Γράφει η Αθηνά Σούτζου
Τον «αποκεφαλισμό» της ουκρανικής ηγεσίας επιδιώκει ο Ρώσος πρόεδρος, Βλαντιμίρ Πούτιν, με τη στρατιωτική εισβολή του στο Κίεβο, σύμφωνα με αναλυτές, οι οποίοι, σε μια προσπάθεια να μπουν στο μυαλό του «τσάρου», μελετούν τους καταλληλότερους πιθανούς αντικαταστάτες του προέδρου, Βολοντίμιρ Ζελένσκι.
Το επικρατέστερο όνομα που κυκλοφορεί τις τελευταίες ώρες είναι αυτό του Βίκτορ Μεντβετσούκ, που φαίνεται ότι διαθέτει το φιλορωσικό προφίλ που εξυπηρετεί τον Πούτιν, ενώ οι δυο τους συνδέονται με δεσμούς φιλίας και κουμπαριά.
Η εγκαθίδρυση μιας κυβέρνησης-μαριονέτας κρίνεται ως καθοριστικής σημασίας για τον Πούτιν, ώστε να αποκτήσει τον πλήρη έλεγχο της Ουκρανίας στο εγγύς μέλλον, όπως σημειώνει το αμερικανικό περιοδικό «Newsweek». Ο 59χρονος Ουκρανός Μεντβεντσούκ, δικηγόρος, επιχειρηματίας και πολιτικός, διετέλεσε επικεφαλής της κυβέρνησης στην Ουκρανία υπό την προεδρία του Λεονίντ Κούτσμα από το 2002 έως το 2005. Είναι ο αρχηγός του Σοσιαλδημοκρατικού Κόμματος της Ουκρανίας «Opposition Platform – For Life» και θεωρείται ο στενότερος σύμμαχος του Πούτιν στην Ουκρανία. Ο Μεντβεντσούκ είναι υποστηρικτής των φιλορωσικών αυτονομιστικών δυνάμεων στην Ανατολική Ουκρανία.
Ο Πούτιν, μάλιστα, είναι νονός της κόρης του Μεντβεντσούκ, Ντάρια. Νονά της είναι η Σβιετλάνα Μεντβέντεβα, η σύζυγος του πρωθυπουργού της Ρωσίας, Ντμίτρι Μεντβέντεφ. «Οι δύο άνδρες έχουν στενές επαφές εδώ και δεκαετίες. Απολαμβάνουν τις διακοπές τους στη Μαύρη Θάλασσα. Κλείνουν δουλειές και έχουν εμμονή με τους δεσμούς των χωρών τους, αλλά η Δύση προσπαθεί να τους χωρίσει», αναφέρει το «TIME» σε σκωπτικό άρθρο του.
Επί του παρόντος, ο Μεντβετσούκ βρίσκεται σε κατ’ οίκον περιορισμό στα βόρεια του Κιέβου, καθώς αντιμετωπίζει κατηγορίες για υποστήριξη αυτονομιστικών δυνάμεων, ωστόσο η ρωσική εισβολή είναι πιθανό να τον φέρει και πάλι στο πολιτικό προσκήνιο. Τον Φεβρουάριο του 2021 η ουκρανική κυβέρνηση ανακοίνωσε την κατάσχεση περιουσιακών στοιχείων της οικογένειάς του. Το πιο σημαντικό εξ αυτών ήταν ένας αγωγός που μετέφερε ρωσικό πετρέλαιο στην Ευρώπη, με τον οποίο χρηματοδοτούσε τη ζωή της βαφτιστήρας του Πούτιν, Ντάρια, και το πολιτικό κόμμα του. Δύο ημέρες μετά, το υπουργείο Αμυνας της Ρωσίας ανακοίνωσε ότι 3.000 αλεξιπτωτιστές αναπτύχθηκαν στα σύνορα με την Ουκρανία για μεγάλης έκτασης στρατιωτικές ασκήσεις – κίνηση που αποτέλεσε προάγγελο της ανάπτυξης του ρωσικού στρατού.
O Τζάρο Μπιλοτσέρκοβιτς, ειδικός για την Ουκρανία και τη Ρωσία στο Πανεπιστήμιο του Dayton, σημειώνει στο «Newsweek» ότι θεωρεί πιθανόν τον Μεντβεντσούκ ως επιλογή του Πούτιν για τη θέση του ηγέτη. «Ακόμα κι αν δεν είναι το νούμερο ένα, ακόμα και αν βάλουν κάποια άλλη φιγούρα εκεί, αυτός θα είναι το πραγματικό νούμερο ένα», αναφέρει. Ο Μπιλοτσέρκοβιτς υποστηρίζει ότι οι φιλορωσικές θέσεις του Μεντβεντσούκ, σε συνδυασμό με τις αντιευρωπαϊκές και αντιδυτικές θέσεις του, τον καθιστούν ελκυστικό υποψήφιο της ρωσικής κυβέρνησης που θέλει να περιορίσει την επιρροή του ΝΑΤΟ. Επιπλέον, η βαθιά προσωπική σχέση που έχει με τον Πούτιν θα παίξει σημαντικό ρόλο όταν το Κρεμλίνο πάρει την απόφασή του.
Σημαντικό ρόλο για την ενίσχυση των δεσμών Ουκρανίας-Ρωσίας αναμένεται να διαδραματίσουν οι διασυνδέσεις του Μεντβεντσούκ με Ρώσους επιχειρηματίες και η συμμετοχή του σε πετρελαϊκά έργα. Επιπλέον, ο Ουκρανός ολιγάρχης πιστεύεται ότι είχε στην ιδιοκτησία του τρεις τηλεοπτικούς σταθμούς τους οποίους έκλεισε πέρυσι ο Ουκρανός πρόεδρος, Βολοντίμιρ Ζελένσκι, κίνηση που κάποιοι μετέφρασαν ως προσπάθειά του να «στραγγαλίσει» την ελευθερία του λόγου. Η εμπειρία του στα Μέσα Ενημέρωσης εκτιμάται πως θα είναι χρήσιμη αν λειτουργήσει ως φερέφωνο των Ρώσων.
Ο Αντριου Λόχσεν, συνεργάτης του Κέντρου Στρατηγικών και Διεθνών Σπουδών (CSIS) των ΗΠΑ, υποστηρίζει πως η Δύση θα πρέπει να είναι προνοητική και να προστατέψει την κυβέρνηση Ζελένσκι. Προτείνει οι Ηνωμένες Πολιτείες να εξετάσουν την πιθανότητα επιβολής κυρώσεων στον Μεντβεντσούκ και στον κύκλο του ώστε να περιορίσουν την επιρροή του. Ο ίδιος πάντως δεν μπορεί να προβλέψει ποια θα είναι η μοίρα του Βολοντίμιρ Ζελένσκι, που καλείται να διαχειριστεί τη μεγαλύτερη κρίση στην ιστορία της χώρας του.
«Είναι πιθανό να αντιμετωπίσει σοβαρές επιπτώσεις από τη ρωσική κυβέρνηση, που τον χαρακτηρίζει ως μια τυραννική φιγούρα που έχει διαπράξει γενοκτονία κατά των Ρώσων (σ.σ.: στις προσαρτημένες πλέον περιοχές της ανατολικής Ουκρανίας)», υποστηρίζει.
