----Λίγα ιστορικά---Σπηλιά του δεσπότη (στην πεδινή
περιοχή)---Σπηλιά του δεσπότη (στην ορεινή περιοχή)----Πλατεία αγίου
Παντελεήμωνος---Δρόμος Υπερησίης,ή,Υπεράσιας
---Θάλασσα
---μέτρα...ανασκαφές..προοπτικές λιμανιού....
Του Νίκου Ζάβαλη
---λίγα ιστορικά
(Από την Βικιπαίδια ,την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια)
Τα Μαυραλιθάρια
είναι παράλιος οικισμός στα όρια Κορινθίας και Αχαϊας ,5 χιλιόμετρα δυτικά του
Δερβενίου στο οποίο υπάγεται διοικητικά. Στην αρχαιότητα ήταν επίνειο της
αρχαίας Αιγείρας ,της οποίας τα ίχνη ,όπως το θέατρό της ,βρίσκονται στον
κοντινό λόφο Παλιόκαστρο. Είχε την ιδία ονομασία με την αρχαία πόλη ,ή,
αναφερόταν ως λιμήν των Αιγειρατών. Οπως
αναφέρει ο Παυσανίας ,το λιμάνι απείχε
12 στάδια από την κυρίως Αίγειρα (Υπεράσια την ονομάζει ο Ομηρος )όπου με 6
καράβια ,υπό την διοίκηση του
Αγαμέμνονα,έλαβε μέρος στην εκστρατεία κατά της Τροίας .
Τα ίχνη του
αρχαίου λιμανιού παρατηρούνται στην δυτική έξοδο του χωριού προς την Αχαϊα
,κοντά στη σύγχρονη μαρίνα του Δερβενίου.Το όνομα του χωριού αναφέρεται από
ξένους περιηγητές και οφείλεται στους λίθινους όγκους σκοτεινού χρώματος που
υψώνονται στην ακροθαλασσιά.
Μετά την απελευθέρωση από τους Τούρκους ,άρχισαν να
κατεβάζουν τα πρόβατά από την Ζάχολη και διάφορα άλλα χωριά στην παραλία για να
ξεχειμωνιάζουν, μεταξύ αυτών περιοχών είναι και τα Μαυραλιθάρια και όταν τους
ρωτούσανε έλεγαν <<έχω τα πρόβατά μου εκεί που είναι τα μαύρα
λιθάρια>> έτσι επεκράτησε αυτό το όνομα αυτό.
Εκεί που είναι
σήμερα ,η εκκλησία Αγιος Παντελεήμων (λένε οι αρχαιολόγοι,που κάνουν τις
ανασκαφές κοντά στην σιδηροδρομική γραμμή )ότι ήταν αρχαίος ναός και πιθανόν
μοναστήρι ,αλλά με το μεγάλο σεισμό που έγινε το 600 ,ή,700 μ.Χ.έκανε τσουνάμι
και χάθηκαν τα πάντα.Το τσουνάμι δεν επηρρέασε τους λαξευτούς τάφους,που
βρέθηκαν , γιατί είναι πιο ψηλά.
---Σπηλιά του
δεσπότη (στην πεδινή περιοχή)
Σε βράχο του χωριού
,κοντά στην σιδηροδρομική γραμμή ,υπάρχουν λαξευτοί βράχοι ,ένας από τους
οποίους είναι γνωστός ως <<σπηλιά του δεσπότη >>,διότι εκεί βρέθηκαν
από τις ανασκαφές που έγιναν η μίτρα και η ράβδος ενός επισκόπου.
Οι ανασκαφές που
έγιναν είναι πολύ περιορισμένες,έγιναν μόνο για την διάνοιξη του νέου
δρόμου,ακόμα και στην γραμμή δεν ερεύνησαν την παλαιά γραμμή που κρύβει πολλά.
---Σπηλιά του δεσπότη
(στην ορεινή περιοχή)
Σε ευθεία απόσταση
τουλάχιστον 500 μέτρων προς το βουνό και σε δύσβατη περιοχή ,κοντά στο
λιγνιτωρυχείο ,είναι η δεύτερη σπηλιά <<του δεσπότη>>. Εδώ δεν
υπάρχει τίποτα ,παρά μόνο ένας σταυρός χαραγμένος στην οροφή ,φαίνεται ότι ήταν
τόπος απομόνωσης, προσευχής και
αυτοσυγκέντρωσης. Πιθανόν να πηγαίνανε εκεί ο ηγούμενος ,ή, και οι μοναχοί ,για
άσκηση. Διαβάζουμε από την Οσία Μαρία την Αιγυπτία , ότι οι ηγούμενοι και οι μοναχοί πηγαίνανε
την σαρακοστή για άσκηση στην έρημο και επέστρεφαν την μεγάλη Πέμπτη (εκδόσεις
Σιμωνόπετρας). Πιθανόν και εδώ να συμβαίνει το ίδιο ,οπότε ,στέκει αυτό ,δηλαδή
, ότι ήταν μοναστήρι .Την απάντηση θα την έχουμε από τους αρχαιολόγους που
συνεχίζουν τις ανασκαφές.Πέρυσι έπεσε ένας μεγάλος βράχος και έκλεισε την
σπηλιά ,μπορεί όμως με έναν γερανό να απομακρυνθεί.
Στον διχασμό,
που κατηγορούσαν τον Κολοκοτρώνη, κυνηγούσαν ,και τον Π.Γεραρή για να τον σκοτώσουν. Τότε ο Παναγιωτάκης πήγε
και κρυβόταν στα Μαυραλιθάρια, στην "σπηλιά του Δεσπότη". Η σπηλιά
αυτή είναι ψηλά και έχει ορατότητα πολύ μεγάλη, έτσι θα έβλεπε από κει από την
κίνηση των πλοίων, και βοήθαγε και από κει στον αγώνα, έστω και κυνηγημένος !!
Η Σπηλιά αυτή,είχε
τρεις θόλους, που έχουν πέσει,
Πλέον τούτων
κάποιοι (περίπου στο 1960) έσκαψαν και
είχαν βρει οστά.
Πάντως και δύο
σπηλιές ήσαν σε κτήματα που είχε ο Παναγιωτάκης Γεραρής.
Ζητήσαμε,και
ζητάμε από τον δήμο να ασφαλτοστρώσει
τον δρόμο ,ο οποίος ξεκινά από την Λαμπινού και περνάει από τη σπηλιά του
Δεσπότη ,περνάει τα Ταμπούρια του Π.Γεραρή και καταλήγει στη θέση Καμίνια.
Εάν
ασφαλτοστρωθεί ο δρόμος πολλοί δικοί μας και ξένοι θα τον επισκέπτονται.
---Εργα στη
θάλασσα
Μετά τον
Α΄παγκόσμιο πόλεμο ,λειτούργησε στην περιοχή αξιόλογο λιγνιτωρυχείο ,όπου
εξήγαγαν κάρβουνο, λιθάνθρακα και ανθρακίτη που φορτώνονταν για τις Ευρωπαϊκές
αγορές. Σε μια εμπεριστατωμένη μελέτη ο κ.Βασ. Μπιλής γράφει σε άρθρο του στα Ευρωστινιακά Νέα
…κατασκευάστηκαν ...<<ένα εναέριο σύστημα με βαγοννέτα>>στην
παραλία τυ Αγίου Παντελεήμονα ,<<κατασκευάστηκαν τρεις προβλήτες στη
θάλασσα ,έτσι μπορούσαν να φορτώνουν συγχρόνως σε τρία καϊκια>> .
Να ξεκινήσουν τα
έργα προστασίας από τη θάλασσα ,εκεί που ήταν η θέση που «με το εναέριο σύστημα με βαγονέττα» κατέβαζαν
τον λιγνίτη και τον φορτώνανε σε τρία καϊκια.
(Εχουμε στείλει
από 30 Ιανουαρίου 2019 σχετική επιστολή στον κ.Τατούλη).
Τα έργα αυτά
στην παραλία να είναι βατά για περπάτημα και εκεί που αρχίζουν τα ανατολικά λιμάνια
να γίνει μονοπάτι πάνω στα βράχια που να καλύπτει όλα τα λιμάνια.Το μονοπάτι
που θα ξεκινάει από τα ανατολικά λιμάνια θα φθάνει μέχρι το νέο λιμάνι.Πολλοί
ξένοι θα έρθουν .
Σε άλλες
ευρωπαϊκές ,τέτια μνημεία δεν τα αφήνουν ανεκμετάλευτα ,όπως συμβαίνει με εμάς
«μη εδώ»,»μη εκεί».
Να ερευνηθεί
μήπως αυτά τα έργα χρηματοδοτούνται από την Ε.Ε.
Σε τι ωφείλεται
η ανάπτυξη του Ξυλοκάστρου;;;Ωφείλεται στα έργα που έκαναν στην θάλασσα και
έτσι με την ανάπτυξη απόσβεσαν και τα χρέη για τα έργα.Εφτιαξαν και ένα μικρό
νησάκι που προστατεύει τον Αη Βλάσση.Τρόποι και μέθοδοι υπάρχουν και όχι
ακριβοί ,αρκεί να θέλουμε ,που μέχρι τώρα δεν ήθελαν και δεν ήξεραν που
είμαστε.
Το ίδιο
συμβαίνει και με την παραλία της Αιγείρας .Εφτιαξαν μιά απίθανη παραλία που
προστατεύει από το κύμα ,με συνέπεια νάχουν αρκετά μαγαζιά που ωφέλησαν την
οικονομία του τόπου,και αύξησαν τον τουρισμό.
Στην παραλία μας
από τον άγιο Παντελεήμονα μέχρι τα ανατολικά λιμάνια,ήταν μεγάλες εκτάσεις που
τις καλλιεργούσαν.Στη δεκαετία του 1960 σε αυτή την παραλία που τώρα είναι θάλασσα
τοποθετούσαν τις θυμωνιές με τα στάρια και ήρχοντο οι αλωνιστικές μηχανές ,αλέθανε τις θυμωνιές
και έβγαζαν το σιτάρι και τα στάχυα τα κάνανε μεγάλες μπάλες για τροφή για τα
ζώα.
Είχαμε ζητήσει
στο παρελθόν να ρίξουν τον άμμο από τα έργα που εγίνοντο στο δρόμο Αν γινότανε αυτό
,κάπως θα είχε «ημερέψει» τη θάλασσα.
Πρέπει να γίνουν
έργα όπως στο Δερβένι. Aν γίνουν έργα σαν την Αιγείρα ,ήσαν το Ξυλόκαστρο με το πέτρινο νησάκι
,ή,όπως γίνεται στις μέρες μας ,100 μ.ανατολικά της Αγίας Τριάδας θα λυθεί το πρόβλημα
και οι δαπάνες θα αποσβεσθούν πολύ σύντομα, με την αύξηση των τουριστών.
Δεν θέλουμε να
γίνουν έργα μπαλώματα ,όπως συνέβαινε στο παρελθόν.Να γίνουν έργα που αντέχουν
στη θάλασσα και στο χρόνο.Πλέον αυτού πρέπει να καταλάβουμε ότι ,ότι έργα
γίνονται και δεν τα ξεχνάμε ,αλλά πρέπει να τα συντηρούμε.Ας προβληματιστούμε
από τον νέο δρόμο,που άρχισαν συντηρήσεις αμέσως .Ολα τα έργα υπόκεινται σε
φθορά ,την οποία πολεμάμε με τις συντηρήσεις.
ΠΛΑΤΕΙΑ --ΑΓΙΟΣ
ΠΑΝΤΕΛΕΗΜΩΝ
Η πλατεία ανήκει
στην Εκκλησία.
Ζητάμε σε συνεργασία με τον δήμο,να αξιοποιηθεί.
ΔΡΟΜΟΣ
ΥΠΕΡΗΣΙΗΣ,ή,Υπεράσιας.(προτείνουμε έτσι να ονομαστεί).
Ο δρόμος αυτός
αρχίζει από το σπίτι του Γ.Κούκιου και Τριανταφυλλόπουλου και ήταν ο παλιός ο
δρόμος προς την Πάτρα.Το 1930 καταργήθηκε διότι έγινε ο σημερινός δρόμος που
περνα από την παραλία και συνεχίζει προς την Πάτρα....Η ΕΡΓΟΣΕ ενδιαφέρεται
αυτόν τον δρόμο να τον επεκτείνει παράπλευρα της νέας σιδηροδρομικής γραμμής.Ο
δήμος μέχρι τώρα δεν έδειξε ενδιαφέρον ,ελπίζουμε οι νέοι να ενδιαφερθούν..Ο
δρόμος αυτός ,παράλληλος της σιδηροδρομικής γραμμής να περνάει τα πέτρινα
σπίτια και να καταλήγει στον παλιό δρόμο,Αθηνών – Πατρών.Να αξιοιποιηθούν και
οι δύο παράδρομοι ,που συνδέουν με τον κάτω δρόμο.
Στα πέτρινα
σπίτια είναι ένα οικόπεδο της εκκλησίας ,ζητάμε να το αναμορφώσει ο Δήμος σε
συνεργασία με την εκκλησία.
Ανασκαφές.Πλήρης
αδιαφορία...
Εγιναν μόνο σε
ένα μικρό κομάτι που θα πέρναγε ο δρόμος.Στο μέρος που ήταν η παλιά γραμμή δεν
ερεύνησαν ,αλλά τα σκέπασαν.Δεν ενημέρωσαν κανέναν για το τι βρήκαν ,τα οποία
τα πήραν στην Κόρινθο.Ο Δήμος πιστεύω ότι πρέπει να μάθει και να μας
ενημερώσει... Ξέρουμε,από την αρχαία ιστορία ότι ο Αγαμέμνων ήταν άνθρωπος των
έργων.Πρέπει να υπάρχουν μνημεία χωμένα στο έδαφος ιδίως νοτιώτερα από εκεί που
σκάψανε .Δυστυχώς σκάψανε μόνο στην κορυφή.
Που υπάρχει ένας
Σλήμαν να βγάλει το θησαυρό που κρύβεται;;;
Μήπως πρέπει να
γίνει κάποια αίθουσα που να έχει έστω και αντίγραφα από αυτά που βρήκαν στην
Υπερησίη (Μαυραλιθάρια) και στη Πελήνη με την Γονόεσσα και στους Αριστοναύτες ;;;
Ετσι θα τιμήσουμε την δόξα που είχε η Υπεράσια ,και τα γειτονικά βασίλεια η Πελλήνη
με την Γονόεσσα και οι Αριστοναύτες τον
καιρό του Ομήρου και πριν.
Προτείνουμε μιά
αίθουσα του Ειρηνοδικείου του Δερβενίου ,να διαμορφωθεί για αυτό τον σκοπό.
Ολες αυτές οι
περιοχές είναι εντός των ορίων Δήμου.
Προοπτικές
λιμανιού.
Γνωρίζουμε πολύ
καλά πόσο οι Αρχαίοι υπολόγιζαν το μαντείο των Δελφών.Τα Ομηρικά έπη πολλές
φορές αναφέρουν για τους χρησμούς του μαντείου των Δελφών.
Απέναντι από το
δικό μας λιμάνι ,είναι το λιμάνι της αρχαίας πόλεως «Κίρρα» που ήταν το επίνειο
των Δελφών.Από εκεί υπήρχε δρόμος που σε 4 ώρες έφθαναν στους Δελφούς.
Σήμερα αυτός ο
δρόμος έχει γίνει διεθνές μονοπάτι και χιλιάδες το περιπατούν.
Ετσι και από το
δικό μας λιμάνι βασιλείς,άρχοντες και
λαός πέρναγαν απέναντι για να πάνε στους Δελφούς.
Ισως θα πρέπει
να γίνει ένα διεθνές μονοπάτι από από τις Αιγές (Παλιόκαστρο) προς το λιμάνι
και μετά με πλοίο προς απέναντι για να συνεχίζεται η πεζοπορία προς τους
Δελφούς.
Να συζητήσουμε
και την οικονομική αξιοποίηση του λιμανιού, το οποίο επί Ομήρου ,ήταν
οικονομικό κέντρο!!!
Υπάρχουν τρόποι
οικονομικής εκμετάλευσης ,ας δούμε εντός του δήμου τα έργα στο λιμάνι
Ξυλοκάστρου,που έφεραν μεγάλη ανάπτυξη.
Κάτοικοι
Μαυραλιθαρίων
Για την
αντιγραφή
Ν.Ζάβαλης
6974773116
