Αλίκη Κοτζιά
Σχέδια για μια ήρεμη ζωή χωρίς το άγχος και τα καθήκοντα που απορρέουν από την ηγεσία μιας ισχυρής χώρας, ίσως, θα έκανε η Ανγκελα Μέρκελ σε αυτή την κρίσιμη καμπή της ζωής της.
Οι δυσκολίες, όμως, από την πολυεπίπεδη κρίση που αντιμετωπίζει ο κόσμος λόγω της πανδημίας δεν της επιτρέπουν όνειρα για ομαλή συνταξιοδότηση και απαλλαγή από το φορτωμένο πρόγραμμα της καγκελαρίας – ό,τι κι αν περιλαμβάνουν τα όνειρα, από ταξίδια με τον Υπερσιβηρικό και περιπέτεια στα Βραχώδη Ορη, που κάποτε είχε αναφέρει, ή ακόμη και προσδοκία για μια άλλη πολιτική θέση.
Ο αγώνας κατά της πανδημίας θα συνεχίσει να κυριαρχεί στη Γερμανία και σε όλη την Ευρώπη για μεγάλο χρονικό διάστημα και τίποτα δεν είναι πιο σημαντικό από αυτόν. Ταυτόχρονα, η Γερμανία μπαίνει σε μια μεγάλη περίοδο αλλαγών που θα επηρεάσει όλη την Ευρώπη, καθώς έρχεται το «τέλος εποχής» για την ηγεσία της καγκελαρίου Μέρκελ.
Υστερα από 16 χρόνια και τέσσερις κυβερνήσεις, η «αιώνια» καγκελάριος -αφού κατάφερε να σπάσει το χρονικό ρεκόρ ηγεσίας του μέντορά της Χέλμουτ Κολ– θα αποσυρθεί. Το τέλος της εποχής της, η οποία σημάδεψε με πολλούς τρόπους όλη την Ευρωπαϊκή Ενωση, θα επισφραγιστεί με τις εθνικές εκλογές του ερχόμενου φθινοπώρου στην «ατμομηχανή» της Ενωσης.
Συνέδριο αλλαγής
Το ερώτημα που προκύπτει εν όψει του συνεδρίου των Χριστιανοδημοκρατών (CDU) στις 16 Ιανουαρίου -που θα επιλέξει τον διάδοχο της καγκελαρίου για να διεκδικήσει και την πρωθυπουργία στις εκλογές- είναι κατά πόσον οι Γερμανοί είναι έτοιμοι να αφήσουν πίσω τους την εποχή Μέρκελ. Αναλυτές σημειώνουν στην «Ντόιτσε Βέλε» ότι στους Γερμανούς θα λείψουν η ισχυρή θέληση και πειθαρχία της πολιτικού που μεγάλωσε στην Ανατολική Γερμανία, σε αυστηρό προτεσταντικό περιβάλλον, και η ακραία εργασιομανία της. Η Ανγκελα Μέρκελ δεν είχε χάρισμα στον λόγο -αυτό φαινόταν στις μεγάλες ομιλίες της-, είχε αρκετές πολιτικές εμμονές, όμως ήταν ανθεκτική σαν «τεφλόν» (τα προσωνύμιο που της είχαν προσδώσει άσπονδοι φίλοι της). Ακολούθησε με πείσμα την πολιτική «ανοιχτών συνόρων» στο προσφυγικό από το 2015, για να βάλει νερό στο κρασί της ύστερα από δύο χρόνια, όταν είδε πως οι Χριστιανοδημοκράτες (και η ίδια) έχασαν σε δημοτικότητα, ενώ αυξανόταν η επιρροή των ακροδεξιών του AfD.
Στην παρούσα κρίση της πανδημίας, μια κατάσταση πολύ πιεστική για όλους τους ηγέτες, η Γερμανίδα καγκελάριος κατάφερε να κερδίσει όσες ποσοστιαίες μονάδες είχε χάσει λόγω προσφυγικού τα προηγούμενα χρόνια. Από το καλοκαίρι και μετά, όμως, η εμπιστοσύνη των πολιτών στην καγκελαρία άρχισε να φθίνει, λόγω της κόπωσης με τα απαγορευτικά μέτρα και της αδυναμίας του συστήματος υγείας να ανταποκριθεί στο νέο φονικό κύμα κορονοϊού. Σε κάθε περίπτωση, πάντως, η καγκελάριος Μέρκελ θα φύγει με την προσωπική ικανοποίηση ότι για δέκατη χρονιά ηγείται της λίστας του «Forbes» με τις 100 ισχυρότερες γυναίκες του κόσμου.
Ευρωπαϊκή Ενωση
Στο ευρωπαϊκό πεδίο, πολλοί ανησυχούν για την επόμενη ημέρα, φοβούμενοι ότι όποιος κι αν είναι ο διάδοχος της Ανγκελα Μέρκελ δεν θα έχει την ψυχραιμία και τη σταθερότητα που επέδειξε εκείνη σε δύσκολους καιρούς – στην ευρωπαϊκή δημοσιονομική κρίση, στη θύελλα του Brexit, στον «τυφώνα Τραμπ». Στις Βρυξέλλες, αξιωματούχοι και διπλωμάτες βλέπουν με καχυποψία τους επιγόνους της, γνωρίζοντας από τώρα πως τα διογκούμενα προβλήματα λόγω της πανδημίας, η οικονομική δυσπραγία ως συνέπεια σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες, οι εντάσεις με την Τουρκία, το προσφυγικο-μεταναστευτικό, δεν είναι εύκολες εξισώσεις και απαιτούν δυνατούς λύτες. Αν το Βερολίνο κατηγορήθηκε στο πρόσφατο παρελθόν για εγωκεντρισμό και αντιευρωπαϊκό πνεύμα σε διάφορα ζητήματα (όπως π.χ. πρόσφατα στο ευρωομόλογο και στη βοήθεια για την αντιμετώπιση των συνεπειών του κορονοϊού, ή για ήπια στάση έναντι της Αγκυρας), μετά τη Μέρκελ η στάση αυτή ενδεχομένως θα ενισχυθεί ακόμη περισσότερο, γιατί οι πιθανοί διάδοχοί της είναι πιο «σκληροπυρηνικοί» στη γερμανοκεντρική τους φιλοσοφία. Στο πλαίσιο αυτό, δεν είναι βέβαιο ότι θα βρίσκουν συχνά γλώσσα συνεννόησης με τις Βρυξέλλες, με τον Γάλλο πρόεδρο -που δεν θα κάνει πίσω εύκολα- ή με τις ευρωσκεπτικιστικές κυβερνήσεις της Ε.Ε.
Η ΕΠΟΜΕΝΗ ΗΜΕΡΑ
Οι 3 δελφίνοι για την ηγεσία του CDU και ο Ζέντερ του CSU που κοιτάει καγκελαρία
Στο συνέδριο του CDU, το επόμενο Σαββατοκύριακο, τρεις υποψήφιοι αναμένεται να αναμετρηθούν για την ηγεσία του κόμματος: ο «σκληρός» Φρίντριχ Μερτς, ο μετριοπαθής, «μερκελιστής» Αρμιν Λάσετ, που είναι πρωθυπουργός της Ρηνανίας-Βεστφαλίας, και ο κεντρώος Νόρμπερτ Ρέντγκεν, επικεφαλής της επιτροπής Εξωτερικών της Βουλής. Αφού βγήκε εκτός κούρσας η άλλοτε εκλεκτή της Μέρκελ, Ανεγκρέτ Κραμπ-Καρενμπάουερ, ο μόνος που παραμένει αρκετά πιστός στις θέσεις της είναι ο Αρμιν Λάσετ, ο οποίος θεωρείται επιτυχημένος από τους συντοπίτες του στο κρατίδιο της Ρηνανίας- Βεστφαλίας στη διαχείριση της παρούσας υγειονομικής κρίσης.
Ο Φρίντριχ Μερτς δείχνει να προηγείται στις προτιμήσεις των Χριστιανοδημοκρατών και, αν τελικά εκλεγεί στην αρχηγία του κόμματος, εγγράφει σημαντική υποθήκη να είναι ο υποψήφιος διάδοχος της Ανγκελα Μέρκελ στην καγκελαρία (θα πρέπει να συμφωνήσει και το «αδελφό» κόμμα των Χριστιανοκοινωνιστών της Βαυαρίας).
Ο Μερτς δεν κρύβει τις διαφορετικές απόψεις του στο μεταναστευτικό, δεν συμμερίζεται τις ευρωκεντρικές θέσεις, ενώ θεωρεί ότι με την Τουρκία του Ερντογάν μπορεί να έχει μια καλή συνεννόηση. Ο 65χρονος βετεράνος πολιτικός, που επέλεξε μετά το 2009 την επιχειρηματική δραστηριότητα όταν συγκρούστηκε με την Ανγκελα Μέρκελ, για να επανέλθει στον χώρο της πολιτικής όταν η καγκελάριος παραιτήθηκε από την ηγεσία του CDU, πιστεύει στο αξίωμα «πρώτα η Γερμανία» και είναι αποφασισμένος να αγωνιστεί για αυτό. Φαίνεται να προηγείται των άλλων δύο υποψηφίων στο CDU σε δημοτικότητα. Στο ευρύτερο πολιτικό πλαίσιο της Χριστιανικής Ενωσης (CDU-CSU) όμως υπολείπεται του τοπικού πρωθυπουργού της Βαυαρίας Μάρκους Ζέντερ, ο οποίος αποκτά όλο και περισσότερες μετοχές δημοφιλίας.
Αν και ο Ζέντερ δημοσίως επιμένει πως δεν σκοπεύει να θέσει υποψηφιότητα για την καγκελαρία, ο γερμανικός Τύπος τονίζει ότι οι βλέψεις του για το αξίωμα παραμένουν. Υπό την ηγεσία του οι Χριστιανοκοινωνιστές της Βαυαρίας κατάφεραν να παραμερίσουν την ακροδεξιά «Εναλλακτική για τη Γερμανία» (AfD) στο μεγάλο κρατίδιο, όπου η δύναμη της Εναλλακτικής έπεσε στο 5%). Ο Ζέντερ έχει πυγμή, σαφή πολιτική θέση που διαχωρίζεται από την εθνικιστική του προκατόχου του Χορστ Ζεεχόφερ στο μεταναστευτικό και έφερε στο CSU πολλούς από τους ψηφοφόρους που είχαν «αυτομολήσει» στο AfD.
Οι επαΐοντες επιμένουν ότι ο Ζέντερ αργά ή γρήγορα θα διαδραματίσει ρόλο στη Γερμανία (σε εθνικό επίπεδο). Προς το παρόν, αρκείται να χαρακτηριστεί ως ο πιο επιτυχημένος τοπικός πρωθυπουργός στη διαχείριση της πανδημίας. Εξάλλου, μέχρι τον Οκτώβριο που η Ανγκελα Μέρκελ θα βγάλει τα αυστηρά σακάκια και θα χαλαρώσει στο σπίτι της, θα διεξαχθούν έξι εκλογικές αναμετρήσεις στη Γερμανία, σε ομόσπονδα κρατίδια – μεταξύ αυτών στη Βάδη-Βιρτεμβέργη, στη Θουριγγία, στη Σαξονία.
eleftherostypos.gr
