Το Ανάκτορο του Μπάκιγχαμ ανακοίνωσε επίσημα ότι η μακροβιότερη μονάρχης της Μεγάλης Βρετανίας, βασίλισσα Ελισάβετ, απεβίωσε σήμερα σε ηλικία 96 ετών.
The Queen died peacefully at Balmoral this afternoon. The King and The Queen Consort will remain at Balmoral this evening and will return to London tomorrow.
«Η βασίλισσα Ελισάβετ της Βρετανίας έφυγε απόψε από τη ζωή, σε ηλικία 96 ετών» αναφέρει χαρακτηριστικά η ανακοίνωση. Η Ελισάβετ απεβίωσε στις 20:30 ώρα Ελλάδας.
Ποια ήταν η θρυλική μονάρχης
Η βασίλισσα Ελισάβετ η Δεύτερη γεννήθηκε στο Μέιφερ του Λονδίνου, ως το πρώτο παιδί του Δούκα και της Δούκισσας της Υόρκης – που θα γίνονταν αργότερα ο Βασιλεύς Γεώργιος ο Έκτος και η Βασίλισσα Ελισάβετ η Πρώτη.
Ο πατέρας της ανέβηκε στο θρόνο το 1936 μετά την παραίτηση του αδελφού του, βασιλιά Εδουάρδου Η’ , καθιστώντας την Ελισάβετ υποψήφια διάδοχό του.
Η Ελισάβετ ανέλαβε τα πρώτα της δημόσια καθήκοντα κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, υπηρετώντας στη Βοηθητική Εδαφική Υπηρεσία. Τον Νοέμβριο του 1947 παντρεύτηκε τον Φίλιππο Μαουντμπάτεν, πρώην πρίγκιπα της Ελλάδας και της Δανίας και ο γάμος τους κράτησε 73 χρόνια, μέχρι τον θάνατο του -μετέπειτα Πρίγκιπα- τον Απρίλιο του 2021. Το ζεύγος απέκτησε μαζί τέσσερα παιδιά: Τον πρίγκιπα Κάρολο, την πριγκίπισσα Άννα, τον πρίγκιπα Άντριου και τον πρίγκιπα Εδουάρδο.
Όταν ο πατέρας της πέθανε τον Φεβρουάριο του 1952, η Ελισάβετ -τότε 25 ετών- έγινε βασίλισσα επτά ανεξάρτητων χωρών της Κοινοπολιτείας: του Ηνωμένου Βασιλείου, του Καναδά, της Αυστραλίας, της Νέας Ζηλανδίας, της Νότιας Αφρικής , του Πακιστάν και της Κεϋλάνης (γνωστή σήμερα ως Σρι Λάνκα) καθώς και Επικεφαλής της Κοινοπολιτείας. Με την πάροδο του χρόνου, το καθεστώς της εξουσίας της μεταβλήθηκε σε ορισμένα από αυτά τα μέρη, αφού ορισμένα βασίλεια έγιναν δημοκρατίες ή κήρυξαν την ανεξαρτησία τους από το Ηνωμένο Βασίλειο.
Η Ελισάβετ βασίλεψε ως συνταγματική μονάρχης εν μέσω μεγάλων πολιτικών αλλαγών, όπως οι αναταραχές στη Βόρεια Ιρλανδία, η αποκέντρωση των εξουσιών στο Ηνωμένο Βασίλειο, η αποαποικιοποίηση της Αφρικής και η ένταξη του Ηνωμένου Βασιλείου στις Ευρωπαϊκές Κοινότητες, αλλά και η μετέπειτα αποχώρησή του από την Ευρωπαϊκή Ένωση (Brexit).
Σημαντικά γεγονότα περιλαμβάνουν τη στέψη της Ελισάβετ το 1953 και τους εορτασμούς του Ασημένιου, του Χρυσού, του Διαμαντένιου και του Πλατινένιου Ιωβηλαίου της το 1977, το 2002, το 2012 και το 2022, αντίστοιχα.
Η Ελισάβετ υπήρξε η μακροβιότερη Βρετανίδα μονάρχης, ο γηραιότερος και μακροβιότερος εν ενεργεία αρχηγός του κράτους καθώς και η δεύτερη μακροβιότερη κυρίαρχη μονάρχης στην παγκόσμια ιστορία.
Παγκόσμια θλίψη για τον θάνατο της βασίλισσας Ελισάβετ.
Τα συλλυπητήριά του για το θάνατο της βασίλισσας της Βρετανίας Ελισάβετ εξέφρασε ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης.
«Είμαι βαθύτατα λυπημένος για τον θάνατο της Αυτού Μεγαλειότητας Βασίλισσας Ελισάβετ Β’. Το καθήκον, η υπηρεσία και η αφοσίωση που επέδειξε καθ’ όλη τη διάρκεια της βασιλείας της δεν ήταν απλώς υποδειγματικά αλλά εξαιρετικά»
Ι am deeply saddened by the passing of Her Majesty Queen Elizabeth II. The duty, service, and dedication she demonstrated throughout her reign was not just exemplary but extraordinary.έγραψε στα αγγλικά στο twitter ο κ. Μητσοτάκης.
Η Πρόεδρος της Δημοκρατίας Κατερίνα Σακελλαροπούλου αναφέρει: «Η
βασιλεία της βασίλισσας Ελισάβετ άφησε το στίγμα της στη σύγχρονη
ιστορία του Ηνωμένου Βασιλείου. Αποτελούσε πραγματικό στυλοβάτη της
χώρας της και ανταμείφθηκε με αγάπη και σεβασμό. Τα ολόθερμά μου
συλλυπητήρια στην οικογένειά της και στον βρετανικό λαό. Θα λείψει σε
όλους».
Από εκεί και πέρα ηγέτες και πρόσωπα της παγκόσμιας πολιτικής σκηνής εν γένει σπεύδουν να εκφράσουν τα συλληπητήρια τους για τον θάνατο της Μονάρχη προχωρώντας σε αναρτήσεις στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.
Οι Καναδοί σε όλη τη χώρα θα θρηνήσουν την απώλεια της βασίλισσας,
ανακοίνωσε η γενική κυβερνήτρια του Καναδά Μαίρη Σάιμον μέσω του
Twitter, εκφράζοντας τα συλλυπητήριά της στη βρετανική βασιλική
οικογένεια.
«Οι Καναδοί θα θρηνήσουν την απώλεια της βασίλισσας. Ας αφιερώσουμε μια στιγμή για να τιμήσουμε τη μνήμη της μεγαλειότητάς της με τον δικό μας τρόπο», πρόσθεσε.
Ο πρόεδρος της Ιρλανδίας Μάικλ Ντ. Χίγκινς εξέφρασε τα συλλυπητήρια του για τον θάνατο της Ελισάβετ Β΄, χαρακτηρίζοντάς την «μια αξιοσημείωτη φίλη της Ιρλανδίας».
Υπενθύμισε επίσης «τον ρόλο που διαδραμάτισε η Ελισάβετ για τη μακροχρόνια φιλία» των δύο χωρών.
«Λίγοι έχουν διαμορφώσει την παγκόσμια ιστορία όπως η Μεγαλειότητά της, η Βασίλισσα Ελισάβετ Β’» αναφέρει με ανάρτησή της στο Twitter, η Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, Ρομπέρτα Μετσόλα.
Σημειώνει ότι «η αδιάσπαστη δέσμευσή της στο καθήκον και την υπηρεσία ήταν παράδειγμα για όλους. Ο κόσμος θρηνεί με τον λαό της στο Ηνωμένο Βασίλειο και όχι μόνο».
«Ήταν πραγματικά η βασίλισσα Ελισάβετ η Μεγάλη. Μπορεί αυτή να αναπαυθεί εν ειρήνη» καταλήγει η κ. Μετσόλα.
«Βαθιά λυπημένος για τον θάνατο της Αυτής Μεγαλειότητας Βασίλισσας Ελισάβετ Β’» αναφέρει με ανάρτησή του στο τουίτερ ο Γενικός Γραμματέας του ΝΑΤΟ, Γενς Στόλτενμπεργκ.
Προσθέτει ότι «για περισσότερα από 70 χρόνια, ήταν παράδειγμα ανιδιοτελούς ηγεσίας και δημόσιας υπηρεσίας. Τα θερμά μου συλλυπητήρια στη Βασιλική Οικογένεια, στους Συμμάχους μας στο ΝΑΤΟ, το Ηνωμένο Βασίλειο και τον Καναδά, και στον λαό της Κοινοπολιτείας».
Ο γενικός γραμματέας του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες χαιρέτισε απόψε «τη χάρη, την αξιοπρέπεια και την αφοσίωση» της βασίλισσας Ελισάβετ Β΄, η οποία ήταν «μια καθησυχαστική παρουσία επί δεκαετίες, εν μέσω αλλαγών μεγάλου εύρους».
Ο κόσμος θαύμαζε τη βασίλισσα «για τη χάρη, την ευγένεια και την αφοσίωσή της. Ήταν μια καθησυχαστική παρουσία επί δεκαετίες αλλαγών (…) όπως ήταν η αποαποικιοποίηση της Αφρικής και της Ασίας», ανέφερε ο Γκουτέρες.
Ο πρόεδρος της Γαλλίας Εμανουέλ Μακρόν απέτισε φόρο τιμής στην βασίλισσα Ελισάβετ Β΄, η οποία απεβίωσε απόψε σε ηλικία 96 ετών, κάνοντας λόγο για μια «καλόκαρδη βασίλισσα» που άφησε «ανεξίτηλο το στίγμα της τόσο στη χώρα της όσο και στον αιώνα της».
«Η Μεγαλειότητά της, η βασίλισσα Ελισάβετ Β’ ενσάρκωσε τη συνέχεια και την ενότητα του βρετανικού έθνους για περισσότερα από 70 χρόνια. Τη θυμάμαι ως φίλη της Γαλλίας, μια καλόκαρδη βασίλισσα που άφησε ανεξίτηλο το στίγμα της τόσο στη χώρα της όσο και στον αιώνα της», έγραψε ο πρόεδρος Μακρόν σε ανάρτησή του στο Twitter, την οποία συνόδευσε με μια φωτογραφία της.
Ποιο είναι όμως το πρωτόκολλο για τον θάνατο ενός Βρετανού μονάρχη; Το τυπικό θέλει τον πρωθυπουργό της χώρας να ενημερώνεται για το μοιραίο γεγονός από τον προσωπικό γραμματέα της Ελισάβετ, μέσω του κωδικοποιημένου αλλά και συγκινητικού μηνύματος: «Κυρία/ Κύριε Πρωθυπουργέ, η Γέφυρα του Λονδίνου…έπεσε».
Έτοιμοι ήδη από το 1960
Ήδη από το 1960, η πάντα συνεπής Βρετανία είχε ενορχηστρώσει το τι θα συμβεί, εάν η Βασίλισσα πεθάνει. Έκτοτε, βέβαια, το πρωτόκολλο ανανεώνεται συνεχώς, αφού από το 1960 που η Ελισάβετ ήταν μόλις 34 ετών έχουν περάσει δεκάδες χρόνια βασιλείας της.
Μετά την ενημέρωση της/του πρωθυπουργού και σύμφωνα με το επικαιροποιημένο πρωτόκολλο, σειρά έχει η ενημέρωση των πρωθυπουργών όλων των χωρών που η Ελισάβετ Β’ είναι αρχηγός κράτους, από τον Καναδά, την Αυστραλία και τη Νέα Ζηλανδία, μέχρι τη Τζαμάικα, τις Μπαχάμες και την Παπούα Νέα Γουινέα.Σύμφωνα με το περιοδικό Politico, που κατάφερε να «δει» τα σχετικά έγγραφα, αφού ενημερωθούν οι πρόεδροι των κυβερνήσεων, ένας υπάλληλος από το τα Ανάκτορα του Μπάκινγκχαμ με πένθιμη ενδυμασία θα θυροκολλήσει την αγγελία του θανάτου της βασίλισσας στις πύλες του Παλατιού, ενώ η επίσημη ιστοσελίδα του Παλατιού θα αλλάξει σε μαύρο χρώμα.
Η «πρόβα» των ΜΜΕ για τον χαμό της βασίλισσας
Σχεδόν την ίδια ώρα, η είδηση θα έχει φτάσει στο BBC και από εκεί σε όλο τον πλανήτη. Χαρακτηριστικό είναι εξάλλου το γεγονός πως όλα τα ραδιοτηλεοπτικά δίκτυα και οι εφημερίδες της Βρετανίας έχουν κάνει από καιρό την «πρόβα» τους για τον πιθανό χαμό της βασίλισσας. Το τηλεοπτικό δίκτυο του Sky News και η κολοσσιαία εταιρεία παραγωγής ITN έχουν κάνει δεκάδες δοκιμαστικές εκπομπές και πρόβες για την κάλυψη των 9 ημερών που θα μεσολαβήσουν από τον θάνατο της Ελισάβετ έως την κηδεία της. Έχουν μάλιστα καταλήξει ακόμη και στις φράσεις που θα χρησιμοποιήσουν, στα κοστούμια που θα φοράνε οι άνδρες, στα ταγέρ των γυναικών παρουσιαστών και στα πρώτα αρχειακά πλάνα που θα προβληθούν.
Από μεριάς τους, εφημερίδες όπως η Guardian και οι Times έχουν έτοιμο το πρωτοσέλιδο με την πένθιμη αναγγελία, με τους Times να έχουν προετοιμάσει σχετικό υλικό που θα τους «κρατήσει» για 11 ολόκληρες μέρες μετά τον θάνατο της βασίλισσας.
Το πρώτο πράγμα που θα γίνει
Στο τελετουργικό κομμάτι, το πρώτο πράγμα που θα συμβεί είναι όλες οι σημαίες στα κυβερνητικά κτήρια του Ηνωμένου Βασιλείου να χαμηλωθούν, για να κυματίσουν μεσίστιες. Το «σύνθημα» για την υποστολή της σημαίας θα δοθεί από ένα e-mail που θα στείλει ο Γραμματέας της Κυβέρνησης προς τα μέλη του Υπουργικού Συμβουλίου και μια σειρά από κρατικούς αξιωματούχους που θα αναφέρει: «Αγαπητοί συνάδελφοι, μετά λύπης μου γράφω, προκειμένου να σας ενημερώσω για τον θάνατο της Αυτής Μεγαλειότητας, της Βασίλισσας Ελισάβετ Β’».
Λίγη ώρα μετά την ανακοίνωση του θλιβερού γεγονότος θα κληθεί να συνεδριάσει το βρετανικό Κοινοβούλιο καθώς επίσης και τα νομοθετικά σώματα της Ουαλίας, της Σκωτίας και της Βόρειας Ιρλανδίας. Έπειτα όλες οι συνεδριάσεις θα αναβληθούν για δέκα ημέρες.
Ο πρώτος ανώτατος αξιωματούχος που θα προβεί σε δημόσιες δηλώσεις θα
είναι η/ ο πρωθυπουργός, ενώ θα τηρηθεί ενός λεπτού σιγή στη Γηραιά
Αλβιώνα και όλες τις χώρες που επόπτευε η βασίλισσα.
Η βασιλική οικογένεια θα είναι αυτή που θα ανακοινώσει το πρόγραμμα της κηδείας, η οποία θα λάβει χώρα τη δέκατη μέρα μετά τον θάνατο της βασίλισσας. Σύντομα θα πρέπει να πραγματοποιηθεί συνάντηση της/ του πρωθυπουργού με τον διάδοχο του θρόνου, εν προκειμένω με τον πρωτότοκο γιο της Ελισάβετ, νυν πρίγκιπα της Ουαλίας και Δούκα της Κορνουάλης, Κάρολο, ο οποίος σήμερα είναι 73 ετών.
Οι δυο αξιωματούχοι θα παραστούν μαζί σε επιμνημόσυνη δέηση στον Καθεδρικό ναό του Αγίου Παύλου στο Λονδίνο. Εκεί είχαν τελεστεί μεταξύ άλλων οι κηδείες του πρωθυπουργού Ουίνστον Τσώρτσιλ, του πρώτου δούκα του Ουέλινγκτον Άρθουρ Γουέλσλι, του θρυλικού Βρετανού ναυάρχου του Βασιλικού Ναυτικού Οράτιου Νέλσον αλλά και ο γάμος της λαίδης Νταϊάνας Σπένσερ με τον πρίγκιπα Κάρολο.
«Ο βασιλιάς πέθανε…ζήτω ο βασιλιάς»
Αυτό που πρέπει να γίνει άμεσα μετά τον θάνατο της βασίλισσας είναι η στέψη του νέου βασιλιά, μόλις μια μέρα μετά το μοιραίο. Ο διάδοχος, πιθανότατα ο πρίγκιπας Κάρολος, θα συναντηθεί με τα μέλη της κυβέρνησης, με την συνάντησή αυτή να διέπεται από αυστηρούς κανονισμούς – από το ότι οι υπουργοί, π.χ. θα πρέπει να φορούν κοστούμια με μαύρη γραβάτα οι άνδρες και πρωινά φορέματα οι γυναίκες, ενώ δεν θα πρέπει να συνοδεύονται από τους/τις συζύγους τους.
Την τρίτη ημέρα από τον θάνατο της βασίλισσας, ο διάδοχός της θα δεχθεί συλλυπητήρια στην αίθουσα του ανακτόρου του Ουέστμινστερ, όπου συνεδριάζει η Βουλή των Λόρδων και εν συνεχεία θα πραγματοποιήσει σχετική περιοδεία.
Πρώτη στάση θα κάνει στο Εδιμβούργο, για να παραστεί σε λειτουργία στον καθεδρικό ναό και την επόμενη μέρα θα βρίσκεται στη Βόρεια Ιρλανδία όπου θα δεχθεί συλλυπητήρια στο Κάστρο του Χίλσμπορο. Ο νέος βασιλιάς θα παραστεί έπειτα σε θεία λειτουργία στον καθεδρικό ναό της Αγίας Άννης, στην πόλη του Μπέλφαστ.
Επιχείρηση «Μονόκερος»
Κρίσιμης σημασίας για το τελετουργικό είναι ο τόπος, όπου θα αφήσει η βασίλισσα την τελευταία της πνοή.
Εάν η βασίλισσα αποβιώσει στο Μπαλμόραλ της Σκωτίας, όπου βρίσκεται αυτή την στιγμή, θα ενεργοποιηθεί η «Επιχείρηση Μονόκερος», που προβλέπει τη μεταφορά της σορού στο Λονδίνο με τρένο ή αεροπλάνο.
Της μεταφοράς προηγείται η τοποθέτηση του σώματος της βασίλισσας για λίγη ώρα στα Ανάκτορα του Χόλιρουντ, ένα καταφύγιο μέσα στην πόλη του Εδιμβούργου με περίτεχνα διαμορφωμένους κήπους. Έπειτα, η σορός της θα μεταφερθεί για μια σύντομη δοξολογία στον καθεδρικό ιερό ναό της πόλης και ύστερα θα καταλήξει στον σιδηροδρομικό σταθμό.
Επιχείρηση «Λιοντάρι»
Την πέμπτη μέρα από τον θάνατο της βασίλισσας ξεκινά η «Επιχείρηση Λιοντάρι» που περιλαμβάνει πρόβα στο Λονδίνο, της μεταφοράς του φέρετρου από τα Ανάκτορα του Μπάκινγκχαμ στο Παλάτι του Γουέστμίνστερ όπου θα τεθεί η σορός σε λαϊκό προσκύνημα για τρεις μέρες. Θα εκτίθεται 23 ώρες το 24ωρο ενώ την έκτη ημέρα θα γίνει η πρόβα της εξόδιου ακολουθίας και την έβδομη ο διάδοχος θα ταξιδέψει στην Ουαλία αυτή τη φορά, για να δεχθεί συλλυπητήρια στο εκεί Κοινοβούλιο και να παραστεί στη θεία λειτουργία στον καθεδρικό ναό της πόλης του Κάρντιφ.
Όλο αυτό το διάστημα, εκατοντάδες υπηρεσίες θα βρίσκονται σε επιφυλακή αφού στο Λονδίνο θα καταφθάνουν ο ένας μετά τον άλλο δεκάδες πρόεδροι, πρωθυπουργοί και βασιλιάδες από όλο τον πλανήτη.
Η Scotland Yard, η μυστική υπηρεσία πληροφοριών ΜΙ6 που είναι επιφορτισμένη με την εθνική ασφάλεια και πλειάδα άλλων φορέων και υπηρεσιών, θα βρίσκονται σε «κόκκινο συναγερμό» εκείνες τις ημέρες χρησιμοποιώντας κάθε διαθέσιμο μέτρο. Σημειωτέον ότι το Λονδίνο είναι η πόλη με τις περισσότερες κάμερες ασφαλείας στον κόσμο.
Το τελευταίο αντίο στη βασίλισσα
Φθάνοντας στη δέκατη μέρα, όλα πλέον θα είναι έτοιμα για την κηδεία της βασίλισσας. Η νεκρώσιμος ακολουθία θα πραγματοποιηθεί στο Αββαείο του Ουέστμινστερ στο οποίο παρεμπιπτόντως έχουν πραγματοποιηθεί όλες οι στέψεις Άγγλων και Βρετανών μοναρχών από τον Γουλιέλμο τον Κατακτητή το 1066 έως και την Ελισάβετ Β’.
Αφού ολοκληρωθεί η λειτουργία, μια επιβλητική πομπή θα κατευθυνθεί στο Κάστρο του Ουίντσορ, και αφού, τελεστεί νέα ακολουθία στο παρεκκλήσι του Αγίου Γεωργίου που χτίστηκε τον 15ο αιώνα, η βασίλισσα Ελισάβετ θα ταφεί δίπλα στον πατέρα της Γεώργιο ΣΤ’, βασιλέα του Ηνωμένου βασιλείου και αυτοκράτορα των Ινδιών.
