Ο ιστορικός του μέλλοντος, ίσως, θα έχει πολλά να γράψει για τον εφιάλτη που βιώνει η ανθρωπότητα. Το δίσεκτο έτος 2020 σε λίγες μέρες εκπνέει, αλλά η πανδημία του κορονοϊού, δυστυχώς, δεν φθάνει στο τέλος της.
Ο συνήθης απολογισμός της χρονιάς, αυτήν τη φορά, ξεφεύγει από τις νόρμες. Γιατί τίποτε δεν είναι συνηθισμένο από αυτά που όλοι οι άνθρωποι αντιμετωπίζουν. Ολοι αδυνατούμε να κάνουμε απολογισμούς ή να απαριθμήσουμε αυτά που ζήσαμε γιατί… δεν ζήσαμε! Τουλάχιστον έτσι μας φαίνεται, ύστερα από τον εγκλεισμό, την αγωνία, τον φόβο της αυριανής μέρας. Ούτε να θρηνήσουμε τις πολλές ζωές που χάθηκαν δεν μπορούμε ακόμη…
Σημείο καμπής
Το 2020 ήταν μια χρονιά-ορόσημο, ένα σημείο καμπής της Ιστορίας, που θα αλλάξει τα πάντα από τις κοινωνικές και οικονομικές σχέσεις, τον τρόπο εργασίας και διασκέδασης. Θα αλλάξει τον τρόπο που ο σύγχρονος άνθρωπος βλέπει τον κόσμο. Η χρονιά αυτή θα μείνει στη συλλογική μνήμη των ανθρώπων ως το έτος της αλλαγής στην επιστήμη, στην τεχνολογία, στην αντίληψη των κεκτημένων μας.
Αν και η πανδημία ήταν το Γεγονός της Χρονιάς, που κάλυψε και καλύπτει όλα τα άλλα, συνέβησαν κι άλλα, σημαντικά ή αξιοσημείωτα γεγονότα. Υπό κανονικές συνθήκες θα μιλούσαμε εκτενώς για τις αμερικανικές εκλογές και τη σημασία του αποτελέσματος, για το Brexit, για τη γεωπολιτική αναταραχή στη Μεσόγειο. Ομως, όλες οι αναλύσεις αναφέρονται, κυρίως, στην τρομερή πανδημία και στις συνέπειές της. Η χρονιά άρχισε με τον εντοπισμό του νέου κορονοϊού στην Ουχάν της Κίνας και κλείνει με έναν νέο Αμερικανό πρόεδρο, στον οποίο εναποτίθενται προσδοκίες αποκλιμάκωσης διπλωματικών και πολιτικών εντάσεων, αλλά και μια μεγάλη ελπίδα: Το αποτελεσματικό εμβόλιο που θα απομακρύνει τον εφιάλτη της πανδημίας.
» ΠΑΝΔΗΜΙΑ
Στην αρχή αυτής της ζοφερής χρονιάς, οι πολίτες της Ευρώπης και της Αμερικής άκουγαν με αρκετή αποστασιοποίηση πως παρατηρήθηκε διάδοση «σοβαρής πνευμονίας που προκαλεί το νέο στέλεχος ενός κορονοϊού» σε μια περιοχή της Κίνας. Ελάχιστοι φαντάζονταν τότε ότι αυτή η ασθένεια θα γινόταν ο εφιάλτης όλου του πλανήτη μέσα σε λίγους μήνες. Μέχρι να τελειώσει ο Ιανουάριος, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας είχε επισημάνει τη σοβαρότητα της κατάστασης, αλλά έπρεπε να περάσουν ακόμη αρκετές εβδομάδες για να κηρύξει τη νόσο Covid-19 ως πανδημίας στις 11 Μαρτίου. Μέχρι τότε, όλοι οι ειδικοί είχαν αντιληφθεί πως δεν επρόκειτο για άλλο ένα στέλεχος του SARS (όπως τα δύο προηγούμενα, που είχαν εντοπιστεί το 2003 και το 2012) αλλά για ένα νέο πολύ φονικό, ύπουλο και εύκολα μεταδιδόμενο ιό, μπροστά στην ορμή του οποίου κατέρρεαν και τα πιο εξελιγμένα και ισχυρά συστήματα Υγείας.
Ο κόσμος βρέθηκε αντιμέτωπος με μια πανδημία χωρίς προηγούμενο τα τελευταία 100 χρόνια. Μια πανδημία που προκαλούσε τρόμο, αν ληφθούν υπόψη τα μακάβρια στοιχεία: Στις 20 Μαρτίου καταγράφονταν 10.000 θάνατοι παγκοσμίως από τη νόσο Covid-19 και στις 8 Απριλίου οι νεκροί ξεπερνούσαν τους 100.000. Μαζί με την υγειονομική κρίση, κατέρρεαν οι οικονομίες, το εμπόριο γνώριζε πρωτοφανή στασιμότητα και νέες συνήθειες μπήκαν στην καθημερινότητα των περισσότερων ανθρώπων. Ο διεθνής (πια) όρος «lockdown» μπήκε στη ζωή των πολιτών όλων των χωρών. Από τον Μάρτιο και μετά, οι άνθρωποι στις περισσότερες χώρες του πλανήτη ζουν σε διαδοχικά και αλλεπάλληλα lockdowns, που παραπέμπουν σε αναστολή της καθημερινής ζωής τους: Εργασία από το σπίτι (τηλεργασία), τηλεκπαίδευση για τα παιδιά, που έπρεπε να προσαρμοστούν σε μια σκληρή, μοναχική για αυτά, διδασκαλία ή καθόλου εκπαίδευση για τα παιδιά των φτωχών περιοχών, σοβαρές περικοπές στην ελευθερία κινήσεων και μετακινήσεων και δεκάδες άλλες απαγορεύσεις για να μειωθεί η διασπορά του φονικού αυτού ιού, που μέσα σε 10 μήνες προκάλεσε τον θάνατο σε 1,7 εκατομμύρια ανθρώπους (σε 218 χώρες του πλανήτη). Οι κυβερνήσεις όλων των χωρών, που ακόμη μάχονται να περιορίσουν την εξάπλωση του νέου κορονοϊού, έχουν να αντιμετωπίσουν τη φτώχεια και την ανεργία που ακολουθούν την πανδημία – το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο προβλέπει συρρίκνωση της παγκόσμιας οικονομίας πάνω από 4,4%.
Μόνη ελπίδα να γλιτώσει ο κόσμος από τον κορονοϊό είναι οι εμβολιασμοί, που έχουν ξεκινήσει σε ΗΠΑ, Βρετανία, Καναδά, Ρωσία, Κίνα και πρόκειται να επεκταθούν στις χώρες-μέλη της Ευρωπαϊκής Ενωσης.
» MEGXIT
Ισως περισσότερο και από το Brexit, στο εσωτερικό της Βρετανίας αλλά και της Κοινοπολιτείας, οι πολίτες ασχολήθηκαν με ένα άλλο «διαζύγιο»: το… Megxit. Η σκανδαλώδης «έξοδος» από το παλάτι του Μπάκιγχαμ του πρίγκιπα Χάρι και της Αμερικανίδας συζύγου του, Μέγκαν Μαρκλ, προκάλεσε τριγμούς και στις δύο πλευρές του Ατλαντικού, δημιουργώντας ζητήματα ηθικά, νομικά, πολιτικά και οικονομικά. Αλλωστε, οι μνήμες είναι πικρές από την παραίτηση του βασιλιά Εδουάρδου Η’, που παράτησε τον θρόνο για να είναι με τη γυναίκα της ζωής του, την Αμερικανίδα Γουάλις Σίμπσον. Η μετακόμιση του Χάρι και της Μέγκαν στον Καναδά τον Ιανουάριο, αν και δεν ήταν κεραυνός εν αιθρία (υπήρξαν κινήσεις απομάκρυνσης από τη βασιλική οικογένεια τον προηγούμενο χρόνο), πλήγωσε τη βρετανική μοναρχία, με τους ειδικούς να σημειώνουν πως ήταν η μεγαλύτερη πρόκληση που κλήθηκε να αντιμετωπίσει το παλάτι μετά τον θάνατο της μητέρας του πρίγκιπα Χάρι, της πριγκίπισσας του λαού, Νταϊάνα.
Η απόφαση του ζεύγους να μετακομίσει και να απεμπολήσει τα καθήκοντά του στο πλαίσιο της βασιλικής οικογένειας, η επιθυμία του να ανεξαρτητοποιηθεί οικονομικά και η δυσφορία του με τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης λέγεται πως πυροδοτήθηκαν από την Αμερικανίδα ηθοποιό Μέγκαν Μαρκλ, που αποζητούσε μια ζωή μακριά από τον ασφυκτικό κύκλο και την επιρροή του Μπάκιγχαμ. Η βασίλισσα Ελισάβετ, στις ανακοινώσεις της, εξέφρασε στήριξη στις αποφάσεις του ζευγαριού, ωστόσο τα όσα διέρρευσαν από πηγές του παλατιού απηχούσαν τη βαθιά απογοήτευση που ένιωσαν τα μέλη της βασιλικής οικογένειας.
Το «χαλαρό» Megxit, που προσπάθησαν να προωθήσουν στα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης και οι δύο πλευρές, φαίνεται πως έμεινε μόνο στα χαρτιά των δελτίων Τύπου, αφού ο μικρότερος γιος του πρίγκιπα Καρόλου, Χάρι, και η Μέγκαν έχασαν τους βασιλικούς τίτλους τους, καλούνται να επιστρέψουν τα 3 εκατομμύρια δολάρια από τα χρήματα των φορολογουμένων που έδωσαν για την ανακαίνιση της εξοχικής κατοικίας στο Φρόγκμορ της Βρετανίας, η βασίλισσα δεν τους πληρώνει τα έξοδα του προσωπικού. Το ζευγάρι, ωστόσο, που έχει πια μετακομίσει στο Λος Αντζελες, σκοπεύει να καλύψει το χαμένο έδαφος, καθώς έχει ήδη κλείσει συμφωνίες εκατομμυρίων με τη Netflix και τη Spotify για την παραγωγή ντοκιμαντέρ και podcast.
» ΜΕΣΗ ΑΝΑΤΟΛΗ
Η χρονιά φεύγει αφήνοντας το τοπίο στη Μέση Ανατολή ανάστατο. Από την Εγγύς (Τουρκία) έως τη Μέση Ανατολή και το Ιράν, πολλά άλλαξαν, με απαρχή, πιθανότατα, την απόφαση του προέδρου των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, να μεταθέσει το επίκεντρο του ενδιαφέροντός του -όσον αφορά στις εξωτερικές σχέσεις- τοποθετώντας στους εχθρούς το Ιράν και την Κίνα και αφήνοντας «άλλους», όπως έλεγε, να τα βγάλουν πέρα στο κουβάρι της Μέσης Ανατολής και της Μεσογείου. Στο πλαίσιο αυτό, αφού είχε αποσύρει στρατεύματα από το Αφγανιστάν, προσπάθησε να επιλύσει τις διαφορές του με την Τεχεράνη, απαντώντας με ηχηρό τρόπο στις προκλήσεις της. Ενας από αυτούς ήταν η εξόντωση του Ιρανού στρατηγού Κασέμ Σολεϊμανί (με μη επανδρωμένο αμερικανικό αεροσκάφος) στη Βαγδάτη. Η απουσία της δραστικής αμερικανικής διπλωματίας στη Μέση Ανατολή άφησε κενό χώρο στην Τουρκία, που έγινε ακόμη πιο προκλητική και διεκδικητική στη Συρία και σε όλη τη Μεσόγειο. Η πολεμοχαρής τουρκική πολιτική προκάλεσε ποταμούς αίματος στη Λιβύη. Από την άλλη πλευρά, το Ισραήλ αναδείχθηκε σε ισχυρό παράγοντα στον αραβικό κόσμο, υπογράφοντας συμφωνίες με τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, το Μπαχρέιν και το Μαρόκο, ενώ εξομάλυνε τις σχέσεις του με τη Σαουδική Αραβία.
Σε άλλο πολύπαθο σημείο της περιοχής, στον Λίβανο, η μεγάλη έκρηξη του Αυγούστου σε αποθήκες του λιμανιού της Βηρυτού προκάλεσε τον θάνατο 200 ανθρώπων και τον τραυματισμό πολλών χιλιάδων, ενώ κατέστρεψε ολόκληρες συνοικίες της λιβανικής πρωτεύουσας. Ταυτόχρονα, ανέδειξε την αδιέξοδη πολιτική ετών από το πανίσχυρο σιιτικό κίνημα της Χεζμπολάχ, που έχει βυθίσει τη χώρα σε μεγάλη και πολύπλευρη κρίση.
» ΤΖΑΜΙ Η ΑΓΙΑ ΣΟΦΙΑ
Η πιο αποφασιστική κίνηση της Αγκυρας ενάντια στην ελληνοχριστιανική αντίληψη, στην πίστη και την ευρωπαϊκή ιδέα ήταν η μετατροπή της Αγίας Σοφίας σε τέμενος από τον Τούρκο πρόεδρο. Η τυπική απόφαση ανήκει στο τουρκικό Ανώτατο Δικαστήριο, που έκρινε άκυρη την προηγούμενη απόφαση του 1934 με την οποία η τότε τουρκική κυβέρνηση είχε μετατρέψει την Αγία Σοφία σε μουσείο. Η ουσιαστική απόφαση, ωστόσο, ανήκει στον πρόεδρο Ερντογάν, που υπέγραψε το σχετικό διάταγμα αμέσως, το οποίο ορίζει ότι ο ναός θα παραμείνει ανοιχτός τόσο για τους επισκέπτες από όλο τον κόσμο όσο και για τους πιστούς και η χριστιανική εικονογραφία του θα διατηρηθεί όπως ήταν μετά την κατάληψή της από τους Τούρκους.
Η απόφαση αυτή έρχεται σε πλήρη αντίθεση με τους όρους της Συνθήκης της UNESCO για την προστασία των μνημείων και περιοχών Παγκόσμιας Κληρονομιάς, που έχει υπογράψει, μεταξύ άλλων, και η Τουρκία, η οποία ορίζει ρητά πως για κάθε φυσική παρέμβαση και λειτουργικές αλλαγές στα καταγεγραμμένα κτίρια και τοποθεσίες θα πρέπει να υπάρχει η σχετική αδειοδότηση του Συμβουλίου Διατήρησης.
Η Αγία Σοφία συμπεριλαμβάνεται, από το 1985, στις ιστορικές ζώνες της Κωνσταντινούπολης που είναι εγγεγραμμένες στον κατάλογο της Παγκόσμιας Κληρονομιάς ως έργο εξαιρετικής οικουμενικής αξίας.
» ΕΠΙΘΕΣΕΙΣ ΤΖΙΧΑΝΤΙΣΤΩΝ
Η Ευρώπη πίστευε ότι έχει τελειώσει με τις φονικές επιθέσεις του ISIS και των μεμονωμένων ή οργανωμένων σε θυλάκους ισλαμιστές τρομοκράτες. Τον Οκτώβριο, ωστόσο, ο τρόμος επέστρεψε με τον αποκεφαλισμό του καθηγητή Σαμουέλ Πατί, στο Παρίσι. Δράστης ένας ισλαμιστής και αφορμή τα σκίτσα του προφήτη Μωάμεθ, τα οποία έδειξε στους μαθητές του ο καθηγητής, στο πλαίσιο του μαθήματος για την ελευθερία της έκφρασης. Η νέα τρομοκρατική έξαρση, που επεκτάθηκε από το Παρίσι στη Νίκαια -όπου ένας Τυνήσιος μετανάστης μαχαίρωσε τρεις πιστούς έξω από εκκλησία-, προκλήθηκε από τη δίκη που είχε ξεκινήσει λίγες εβδομάδες νωρίτερα, με κατηγορουμένους πολλούς από τους υποστηρικτές του δικτύου που προκάλεσε το μακελειό έξω από το περιοδικό «Σαρλί», το 2015. Η σκληρή στάση που ακολούθησε η γαλλική προεδρία απέναντι σε φιλο-ισλαμιστές και ριζοσπαστικοποιημένες ομάδες ενόχλησε την Αγκυρα, με αποτέλεσμα ο Ταγίπ Ερντογάν να υποδαυλίσει την οργή των μουσουλμάνων σε πολλές αραβικές χώρες. Τον Νοέμβριο, τέσσερις άνθρωποι σκοτώθηκαν σε επίθεση ισλαμιστών στη Βιέννη και, όπως φαίνεται, έχει ξεκινήσει μια νέα εποχή ισλαμικής τρομοκρατίας στην Ευρώπη.
» ΠΟΥΤΙΝ… ΙΣΟΒΙΟΣ ΠΡΟΕΔΡΟΣ
Εδώ και χρόνια, ουδείς έχει αμφιβολία για την αδιαμφισβήτητα ισχυρή, αλλά και αυταρχική εξουσία της ρωσικής ηγεσίας. Με την ψήφο τους τον Ιούλιο, οι Ρώσοι δίνουν το «πράσινο φως» για τη συνταγματική αναθεώρηση, που δίνει το δικαίωμα στον πρόεδρο Βλαντιμίρ Πούτιν να επιδιώξει επανεκλογή του στο 2024. Οταν λήξει δηλαδή η θητεία του, θα μπορεί να παραμείνει -αφού θεωρείται σχεδόν βέβαιη η επανεκλογή του- άλλα 6 χρόνια στην προεδρία, έως το 2036 (εκτός αν ο ίδιος… βαρεθεί!). Ο πρόεδρος Πούτιν επεκτείνει νοερά τη ρωσική πυγμή σε χώρες πέραν των ρωσικών ορίων (Βαλκάνια, Καύκασος, Κεντρική Ασία έως τη Μεσόγειο). Το 2020 έδειξε πως η Μόσχα δεν δίστασε να βαθύνει τα ρήγματα με τη Δύση -που έχουν ανοίξει λόγω της Ουκρανίας και της προσάρτησης της Κριμαίας- είτε με τη ρωσική επιρροή στη Λευκορωσία είτε ενισχύοντας τους δεσμούς με την Τουρκία σε διαφορετικά μέτωπα, την Κίνα σε τομείς της ασφάλειας είτε συσφίγγοντας τις σχέσεις με τα εθνο-λαϊκιστικά κινήματα της Ευρώπης.
Η Ε.Ε. αντέδρασε και στην υπόθεση του Αλεξέι Ναβάλνι, του επικεφαλής της αντιπολίτευσης στη Ρωσία, ο οποίος δηλητηριάστηκε από άγνωστο παράγοντα και μεταφέρθηκε για νοσηλεία στη Γερμανία. Η Ευρωπαϊκή Ενωση επέβαλε κυρώσεις σε πρόσωπα προσκείμενα στο Κρεμλίνο, καθώς θεωρεί ότι το περιβάλλον του προέδρου κρύβεται πίσω από τη δηλητηρίαση του πιο γνωστού πολιτικού στη Δύση, ο οποίος αντιτάσσεται στη ρωσική εξουσία. Τι απαντά ο πρόεδρος: «Αν ήθελα να τον εξοντώσω, θα το είχα κάνει!».
» ΝΑΓΚΟΡΝΟ ΚΑΡΑΜΠΑΧ
Η γνωστή, «παγωμένη» κρίση στο Ναγκόρνο Καραμπάχ, του αρμενικού θυλάκου στο Αζερμπαϊτζάν, αναζωπυρώθηκε το φθινόπωρο. Τον Σεπτέμβριο, ξέσπασαν αιματηρές συγκρούσεις ανάμεσα στις δυνάμεις του Αζερμπαϊτζάν και των Αρμενίων, που επιζητούν εδώ και δεκαετίες την απόσχισή τους. Στο γεωπολιτικό παιχνίδι μπήκε η Τουρκία με την ανοχή (και έμμεση στήριξη) της Ρωσίας, που έστειλε μισθοφόρους από τη Συρία για να υποστηρίξουν τις δυνάμεις του Αζερμπαϊτζάν. Οι υποστηριζόμενες από την Τουρκία δυνάμεις βοήθησαν το Αζερμπαϊτζάν να επιτύχει μια μεγάλη νίκη που δημιουργεί προηγούμενα στον γεωπολιτικό χάρτη.
Επειτα από μάχες έξι εβδομάδων και πάνω από 5.000 νεκρούς υπογράφηκε τον Νοέμβριο συμφωνία κατάπαυσης των εχθροπραξιών, υπό την αιγίδα της Μόσχας. Οι Αρμένιοι έχασαν σε ηθικό, ψυχολογικό και γεωστρατηγικό επίπεδο, οι Αζέροι κέρδισαν εδάφη, εδραιώθηκε η συνεργασία Τουρκίας – Ρωσίας και η Μόσχα πέτυχε την επιστροφή της στην περιοχή ελέγχοντας πολλούς διαύλους.
ΗΠΑ: Η ΩΡΑ ΤΟΥ ΜΠΑΪΝΤΕΝ ΕΦΤΑΣΕ
Οι Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής συγκέντρωσαν τα βλέμματα του κόσμου για πολλούς και διαφορετικούς λόγους τη χρονιά που φεύγει. Η θητεία του αλλοπρόσαλλου Ντόναλντ Τραμπ χαρακτηρίστηκε από την πολεμική που κήρυξε εναντίον της Κίνας σε όλα τα επίπεδα (τελευταίο πεδίο αντιπαράθεσης ο κορονοϊός) και στιγματίστηκε από τις κοινωνικές συγκρούσεις που ξέσπασαν ύστερα από τον θάνατο του Αφροαμερικανού Τζορτζ Φλόιντ κατά τη σύλληψή του από λευκό αστυνομικό. Επίσης, η άρνησή του να αποδεχθεί την ήττα του στις εκλογές από τον Μπάιντεν προκάλεσε τη θυμηδία ακόμα και στελεχών του Ρεπουμπλικανικού Κόμματος.
» Η ΚΙΝΑ ΣΤΟ ΣΤΟΧΑΣΤΡΟ
Η πανδημία του κορονοϊού προκάλεσε ακόμη μεγαλύτερο ρήγμα στις σχέσεις ΗΠΑ και Κίνας. Ο «κινεζικός ιός», όπως δήλωνε ο πρόεδρος Τραμπ, και οι καταγγελίες του για τον «φιλοκινεζικό» Παγκόσμιο Οργανισμό Εμπορίου για τη βιωσιμότητα της εμπορικής συμφωνίας Ουάσιγκτον-Πεκίνου είχαν ως αποτέλεσμα να δημιουργηθεί ψυχροπολεμικό κλίμα μεταξύ Πεκίνου και Ουάσιγκτον. Ο Τραμπ απείλησε με πάγωμα της εμπορικής συμφωνίας με την Κίνα, ενώ οι αμερικανικές μυστικές υπηρεσίες είχαν συγκεντρώσει στοιχεία για κυβερνοεπιθέσεις από Κινέζους χάκερ σε αμερικανικές φαρμακοβιομηχανίες που έκαναν έρευνες για το εμβόλιο κατά του κορονοϊού. Η Κίνα, από την πλευρά της, κατηγόρησε τις ΗΠΑ ότι ενοχλούνται από την οικονομική και τη διεθνή άνοδό της. Η σινοαμερικανική κόντρα έφθασε στα άκρα όταν ο Τραμπ αποφάσισε το καλοκαίρι να απαγορεύσει τη λειτουργία του TikTok στις ΗΠΑ, λόγω των ανησυχιών ότι η πλατφόρμα διαμοιρασμού βίντεο ελέγχεται από κινεζική εταιρία. Η πλατφόρμα αναγκάστηκε να εκποιήσει το ενεργητικό της στις ΗΠΑ. Ενα μεγάλο τμήμα της αμερικανικής κοινής γνώμης συμφωνεί με την τακτική της κυβέρνησης Τραμπ εις βάρος της Κίνας, σύμφωνα με δημοσκόπηση του φθινοπώρου. Η δημοσκόπηση, που διεξήχθη από το κέντρο ερευνών Pew, βρήκε πως το 73% των ερωτηθέντων βλέπει αρνητικά την Κίνα (η δημοσκόπηση εντάχθηκε από κάποιους, στο πλαίσιο των προεκλογικών ακροτήτων).
» ΡΑΤΣΙΣΤΙΚΑ ΠΑΘΗ
Οι πιο ηλικιωμένοι Αμερικανοί θεώρησαν ότι ξαναζούν τα αιματηρά γεγονότα από τις φυλετικές συγκρούσεις στις ΗΠΑ, του 1968. Μια θρυαλλίδα που άναψε τη μεγάλη πυρκαγιά των φυλετικών διαφορών στην Αμερική, όταν ο 46χρονος Αφροαμερικανός Τζορτζ Φλόιντ πεθαίνει από ασφυξία στη Μινεάπολη, καθώς ένας λευκός αστυνομικός τού πατάει τον λαιμό με το γόνατο σε μια φονική λαβή, που οι εκπαιδευόμενοι αστυνομικοί μαθαίνουν για να αντιμετωπίζουν επικίνδυνους εγκληματίες. Μόνο που ο Τζορτζ Φλόιντ δεν είναι εγκληματίας, αλλά ένας «φτωχοδιάβολος», που παραδόθηκε αμέσως στη διάρκεια αστυνομικής έρευνας και, μάλιστα, παρακαλούσε τον αστυνομικό που τον ακινητοποίησε, λέγοντας «δεν μπορώ να αναπνεύσω». Η φράση του πυροδοτεί διαδηλώσεις στις οποίες σημειώνονται βίαια επεισόδια, που φθάνουν σε πολύμηνες φυλετικές συγκρούσεις υπό το σύνθημα «Black Lives Matter» (Οι ζωές των μαύρων μετρούν). Οι διαδηλώσεις κατά της αστυνομικής βίας και υπέρ των ίσων δικαιωμάτων των Αφροαμερικανών στις ΗΠΑ συγκλονίζουν την Αμερική από τη μια ακτή της έως την άλλη.
Ο Τραμπ λαμβάνει τις συγκρούσεις ως αφορμή για να συσπειρώσει τους λευκούς Αμερικανούς. Ο Τραμπ επένδυσε στον φυλετικό διχασμό, όμως η τεχνολογία βοηθά τους αδύναμους. Τα βίντεο που αποτυπώνουν την αστυνομική βία κατά των Αφροαμερικανών δεν περνούν απαρατήρητα και φοβούνται τη διατάραξη της ησυχίας και της ασφάλειάς τους. Οι φυλετικές ταραχές του καλοκαιριού επηρέασαν σε μεγάλο βαθμό τις εκλογές που έγιναν τον Νοέμβριο.
» ΑΛΛΑΓΗ ΦΡΟΥΡΑΣ
Τελευταίο -αλλά όχι ως προς τη σημασία του- μεγάλο γεγονός της χρονιάς ήταν, φυσικά, οι αμερικανικές εκλογές. Η εκλογή του Δημοκρατικού Τζο Μπάιντεν έγινε ύστερα από μια εκλογική διαδικασία-θρίλερ, εν μέσω πόλωσης, διχασμού, απίστευτης πολιτικής αντιπαράθεσης και ακραίας λαϊκιστικής ρητορείας εκ μέρους του απερχόμενου προέδρου Ντόναλντ Τραμπ, ο οποίος, ακόμη και τώρα, ύστερα από την επίσημη ανακήρυξη του νικητή από το Κολέγιο των Εκλεκτόρων, αρνείται να δεχθεί την ήττα του. Σύμφωνα με τα επίσημα αποτελέσματα, ο Τραμπ εξασφάλισε 46,8% των ψήφων, έναντι 51,3% του Τζο Μπάιντεν. Τα προβλήματα που ανέδειξε η πανδημία του κορονοϊού και η φυλετική κρίση επηρέασαν τις εκλογές στις ΗΠΑ, στις οποίες συμμετείχε ο μεγαλύτερος αριθμός ψηφοφόρων από την αρχή του περασμένου αιώνα!
Το φέρνει ο Τζο Μπάιντεν; Η Δύση ελπίζει ότι η Αμερική θα γίνει πιο εξωστρεφής, θα επανέλθει στις παραδοσιακές συμμαχίες και τον «κύκλο των φιλικών της χωρών» και θα τιμά της διεθνείς συμφωνίες. Για τον Μπάιντεν, δεν θα υπάρξει περίοδος χάριτος των 100 πρώτων ημερών, καθώς ο νέος πρόεδρος θα πρέπει αμέσως να ασχοληθεί με πολύ σοβαρά και πιεστικά προβλήματα, εκ των οποίων οι δύο μεγάλες κρίσεις -η πανδημία και η οικονομική ύφεση που την ακολουθεί- θα επισκιάσουν τα πάντα σε πρώτη φάση. Ο Μπάιντεν έχει ήδη ορίσει την ομάδα -επιστημονική και πολιτική- που θα ασχοληθεί με τον έλεγχο της πανδημίας. Επίσης, έδωσε δείγματα της εξωτερικής πολιτικής που θα ακολουθήσει, με το επιτελείο που επέλεξε να τον συντροφεύει στη διοίκηση της μεγάλης χώρας. Τα στελέχη που θα αναλάβουν το Στέιτ Ντιπάρτμεντ έχουν εμπειρία από τις κυβερνήσεις Ομπάμα και από τη συνεργασία τους με τους Κλίντον και έχουν αναλάβει τον χειρισμό σημαντικών και ευαίσθητων διεθνών ζητημάτων.
eleftherostypos.gr
