Κώστας Κατίκος / Αποκλειστικό Ε.Τ.
Λύση που να επιτρέπει στα δημόσια οικονομικά να πάρουν αναδρομικά 11 μηνών από επικουρικές και Δώρα όλοι οι συνταξιούχοι -και όχι μόνον οι 350.000 που έκαναν αγωγές έως 31/7/2020- εξετάζει η κυβέρνηση.
Αποφάσεις δεν θα πρέπει να αναμένονται σύντομα αφενός γιατί υπάρχουν σε εξέλιξη μέτρα ανακούφισης όπως η μείωση των επιβαρύνσεων από τη ρήτρα αναπροσαρμογής στους λογαριασμούς ρεύματος και αφετέρου διότι θα πρέπει να εξασφαλιστεί ένα ποσό της τάξης των 2,3 δισ. ευρώ που απαιτείται για την πληρωμή του δεύτερου μετά το 2020, και τελευταίου κατά τα φαινόμενα, πακέτου αναδρομικών με έναρξη πληρωμών είτε έως το τέλος του 2022 είτε εντός του 2023.
Οι αποφάσεις αναμένονται το φθινόπωρο και ένα από τα σενάρια που έχει πέσει στις συζητήσεις αρμοδίων υπουργών είναι, σύμφωνα με έγκυρες πληροφορίες του Ελεύθερου Τύπου της Κυριακής, να δοθούν τα αναδρομικά σε δυο ή τρεις δόσεις, με την πρώτη τον Δεκέμβριο του 2022 και τις άλλες δυο μέσα στο πρώτο και δεύτερο εξάμηνο του 2023.
Το τελικό κόστος που θα κληθεί να καταβάλει η κυβέρνηση έχει ήδη καταμετρηθεί από τα υπουργεία Εργασίας και Οικονομικών και ανέρχεται σε 2,3 δισ. ευρώ, από τα οποία:
- 1,9 δισ. ευρώ είναι για τα αναδρομικά των συνταξιούχων του ιδιωτικού τομέα από μειώσεις 11 μηνών σε επικουρικές και Δώρα.
- 400 εκατ. ευρώ είναι για τα αναδρομικά 2 ετών (2017 και 2018) στις συντάξεις Δημοσίου από την κράτηση της Εισφοράς Αλληλεγγύης Συνταξιούχων (ΕΑΣ).
Δόσεις
Στο σενάριο των δόσεων, τα 2,3 δισ. ευρώ μπορεί να «σπάσουν» ανάλογα με τις αντοχές και τα περιθώρια του προϋπολογισμού σε 2 δόσεις του 1,15 δισ. ευρώ έκαστη ή σε 3 δόσεις των 765 εκατ. ευρώ η κάθε μία.
Στο σενάριο των δυο δόσεων θα μπορούσε να πληρωθεί το πρώτο 1,1 δισ. ευρώ τον Δεκέμβριο με ένα ποσό της τάξης των 500 ευρώ σε 2,5 εκατ. συνταξιούχους και στη δεύτερη δόση που θα είναι στο πρώτο εξάμηνο του 2023 να γίνει η εκκαθάριση. Σημειώνεται ότι στις δυο δόσεις οι χαμηλοσυνταξιούχοι που δεν είχαν άλλες περικοπές παρά μόνον στα Δώρα, θα εξοφληθούν από την πρώτη δόση και οι υπόλοιποι που έχουν μειώσεις 11 μηνών στις επικουρικές θα εξοφληθούν στη δεύτερη δόση.
Αν τα οικονομικά δείξουν την πληρωμή αναδρομικών σε 3 δόσεις, τότε είναι πιθανό να δοθεί πάλι ένα ποσό της τάξης του 1 δισ. ευρώ τον Δεκέμβριο του 2022 ώστε να πάρουν τα 500 ευρώ όλοι και κυρίως οι χαμηλοσυνταξιούχοι και μέσα στο 2023 να πληρωθούν άλλες δυο δόσεις των 500 εκατ. ευρώ η κάθε μια.
Σημειωτέον ότι από το συνολικό ποσό των 2,3 δισ. ευρώ ένα 20% με 30% θα γυρίσει πίσω στον προϋπολογισμό ως φόρος επί των αναδρομικών, που σημαίνει ότι το καθαρό ποσό που θα καταβάλει η κυβέρνηση για τα αναδρομικά σε όλους τους συνταξιούχους θα είναι περίπου 1,6 με 1,7 δισ. ευρώ.
Στην περίπτωση που δεν υπάρξουν τα οικονομικά περιθώρια για να πάρουν όλοι οι συνταξιούχοι αναδρομικά 11 μηνών, υπάρχει και εναλλακτικό σχέδιο (plan b) που προβλέπει αφενός την πληρωμή των αναδρομικών με συνοπτικές διαδικασίες στους 350.000 με 400.000 συνταξιούχους που έχουν καταθέσει αγωγές έως 31/7/2020 και αφετέρου την επανεξέταση της προσωπικής διαφοράς για όσους δεν θα καταφέρουν να την συμψηφίσουν με τις αυξήσεις συντάξεων του 2023.
Σενάριο για «κούρεμα» προσωπικής διαφοράς χωρίς αναδρομικά
Στο υπουργείο Εργασίας έχει συζητηθεί σε ανώτατο επίπεδο η πρόταση για ενσωμάτωση των προσωπικών διαφορών στις συντάξεις, αν δεν ευοδωθεί η προσπάθεια για αναδρομικά σε όλους τους συνταξιούχους, αλλά μέχρι στιγμής δεν έχουν ληφθεί αποφάσεις.
Η προσωπική διαφορά θα μπορούσε να διαγραφεί από όλους μετά τις αυξήσεις του 2023 ώστε να αρχίσουν να παίρνουν πραγματικές αυξήσεις από το 2024, που σε διαφορετική περίπτωση πάρα πολλοί συνταξιούχοι θα τις έβλεπαν από το 2025.
Στην πράξη, το plan b που είναι πιο δαπανηρό για το μέλλον προβλέπει να μηδενιστούν τα υπόλοιπα των προσωπικών διαφορών αφού γίνει πρώτα ο συμψηφισμός με τις αυξήσεις του 2023. Στην περίπτωση αυτή δηλαδή ένας συνταξιούχος που έχει προσωπική διαφορά 150 ευρώ και συμψηφίσει τα 50 ευρώ με την αύξηση του 2023, θα έχει στη συνέχεια μηδενισμό της διαφοράς με ενσωμάτωσή της στη σύνταξη και θα περιμένει πραγματική αύξηση από το 2024. Στην πράξη θα μείνει χωρίς πραγματική αύξηση το 2023 αλλά θα κερδίσει τις αυξήσεις από το 2024 και μετά.
Το σχέδιο για κούρεμα της προσωπικής διαφοράς ενέχει όμως τον κίνδυνο ανατροπής των προβλέψεων για τη βιωσιμότητα του ασφαλιστικού που έγιναν όταν ψηφιζόταν ο νόμος 4670/2020 (νόμος Βρούτση). Αν μηδενιστούν και ενσωματωθούν στη σύνταξη οι θετικές προσωπικές διαφορές που λαμβάνουν ως συμπλήρωμα σύνταξης περίπου 800.000 συνταξιούχοι, αυτό θα σήμαινε πρώτον, μια αύξηση της ετήσιας δαπάνης από τις αυξήσεις που θα αρχίσουν να παίρνουν από το 2024 και κάθε έτος και δεύτερον, θα στένευαν τα περιθώρια για έκτακτες πληρωμές προς τους συνταξιούχους με επιδόματα εορτών.
Με το σενάριο κατάργησης της προσωπικής διαφοράς από τους 800.000 συνταξιούχους προκύπτει μια πρόσθετη επιβάρυνση της τάξης των 550 εκατ. ευρώ ετησίως από τις αυξήσεις που θα έχουν λόγω μηδενικής προσωπικής διαφοράς στις συντάξεις τους. Αν οι προσωπικές διαφορές μηδενιστούν μετά τις αυξήσεις του 2023, τότε τα 550 εκατ. ευρώ θα αρχίσουν να φορτώνονται στη συνταξιοδοτική δαπάνη από το 2024 και μετά, ενώ αν μηδενιστούν πριν απ’ τις αυξήσεις του 2023, τότε τα 550 εκατ. ευρώ θα μετρούν από την επόμενη κιόλας χρονιά.
Συμψηφισμός αναδρομικών-προσωπικής διαφοράς
Μέσα στις διάφορες απόψεις που έχουν ακουστεί είναι και ο συμψηφισμός αναδρομικών με τη θετική προσωπική διαφορά που έχουν οι 800.000 συνταξιούχοι. Αυτό το σενάριο σημαίνει ότι θα πάρουν αναδρομικά μόνον οι συνταξιούχοι που έκαναν αγωγές, χωρίς όμως να έχουν μείωση προσωπικής διαφοράς. Οι υπόλοιποι θα έχουν συμψηφισμό της προσωπικής τους διαφοράς για 11 μήνες με τα αναδρομικά. Για παράδειγμα, συνταξιούχος με προσωπική διαφορά 200 ευρώ τον μήνα, ή 2.200 ευρώ στο 11μηνο, θα τη συμψηφίσει με αναδρομικά 11μήνου. Αν τα αναδρομικά που θα έπαιρνε βγαίνουν στα 1.800 ευρώ, σημαίνει ότι θα του μείνει ένα υπόλοιπο προσωπικής διαφοράς 400 ευρώ, δηλαδή 36 ευρώ τον μήνα που μπορεί να το μηδενίσει με την αύξηση του 2023. Αν όμως η προσωπική διαφορά είναι 100 ευρώ (1.100 ευρώ για 11 μήνες), τότε θα τη μηδενίσει με τα αναδρομικά και θα έχει λαμβάνειν υπόλοιπο αναδρομικών 700 ευρώ μαζί με αύξηση από το 2023.
Οι αυξήσεις έχουν κλειδώσει για πάνω από 5%
Σε κάθε περίπτωση δεν αλλάζει ο σχεδιασμός για τις επερχόμενες αυξήσεις συντάξεων που όπως δείχνουν οι εκτιμήσεις, θα είναι πάνω από 5%.
Από το σύνολο των 2,5 εκατ. συνταξιούχων πραγματική αύξηση στην τσέπη θα έχουν περίπου 1,6 εκατ. συνταξιούχοι στους οποίους περιλαμβάνονται και 150.000 με μικρό υπόλοιπο προσωπικής διαφοράς που θα μηδενιστεί με την αύξηση του 2023.
Οσοι συνταξιούχοι έχουν μεγαλύτερη προσωπική διαφορά θα δουν μόνο λογιστική αύξηση της σύνταξης, καθώς η αύξηση που θα πάρουν θα συμψηφιστεί με την προσωπική διαφορά χωρίς να τη μηδενίσει. Οι συνταξιούχοι που θα μείνουν με προσωπική διαφορά και μετά την αύξηση του 2023 θα αρχίσουν να παίρνουν πραγματικές αυξήσεις από το 2024 και μετά, υπό την αίρεση βέβαια ότι δεν θα συμβεί τίποτε από τα σενάρια που εξετάζονται στην κυβέρνηση.
ΑΝΑΔΡΟΜΙΚΑ 11ΜΗΝΟΥ ΓΙΑ ΕΠΙΚΟΥΡΙΚΕΣ ΚΑΙ ΔΩΡΑ ΕΠΙΚΟΥΡΙΚΩΝ
| Επικουρική σύνταξη προ φόρου | Αναδρομικά μικτά | Αναδρομικά καθαρά(*) | ||||
| Συνταξιούχοι ΙΚΑ | ||||||
| 245 | 1.728 | 1.299 | ||||
| 225 | 1.583 | 1.190 | ||||
| 215 | 1.321 | 993 | ||||
| 193 | 1.002 | 754 | ||||
| 187 | 813 | 611 | ||||
| 171 | 743 | 559 | ||||
| Συνταξιούχοι Δημοσίου | ||||||
| 308 | 2.169 | 1.631 | ||||
| 252 | 1.778 | 1.337 | ||||
| 234 | 1.649 | 1.240 | ||||
| 215 | 1.517 | 1.141 | ||||
| 205 | 1.259 | 947 | ||||
| 172 | 1.317 | 990 | ||||
| Συνταξιούχοι ΔΕΚΟ-τραπεζών και ΕΤΑΤ | ||||||
| 447 | 4.103 | 3.085 | ||||
| 326 | 2.299 | 1.729 | ||||
| 274 | 1.933 | 1.454 | ||||
| 238 | 1.675 | 1.260 | ||||
| 224 | 1.575 | 1.184 | ||||
| 205 | 1.235 | 929 | ||||
| Συνταξιούχοι λοιπών επικουρικών ταμείων | ||||||
| 317 | 2.232 | 1.678 | ||||
| 254 | 1.786 | 1.343 | ||||
| 242 | 1.705 | 1.282 | ||||
| 228 | 1.606 | 1.208 | ||||
| 216 | 1.521 | 1.144 | ||||
| 172 | 1.317 | 990 | ||||
| Συνταξιούχοι ΝΑΤ | ||||||
| 370 | 1.636 | 1.230 | ||||
| 362 | 1.308 | 984 | ||||
| 331 | 1.198 | 901 | ||||
| 300 | 1.086 | 817 | ||||
| 268 | 970 | 729 | ||||
| 241 | 870 | 654 | ||||
(*) Κράτηση για ασθένεια 6% και φόρο 20%.
ΑΝΑΔΡΟΜΙΚΑ ΕΑΣ ΓΙΑ ΣΥΝΤΑΞΙΟΥΧΟΥΣ ΤΟΥ ΔΗΜΟΣΙΟΥ
| Σύνταξη προ φόρου | Αναδρομικά 24 μηνών μικτά | Αναδρομικά καθαρά (*) | ||
| 1.888 | 10.920 | 8.212 | ||
| 1.766 | 8.568 | 6.443 | ||
| 1.624 | 5.616 | 4.223 | ||
| 1.509 | 5.130 | 3.858 | ||
| 1.457 | 3.738 | 2.811 | ||
| 1.379 | 3.486 | 2.621 | ||
| 1.311 | 2.772 | 2.085 | ||
| 1.279 | 2.491 | 1.873 | ||
| 1.235 | 1.152 | 866 | ||
| 1.197 | 1.105 | 831 | ||
| 1.169 | 1.069 | 804 | ||
| 1.144 | 600 | 451 | ||
(*) Κράτηση για ασθένεια 6% και φόρο 20%.
eleftherostypos.gr
