Την ώρα που το πέμπτο κύμα της πανδημίας χτυπάει απειλητικά την πόρτα της Ευρώπης και ετοιμάζεται να εισβάλει με δριμύτητα, με τον κορωνοϊό να δείχνει και πάλι τα δόντια του σε όλη την γηραιά ήπειρο, τα δόντια της δείχνει ξανά και η απλή αναλογική. Χαρακτηριστικά παραδείγματα η Γερμανία, η Ολλανδία, η Σουηδία, η Ρουμανία και η Βουλγαρία όπου μήνες μετά τις εκλογές τα κόμματα συνεχίζουν τις διαπραγματεύσεις επί παντός επιστητού προκειμένου να συμφωνήσουν σε σχηματισμό κυβέρνησης.
Στη Γερμανία, δύο μήνες μετά τις εκλογές, με τα κρούσματα του κορωνοϊού σε επίπεδα ρεκόρ, τους νεκρούς να πλησιάζουν τους 98.000, την κατάσταση στα νοσοκομεία δραματική, τις ΜΕΘ γεμάτες και τον πρώτο Γερμανό ασθενή να έχει ήδη μεταφερθεί σε ΜΕΘ της Ιταλίας, στον Άνω Αδίγη, με το Ελεγκτικό Συνέδριο να προειδοποιεί ότι τα δημόσια οικονομικά είναι σε κρίσιμη κατάσταση, τα τρία κόμματα που συζητούν για σχηματισμό κυβέρνησης (Σοσιαλδημοκράτες, Φιλελεύθεροι και Πράσινοι) συνεχίζουν τις μακρόσυρτες διαπραγματεύσεις.
Έχουν σχηματιστεί 22 ομάδες εργασίας με την συμμετοχή 300 εκπροσώπων των κομμάτων, που συνεχίζουν να συζητούν ακόμη και την τελευταία λεπτομέρεια της μελλοντικής συνεργασίας τους, μέσα σε μια απίστευτη χαρτούρα, με σκοπό να καταλήξει κάθε πλευρά στο δικό της κείμενο-πόρισμα.
Επί εβδομάδες συγκεντρώνονται σε χώρους της Μπούντεσταγκ, 15 άτομα σε κάθε ομάδα, επί έξι ώρες ανά συνάντηση και επικοινωνώντας μεταξύ τους σε κρυπτογραφημένη μορφή, μια εφαρμογή που αναπτύχθηκε από την Ομοσπονδιακή Υπηρεσία Ψηφιακής Ασφάλειας.
Αν και ήδη από το διερευνητικό στάδιο είχαν συμφωνήσει σε ορισμένα σημαντικά θέματα όπως το ασφαλιστικό και η αλλαγή πλεύσης στο μεταναστευτικό, δεν έλειψαν οι διαφωνίες.
Για παράδειγμα, πώς και από πού θα δοθούν τα χρήματα για την προστασία του κλίματος και πόσα θα είναι αυτά – με τους πράσινους να ζητούν ένα ποσό 50 δις ευρώ.
Αλλά όχι μόνο αυτό: Οι Πράσινοι ζητούν προστασία της χλωρίδας και της πανίδας και ενίσχυση της βιολογικής γεωργίας.
Και πολλά άλλα σημεία διαφωνίας: Πόσα χρήματα για την οδοποιία, πόσα για τους σιδηροδρόμους, αν θα… καταργηθεί το προνόμιο του εταιρικού αυτοκινήτου, που οδηγεί σε φορολογικές απαλλαγές.
Στη διαπραγμάτευση δεν λαμβάνουν μέρος μόνο οι ομάδες που εκπροσωπούν τα κόμματα. Έχει αναπτυχθεί και ένα μεγάλο δίκτυο από διάφορα λόμπι που πλησιάζουν τους διαπραγματευτές και θέτουν τα αιτήματά τους – εργοδοτικές οργανώσεις, συνδικαλιστικά σωματεία, σύλλογοι, περιβαλλοντικές οργανώσεις, τράπεζες.
Λήξη έκτακτης ανάγκης: Οι συνέπειες ενός συμβιβασμού
Στο τραπέζι έπεσε – και ενώ η υγειονομική κατάσταση επιδεινωνόταν – και η ανάγκη να συμφωνήσουν οι τρεις μελλοντικοί εταίροι αν η κατάσταση έκτακτης ανάγκης για την αντιμετώπιση της πανδημίας θα συνεχιζόταν και μετά τις 25 Νοεμβρίου, οπότε εκπνέει και περίοδος «κατάστασης επιδημίας εθνικής εμβέλειας»!
Και καθώς η 25η Νοεμβρίου βρισκόταν προ των πυλών, τα τρία κόμματα έκαναν ένα διάλειμμα όσον αφορά στις διαπραγματεύσεις τους επί άλλων θεμάτων, για να φέρουν στη Βουλή ένα σχέδιο αντιμετώπισης της πανδημίας. Αλλά αποδείχθηκε πως επρόκειτο για ένα ακόμη προϊόν συμβιβασμού ενόψει σχηματισμού κυβέρνησης, αφού αποφάσισαν την λήξη της κατάστασης έκτακτης ανάγκης.
Ήδη από τις 17 Νοεμβρίου η (υπηρεσιακή) καγκελάριος Μέρκελ είχε ζητήσει από τα κόμματα που διαπραγματεύονται να αποφύγουν «καταστροφικές αποφάσεις» σε ό,τι αφορά τα μέτρα για τον περιορισμό της πανδημίας. Στην προοπτική μάλιστα μιας άρσης της κατάστασης έκτακτης ανάγκης προκειμένου να υπάρξει συμφωνία, τα κρατίδια με χριστιανοδημοκρατικές κυβερνήσεις απείλησαν να μπλοκάρουν την άρση ενώπιον της Μπούντεσρατ.
Ωστόσο, γεγονός είναι πως προκειμένου να μην «τα σπάσουν», τα τρία κόμματα αποφάσισαν να θέσουν τέρμα στον περιορισμό κυκλοφορίας, την απαγόρευση εκδηλώσεων και το κλείσιμο εστιατορίων, επιχειρήσεων ή σχολείων. Περιορισμοί παραμένουν μόνο στον κλάδο της ψυχαγωγίας, του πολιτισμού και του αθλητισμού, αλλά μόνο εφόσον εγκριθούν από τα κοινοβούλια των κρατιδίων.
Χωρίς ΜΕΘ η Γερμανία
Αξίζει να σημειωθεί ότι η απόφαση αυτή ελήφθη την ώρα που ανακοινωνόταν πως τα γερμανικά νοσοκομεία διαθέτουν πλέον 4.000 λιγότερες κλίνες ΜΕΘ σε σχέση με τον προηγούμενο χρόνο, καθώς μεγάλο τμήμα του εξαντλημένου υγειονομικού προσωπικού είτε έχει παραιτηθεί, είτε μείωσε τον χρόνο εργασίας του – όπως αποκάλυψε ο Γκέρνοτ Μαρξ, πρόεδρος της γερμανικής Εταιρείας Εντατικής Θεραπείας (DIVI).
Είναι χαρακτηριστικό ότι, σύμφωνα με το γερμανικό περιοδικό Der Spiegel, μόνο το ένα τέταρτο των 1.300 μονάδων εντατικής θεραπείας των γερμανικών νοσοκομείων είναι σε θέση να λειτουργούν στο μέγιστο των δυνατοτήτων τους εξαιτίας της έλλειψης υγειονομικού προσωπικού.
Την ίδια μέρα που τα τρία κόμματα υπερψήφιζαν το σχέδιό τους (18 Νοεμβρίου), το Ινστιτούτο «Ρόμπερτ Κοχ» ζητούσε άμεσα μέτρα, με τον επικεφαλής του, Λόταρ Βίλερ, να δηλώνει πως «οι πολιτικοί δεν μας ακούνε».
«Από τους 50.000 ανθρώπους που μολύνονται κάθε μέρα, οι 400 μπορεί να πεθάνουν τις επόμενες εβδομάδες», προειδοποίησε. Και πρόσθεσε: «Η πρόβλεψη είναι εξαιρετικά ζοφερή. Πραγματικά ζοφερή. Βρισκόμαστε σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης. Όποιος δεν το βλέπει αυτό, κάνει πολύ μεγάλο λάθος».
Αυτό που δεν βλέπουν τα κόμματα του «φωτεινού σηματοδότη» είναι ότι πλέον δεν βρίσκονται ΜΕΘ για ασθενείς με άλλες σοβαρές ασθένειες. Με δηλώσεις τους, οι δύο αντιπρόεδροι των Χριστιανοδημοκρατών/Χριστιανοκοινωνιστών κατηγορούν τους μελλοντικούς συμμάχους ότι οδηγούν τη χώρα σε λάθος κατεύθυνση στον αγώνα κατά της πανδημίας και ότι η απόφαση για λήξη της κατάστασης έκτακτης ανάγκης είναι «ανεύθυνη» και δεν ανταποκρίνεται στην δραματικότητα της κατάστασης.
Ολλανδία: Οκτώ μήνες χωρίς κυβέρνηση!
Στην Ολλανδία, οι διαπραγματεύσεις για τον σχηματισμό κυβέρνησης συνεργασίας διαρκούν εδώ και οκτώ μήνες! Ήδη από τις 29 Οκτωβρίου έσπασε το ρεκόρ των 225 ημερών χωρίς συμφωνία για σχηματισμό κυβέρνησης. Η 29η Οκτωβρίου ήταν η 226η ημέρα! Το 2017, οι διαπραγματεύσεις για την τρίτη κυβέρνηση Ρούτε, είχαν διαρκέσει 225 ημέρες.
Στις διαπραγματεύσεις συμμετέχουν τέσσερα κόμματα, τα ίδια τα οποία στήριζαν και στην προηγούμενη θητεία της την κυβέρνηση Ρούτε. Αλλά εκείνη ακριβώς την ημέρα του «ρεκόρ», έγινε γνωστό ότι «οι διαπραγματεύσεις επί θεμάτων ουσίας μόλις άρχισαν»! Από την πλευρά του ο κ. Ρούτε παραδεχόταν πως δεν αναμένει να ολοκληρωθούν σύντομα οι συζητήσεις, καθώς, όπως είπε, «υπάρχουν ακόμη πολλά που πρέπει να γίνουν».
(Εδώ να θυμηθούμε ότι το παγκόσμιο ρεκόρ κρατά το Βέλγιο που το 2010-2011 χρειάστηκε 541 ημέρες διαπραγματεύσεων για να σχηματιστεί κυβέρνηση, με την περιπέτεια να συνεχίζεται και μετά τις επόμενες εκλογές).
Στην Ολλανδία, τα τέσσερα κόμματα που συζητούν είναι το δεξιό-φιλελεύθερο Λαϊκό Κόμμα για την Ελευθερία και τη Δημοκρατία (VVD) που στις εκλογές της 17ης Μαρτίου κατέλαβε την πρώτη θέση, το αριστερό-φιλελεύθερο D66, οι Χριστιανοδημοκράτες (CDA) και η Χριστιανική Ένωση.
Με τα κρούσματα σε ρεκόρ από την αρχή της πανδημίας (μια αύξηση της τάξης του 45%), τα νοσοκομεία να ανακοινώνουν περιορισμό των υπηρεσιών τους, τους χειρουργούς που δεν μπορούν να βρουν μέρος να χειρουργήσουν τα περιστατικά τους να βγαίνουν στους δρόμους για να μιλήσουν στον κόσμο για την ανάγκη εμβολιασμού και τον επικεφαλής της επιστημονικής ομάδας να δηλώνει «είμαστε στο όριο των δυνατοτήτων μας», οι μελλοντικοί εταίροι συζητούν περί… ιατρικής δεοντολογίας. D66 και Χριστιανική Ένωση διαφωνούν έντονα, ενώ οι Χριστιανοδημοκράτες διαφωνούν με την έρευνα στα έμβρυα.
Μιλάμε για κόμματα που έχουν ήδη συνεργαστεί! Και που τώρα αποφάσισαν να συζητήσουν πώς θα ανακτηθεί η εμπιστοσύνη των πολιτών στην επόμενη κυβέρνησή τους. Κάποιοι υποστηρίζουν πως οι αναγκαίοι συμβιβασμοί συχνά οδηγούν σε νόμους – εκτρώματα. Με αποτέλεσμα συχνά οι φορολογικές αρχές να καλούνται να εφαρμόσουν νόμους που… δεν είναι εφαρμόσιμοι! Σκέπτονται πως σε μια πολυκομματική κυβέρνηση χρειάζεται ένας «κυβερνητικός επίτροπος» που θα επιβλέπει την άσκηση της πολιτικής χωρίς να είναι… πολιτικός.
Σουηδία: Από παράταση σε παράταση
Στη Σουηδία, ο Σοσιαλδημοκράτης πρωθυπουργός Στέφαν Λέβεν παραιτήθηκε στις 10 Νοεμβρίου – αλλά είχε ανακοινώσει ήδη την πρόθεσή του από τις 28 Ιουνίου, όταν έγινε ο πρώτος Σουηδός πρωθυπουργός που χάνει σε ψηφοφορία για παροχή ψήφου εμπιστοσύνης. Αμέσως άρχισε η διαδικασία της διαδοχής - αρχηγός του κόμματος εξελέγη η υπουργός των Οικονομικών Μαγκνταλένα Άντερσον – αλλά και οι διαπραγματεύσεις για μελλοντικές συνεργασίες.
Πέντε σχεδόν μήνες μετά, συμφωνία δεν είχε επιτευχθεί – μετά τις εκλογές του 2018 χρειάστηκαν τέσσερις μήνες για να σχηματιστεί η κεντροαριστερή κυβέρνηση μειοψηφίας του Λέβεν – και στις 11 Νοεμβρίου η Άντερσον έλαβε εντολή σχηματισμού κυβέρνησης, που θα οδηγήσει την χώρα στις εκλογές του 2022.
Προκειμένου να εκλεγεί από την Βουλή, η Άντερσον πρέπει να εξασφαλίσει την στήριξη των Πράσινων, του κόμματος της Αριστεράς και του κόμματος του Κέντρου.
Η αρχηγός του Κέντρου Άνι Λέεφ έχει δηλώσει πως το κόμμα της δεν θα καταψηφίσει την Άντερσον – σύμφωνα με το σουηδικό Σύνταγμα μια κυβέρνηση έχει την Δεδηλωμένη αν μια πλειοψηφία 175 βουλευτών (από τους 349) δεν τάσσεται εναντίον της, είτε υπερψηφίζοντας, είτε απέχοντας από την ψηφοφορία. Σε περίπτωση τεσσάρων αποτυχιών στις προσπάθειες στο σχηματισμό πλειοψηφίας, προκηρύσσονται πρόωρες εκλογές εντός τριών μηνών.
Οι Σοσιαλδημοκράτες διατηρούν 100 έδρες, οι Πράσινοι 16 και συνολικά ο συνασπισμός τους, μαζί με τους υπόλοιπους συμμάχους του, διατηρούν 174 έδρες. Αλλά και η αντιπολίτευση διατηρεί 174 έδρες, ενώ χρειάζονται 175 για να μην εκλεγεί η Άντερσον.
Στις 16 Νοεμβρίου, η Άντερσον ζήτησε από τον Πρόεδρο της Βουλής περισσότερο χρόνο, προκειμένου να προχωρήσει στις συζητήσεις της με το κόμμα της Αριστεράς και την αρχηγό του Νούσι Ντάντγκοσταρ. Η τελευταία ζητά επίμονα αύξηση των συντάξεων, αλλά και αλλαγές στον ασφαλιστικό νόμο και τους νόμους για την προστασία των εργαζομένων, των δασών και των παραλιών.
Από την άλλη πλευρά, η συντηρητική παράταξη των Μετριοπαθών, το δεύτερο μεγαλύτερο κόμμα της χώρας, διαπιστώνει, δια του αρχηγού της Ουλφ Κρίστερσον ότι δεν μπορεί να σχηματιστεί κεντροδεξιά κυβέρνηση αφού ουδείς επιθυμεί να συνεργαστεί με το ακροδεξιό κόμμα των Σουηδών Δημοκρατών του Τζίμι Άκεσον, που είναι κα το τρίτο κόμμα στη Βουλή.
Ρουμανία: Σε κατάσταση παραλυσίας και μουσικές καρέκλες
Στη Ρουμανία, όπου η πανδημία βρίσκεται σε συνεχή έξαρση, οι νεκροί πλησιάζουν τους 55.000 και τα κρούσματα πηγαίνουν από ρεκόρ σε ρεκόρ, οι Φιλελεύθεροι και οι παλαιοί αντίπαλοί τους Σοσιαλδημοκράτες προσπαθούν να σχηματίσουν κυβέρνηση (μαζί με το μικρό ουγγρικό κόμμα UDMR) και υπόσχονται ότι θα τα έχουν καταφέρει ως τις 25 Νοεμβρίου – αν και δεν έχουν ακόμη αντιμετωπίσει αρκετά σημεία αιχμής.
Η χώρα βρίσκεται σε κατάσταση παραλυσίας από τον περασμένο Σεπτέμβριο, όταν ο κεντρώος συνασπισμός κατέρρευσε, παρά το γεγονός ότι είχε βρεθεί στην εξουσία πριν από λιγότερο από έναν χρόνο, τον Δεκέμβριο του 2020.
Για να αντιμετωπιστεί το αδιέξοδο, Φιλελεύθεροι (Εθνικό Φιλελεύθερο Κόμμα, NLP) και Σοσιαλδημοκράτες (PSD) συμφώνησαν σε πρωθυπουργικές μουσικές καρέκλες ως τις εκλογές του 2024. Δηλαδή, οι πρωθυπουργοί από τα δύο κόμματα θα εναλλάσσονται ανά έξι μήνες! Αλλά δεν έχουν ακόμη συμφωνήσει ποιο κόμμα θα προηγηθεί!
Παράλληλα, οι Φιλελεύθεροι αποφάσισαν να στείλουν στον πρωθυπουργικό θώκο τον υπηρεσιακό υπουργό Άμυνας, απόστρατο στρατηγό Νικολάε Τσιούκα και όχι τον αρχηγό του κόμματος Φλορίν Τσίτου, που ήταν ανεπιθύμητος για τους Σοσιαλδημοκράτες του Μαρσέλ Τσιολάκου, οι οποίοι δηλώνουν πως δεν θα στήριζαν κάποιον που έχασε στην ψηφοφορία για παροχή ψήφου εμπιστοσύνης, στις 5 του περασμένου Οκτωβρίου.
Επιπλέον, ο Τσιολάκου είπε πως το κόμμα που θα λάβει τον πρώτο πρωθυπουργό δεν μπορεί να κρατήσει και το χαρτοφυλάκιο των Οικονομικών. Όσο για τα άλλα υπουργεία, αυτά θα μοιραστούν κατ’ αναλογία εδρών στο κοινοβούλιο – και τις περισσότερες θα λάβει το Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα που είναι και το μεγαλύτερο.
Ωστόσο, οι δύο επίδοξοι εταίροι δεν έχουν ακόμη αποφασίσει για θέματα φορολογίας, μεταρρυθμίσεων στην Δικαιοσύνη, ασφαλιστικά και προστασίας της παιδικής ηλικίας.
Και δεν είναι μόνο αυτά! Οι Σοσιαλδημοκράτες ζητούν επαναδιαπραγμάτευση του Ταμείου Ανάκαμψης – κάτι εντελώς αδύνατον για οποιαδήποτε χώρα.
Στις εκλογές του Δεκεμβρίου 2020, οι Σοσιαλδημοκράτες ήλθαν πρώτοι, αλλά κυβέρνηση κατάφεραν να σχηματίσουν οι Φιλελεύθεροι με την βοήθεια τριών κεντροδεξιών κομμάτων. Όλοι μαζί ένωσαν τις δυνάμεις τους, εξασφαλίζοντας 260 ψήφους της αποτελούμενης από 465 έδρες Βουλής.
Είχε προηγηθεί η διακυβέρνηση των Σοσιαλδημοκρατών που είχαν κατηγορηθεί για λαϊκισμό και διαφθορά, με αποτέλεσμα οι διαδηλώσεις στους δρόμους να κρατήσουν μήνες.
Σημειώστε ότι και οι πρόσφατες αναταράξεις είναι πολλές. Στις 7 του περασμένου Σεπτεμβρίου, το USR-Plus, το μικρότερο κόμμα της κεντρώας κυβέρνησης συνασπισμού αποφάσισε να αποσύρει τους υπουργούς του από τον τρικομματικό συνασπισμό, η κυβέρνηση έπεσε κατά την ψηφοφορία στη Βουλή και άρχισε η περιπέτεια των εντολών.
Στις 20 Οκτωβρίου ο Ντατσιάν Τσιόλος απέτυχε να εξασφαλίσει την Δεδηλωμένη για μια κεντρώα κυβέρνηση μειοψηφίας. Όλα αυτά με την πανδημία σε εκρηκτική κατάσταση. Με αποτέλεσμα να ξεκινήσουν διαπραγματεύσεις μεταξύ των παλιών αντιπάλων…
Βουλγαρία: Τρεις εκλογές σε έναν χρόνο
Η Βουλγαρία πάλι, όπου η πανδημία μαίνεται και η χώρα παραμένει τελευταία στους εμβολιασμούς και δεύτερη σε θνητότητα παγκοσμίως, οι πολίτες χρειάστηκε να πάνε τρεις φορές στις κάλπες μέσα σε έναν χρόνο – τον Απρίλιο, τον Ιούλιου και στις 14 Νοεμβρίου. Και να επιλέξουν ανάμεσα σε… 27 κόμματα!
Ακόμη κυβέρνηση δεν έχει σχηματιστεί. Η αστάθεια σε συνδυασμό με την πανδημία έχει βυθίσει τη χώρα στο χάος. Στις τελευταίες εκλογές την πρωτιά απέσπασαν δύο σαραντάρηδες επιχειρηματίες (Κίριλ Πετκόφ και Ασέν Βασίλεφ) επικεφαλής μιας νέας κεντρώας παράταξης. Κέρδισαν το 26% των ψήφων έναντι 23% που εξασφάλισε το συντηρητικό κόμμα GERB του Μπόικο Μπορίσοφ, ο οποίος παραιτήθηκε τον περασμένο Απρίλιο.
Και άρχισαν πάλι οι διαπραγματεύσεις με τους δύο νέους πολιτικούς αστέρες να αναζητούν συμμαχία με τους Σοσιαλιστές (11% των ψήφων) και άλλα δύο μικρότερα κόμματα. Και στο μεταξύ η πανδημία σκοτώνει!
Μαζί με τις συνέπειες του συνδυασμού οποιασδήποτε κρίσης με αυτές της απλής αναλογικής, που στην Ελλάδα φρόντισε να ψηφίσει ο ΣΥΡΙΖΑ, μέγας θιασώτης του χάους…
*Βουλευτής Β3 Νοτίου Τομέα Αθηνών, υφυπουργός Μετανάστευσης και Ασύλου, δημοσιογράφος
elzoni.gr
