πυρκαγιά στο Μάτι το 2018 με την ανέγερση κοινωνικών κατοικιών, μέσω της αξιοποίησης της δωρεάς της Κυπριακής Δημοκρατίας.
Κωστής Χατζηδάκης
Προσιτή και ποιοτική κατοικία
Αναφερόμενος στις ρυθμίσεις του νομοσχεδίου, ο υπουργός Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων, Κωστής Χατζηδάκης, σημείωσε μεταξύ άλλων ότι «έχουν στόχο να αποκτήσουν προσιτή και ποιοτική κατοικία χιλιάδες νέοι, νέα ζευγάρια και ευάλωτοι συμπολίτες μας» και ότι «με τις ρυθμίσεις αυτές, το κράτος επαναδραστηριοποιείται στη στεγαστική πολιτική -από την οποία απουσίαζε τα τελευταία χρόνια- προς όφελος του κοινωνικού συνόλου».
