Κάθε φορά που αλλάζει ο χρόνος, όλοι ελπίζουμε ότι το νέο έτος θα είναι καλύτερο από το προηγούμενο, αν και συνήθως δεν δικαιωνόμαστε.
Η πρωτοχρονιά του 1893 όμως δεν δίνει ούτε καν το περιθώριο της ελπίδας, αφού μόλις μερικές ημέρες πριν, στις 10 Δεκεμβρίου, ο πρωθυπουργός της εποχής Χαρίλαος Τρικούπης, λέει στη βουλή το κλασικό «Δυστυχώς επτωχεύσαμεν». Αν και πολλοί αμφισβητούν και την συγκεκριμένη φράση και την πατρότητας της, η ουσία παραμένει ίδια.
Η χώρα, εξασθενημένη από τον συνεχή υπέρ-δανεισμό της, γίνεται έρμαιο στα χέρια των διεθνών κερδοσκόπων, μη μπορώντας να εκπληρώσει τις συμβατικές υποχρεώσεις στους πολίτες και τους δανειστές της. Την οικονομική καταστροφή έρχεται να ολοκληρώσει η κρίση της σταφίδας, που η κάθετη πτώση της τιμής της στο εξωτερικό, οδηγεί σε καταποντισμό των εξαγωγών όπου η σταφίδα αντιπροσωπεύει το 50% – 60% αυτών.
Οι μόνοι …κερδισμένοι από την κατάσταση, φαίνεται να είναι οι ευθυμογράφοι της εποχής, που ίσως επειδή δεν διαθέτουν χρήματα, δίνουν τα…ρέστα τους σχολιάζοντας εμμέτρως την σκληρή πραγματικότητα :
Άγιος Βασίλης έρχεται από την Καισαρεία
μ’ ένα ταγάρι αδειανό στις πλάτες κρεμασμένο,
φαίνεται πως τον ρήμαξε δεινή απενταρία
και βιαστικός μας έρχεται με ύφος ξεπεσμένο.
Αυτός ο χρόνος ήτανε απ’ όλους ο χειρότερος
κι ούτ’ ένας έμεινε Ρωμιός που να μη μουφλουζέψη.
Κι ο κλέφτης εκατάντησε ο πλέον τιμιότερος,
γιατί δεν βρίσκει πουθενά πεντάρα για να κλέψει.
Στο ίδιο κλίμα και ο ποιητής της εφημερίδας «Σκρίπτ» :
Καλήν εσπέραν, δανεισταί, αν είνε ορισμός σας
του κανονιού την γέννηση να πω στ’ αρχοντικό σας.
Μέγα κανόνι έπεσε στων Αθηνών την πόλη
κι οι δανεισταί πενθοφορούν και κλαίει η κτίσις όλη.
Και αφού σχολιάζει εμμέτρως το τι έγινε στο κοινοβούλιο, καταλήγει στα μέτρα που παίρνονται :
Χιλιάδες δέκα δανειστών σφάζει σε μιάν ημέρα
των δε λοιπόν ο διάβολος επήρε τον πατέρα.
Και εκπληρώθει το ρηθέν σ’ Ανατολή και Δύσι
πως η « Ελλάς προορίζεται να ζήσει και θα ζήσει».
Ιδού όπου σας είπαμεν όλην την υμνωδίαν
και της Ελλάδας της φτωχής, την φοβεράν κηδείαν.
Και σας καληνυχτίζομεν, πέσετε κοιμηθείτε
ολίγον ύπνον πάρετε χωρίς να σηκωθείτε.
Και βάλλετε τα ρούχα σας, αν είνε ιδικά σας,
αλλέως να σουφρώσετε απ’ τα γειτονικά σας.
Ευθύς τραπέζι στρώσετε, βάλτε το φαγητό σας
κι αν άλλο τι δεν έχετε να φάτε τ’ απ’ αυτό σας.
Εις έτη πολλά
με δίχως ψιλά.
