Γράφει η Σοφία ΒούλτεψηΤον θυμάστε στον Ταρίκ Ραμαντάν, τον αμφιλεγόμενο Ελβετό ισλαμολόγο, εγγονό του ιδρυτή των «Αδελφών Μουσουλμάνων» και καθηγητή σύγχρονων ισλαμικών σπουδών στο πανεπιστήμιο της Οξφόρδης, που μας κουβαλούσε ο Γ. Παπανδρέου στο περίφημο Συμπόσιο της Σύμης; Τον θυμάστε στο Ρέθυμνο τον Ιούλιο του 2005 (εκεί είχε διοργανωθεί τότε το Συμπόσιο της Σύμης) να φωτογραφίζεται πανευτυχής με τον Γιώργο;
Μιλάμε για τον άνθρωπο που είχε τεθεί επικεφαλής στην επίθεση γοητείας της Μουσουλμανικής Αδελφότητας (ένας από αυτούς που φορούν δυτικά κοστούμια και γνωρίζουν πώς να απευθύνονται στα ΜΜΕ και να πείθουν για τις αγαθές προθέσεις τους, ενώ προωθούν τον φονταμενταλισμό) προς τη Δύση. Σε επιστολή του στον Γκάρντιαν είχε καταδικάσει απερίφραστα τις επιθέσεις στο Λονδίνο, για να ζητήσει όμως με την αμέσως επόμενη πρότασή του περισσότερη ανοχή προς το «αυθεντικό Ισλάμ», όρο με τον οποίο εννοεί τον φονταμενταλισμό.
Χρησιμοποιεί προσεγμένη γλώσσα αν και πότε πότε ξεχνιέται και αναφέρεται στις τρομοκρατικές επιθέσεις εναντίον της Νέας Υόρκης και της Μαδρίτης ως «παρεμβάσεις» ή στη δολοφονία του Σαντάτ ως «εκτέλεση».
Ε, λοιπόν, πριν από λίγες μέρες η εισαγγελία της Γενεύης ξεκίνησε εναντίον του έρευνα για βιασμό. Ήδη κρατείται στη Γαλλία από τον περασμένο Ιανουάριο και εναντίον του 56χρονου θεολόγου έχουν απαγγελθεί κατηγορίες για βιασμούς, με τον ίδιο να δηλώνει πως οι σχέσεις που είχε με τις μηνύτριες ήταν συναινετικές.
Διαφορετικά, βέβαια, τα λένε δύο γυναίκες που υποστηρίζουν ότι τις βίασε – τη μία σε ξενοδοχείο του Παρισιού το 2012 και την άλλη σε ξενοδοχείο στη Λυων το 2009. Παράλληλα, ο Ραμαντάν αντιμετωπίζει και κατηγορίες για κακοποίηση ανηλίκων στην Ελβετία.
Ήδη από τον Νοέμβριο του 2017 τελεί σε άδεια από το πανεπιστήμιο της Οξφόρδης, αμέσως δηλαδή μόλις υποβλήθηκαν οι εναντίον του μηνύσεις. Μία από τις μηνύσεις έχει υποβληθεί από την πρώην σαλαφίστρια και νυν ακτιβίστρια του φεμινισμού Εντά Αγιαρί,
πρόεδρο της οργάνωσης Liberatrices ("Ελευθερώτριες"), που αποκάλυψε ότι ο «Ζουμπέιρ», ο άνθρωπος που στο βιβλίο της "Επέλεξα να είμαι ελεύθερη", την βίασε, είναι ο Ραμαντάν.
«Επειδή ντρέπομαι, δεν θα δώσω εδώ τις συγκεκριμένες λεπτομέρειες των πράξεων που με ανάγκασε να υποστώ. Αρκεί να ξέρετε ότι επωφελήθηκε από την αδυναμία μου», έγραψε η Αγιαρί, διαβεβαιώνοντας ότι η ίδια αντιστάθηκε, του «φώναζε να σταματήσει» και εκείνος «την προσέβαλε, τη χαστούκισε και την βίασε». Η άλλη μηνύτρια, που παραμένει ανώνυμη, κατήγγειλε τον Ραμαντάν στις 27 Οκτωβρίου 2017, μέσα από μια σπαρακτική μαρτυρία στη Le Monde: «Όσο πιο πολύ φώναζα, τόσο περισσότερο με χτυπούσε. Με έσυρε από τα μαλλιά σε όλη την αίθουσα».
Ο ίδιος, βέβαια, μιλά για εκστρατεία δυσφήμησης εναντίον του, αλλά το ερώτημα παραμένει: Για ποιο λόγο έπρεπε να τον φέρνουμε στην Ελλάδα – έστω και με τις… άλλες ιδιότητές του;
Και σα να μην έφθανε αυτός, προσφάτως δημοσιεύθηκε επιστολή διαμαρτυρίας είκοσι χορευτών που καταγγέλλουν τον Γιαν Φαμπρ, χορογράφο και σκηνοθέτη, για σεξουαλικές ταπεινώσεις
Το εναντίον του κείμενο αναρτήθηκε στον ιστότοπο του ολλανδόφωνου περιοδικού τέχνης recto:verso και η επιστολή υπογράφεται κυρίως από γυναίκες, με οκτώ από αυτές να τον καταγγέλλουν επώνυμα.
«Η ταπείνωση ήταν καθημερινό ψωμί» στους κόλπους του θιάσου Troubleyn, αναφέρουν, διευκρινίζοντας ότι προσκαλούσε στο σπίτι του καλλιτέχνες με πρόσχημα παραστάσεις αναπαραστατικής τέχνης, αλλά τελικά επιχειρούσε μια… «σεξουαλική προσέγγιση».
Ο ίδιος, βέβαια, αρνείται τις κατηγορίες.
Θα αποφανθεί η Δικαιοσύνη, αλλά για ποιο λόγο έπρεπε να τον υποστούμε και αυτόν, ενώ ήταν γνωστό πως στην πατρίδα του είχε κατηγορηθεί για κακοποίηση ζώων, καθώς στη διάρκεια γυρισμάτων στο δημαρχείο της Αμβέρσας το 2013, πετούσαν ζωντανές γάτες στον αέρα, οι οποίες μετά προσγειώνονταν ανώμαλα στα σκαλιά της εισόδου του κτιρίου.
Μετά από όλα αυτά, ο Μπαλτάς τον διόρισε διευθυντή στο Φεστιβάλ Αθηνών, τον Φεβρουάριο του 2016 τοποθετήθηκε και επισήμως στο τιμόνι του φεστιβάλ. Και εκείνος αποφάσισε να αφιερώσει όλες τις εκδηλώσεις εκείνης της χρονιάς στη γενέτειρά του, το Βέλγιο!
Ήθελε, λέει, να ξεκινήσει η διοργάνωση με δική του έκθεση στο Μουσείο Μπενάκη, στη συνέχεια θα διαβάζονταν γραπτά του και, στο τέλος θα παρουσιαζόταν η παράστασή του, «Preparatio Mortis».
Αυτό θα ήταν το Φεστιβάλ του 2016! Σκόπευε επίσης να παρουσιάσει την παράστασή του «Mount Olympus. To glorify the cult of tragedy», με την επίμαχη σκηνή γνωστή και ως «Παλλόμενα Πέη», με γυμνούς άνδρες επί σκηνής, παράσταση που είχε ξεσηκώσει αντιδράσεις και σε άλλες χώρες, στην Επίδαυρο!
Μετά τις αντιδράσεις, είχε παραιτηθεί, τον Απρίλιο του 2016, γράφοντας:
«Δεν επιθυμώ να εργαστώ σε ένα εχθρικό καλλιτεχνικό περιβάλλον, στο οποίο προσήλθα με ανοιχτό μυαλό και ανοιχτή καρδιά. Εύχομαι στους Έλληνες καλλιτέχνες καλή τύχη στη δουλειά τους και στο Φεστιβάλ τους»!
Και ο Μπαλτάς είχε δηλώσει πως «η επιλογή της παραίτησης υπήρξε αποτέλεσμα της συντονισμένης επίθεσης που δέχθηκε ο Γιαν Φαμπρ από πολιτικά κόμματα, ΜΜΕ και μέρος του καλλιτεχνικού κόσμου». Υπογραμμίζοντας ότι «με μεγάλη του λύπη» έλαβε την επιστολή παραίτησης του Φαμπρ! Και ότι «ο Jan Fabre προσήλθε ουσιαστικά ως εθελοντής για να συνεισφέρει στην Ελλάδα της κρίσης. Με αυτό κατά νου, ανέλαβε να οργανώσει σε ελάχιστο χρονικό διάστημα το Ελληνικό Φεστιβάλ αυτοπεριορίζοντας το σύνολο των οικονομικών του αξιώσεων στο ποσό των 20.000 ευρώ για κάθε χρόνο που θα παρείχε τις υπηρεσίες του, τόσο ως καλλιτεχνικός υπεύθυνος του θεσμού, όσο και για τις παραγωγές της ομάδας του»! Και ότι «οι επιτιθέμενοι χαρακτήρισαν συλλήβδην ως ανθελληνικό ένα δομημένο τετραετές πρόγραμμα, το οποίο αποσκοπούσε όχι απλώς στη διεύρυνση του ούτως ή άλλως διεθνούς χαρακτήρα του Φεστιβάλ, αλλά και στη διεθνοποίηση της ίδιας της ελληνικής καλλιτεχνικής δημιουργίας. Θεώρησαν persona non grata έναν διεθνώς καταξιωμένο δημιουργό και απαξίωσαν συνολικά και οργανωμένα το καλλιτεχνικό του έργο καταρρακώνοντας έτσι κάθε έννοια ελευθερίας στην καλλιτεχνική έκφραση. Σε απόλυτο συγχρονισμό, Μ.Μ.Ε., αποσπασματικά και στοχευμένα εστίασαν σε ένα ελάχιστο σημείο ενός έργου του, παράγοντας πλήρως παραπλανητικές εντυπώσεις και παίζοντας με το δημόσιο αίσθημα. Οι βεβιασμένες αντιδράσεις των καλλιτεχνών, πριν καν ανακοινωθεί το πλήρες πρόγραμμα του Φεστιβάλ, μέσα μάλιστα από την παραπειστική επιχειρηματολογία περί αφελληνισμού του θεσμού, οδηγούν σε θλιβερούς συνειρμούς σε σχέση τόσο με την ελευθερία του λόγου και της έκφρασης στην Ελλάδα του 21ου αιώνα, όσο και με την επιδιωκόμενη θέση της στο σύγχρονο ευρωπαϊκό γίγνεσθαι. Η εξέλιξη αυτή αποτελεί ενδιαφέρουσα αντιστροφή αυτού που κατά κανόνα συμβαίνει στην ανθρώπινη ιστορία, όπου οι πνευματικές δυνάμεις διεκδικούν την ελευθερία του λόγου και υπεραμύνονται αυτής έναντι της πολιτικής εξουσίας. Στη δική μας ιστορία φαίνεται δυστυχώς να συνέβη το αντίστροφο».
Αυτά μας έλεγε ο Μπαλτάς, του οποίου επίσης ζητούσαν την παραίτηση οι Έλληνες δημιουργοί.
Θυμίζω ότι στο θέμα είχε παρέμβει και ο κ. Τσίπρας, ο οποίος – που προφανώς δεν είχε άλλη δουλειά να κάνει – είχε καλέσει στο Μαξίμου τον Μπαλτά και τον Φαμπρ και είχε, όπως έγραψε στο τουίτερ, ζητήσει να συνεχίσει να εκπέμπει το Ελληνικό Φεστιβάλ τον ελληνικό πολιτισμό διεθνώς. Και πως Μπαλτάς και Φαμπρ συμφώνησαν να το… εξετάσουν!
Τέτοια πράγματα!
Α, να μην ξεχάσω ότι ο Μπαλτάς είχε απαντήσει και στον πρόεδρο της Ν.Δ. Κυριάκο Μητσοτάκη, ο οποίος είχε καταγγείλει ότι «ο κ. Τσίπρας αποδέχτηκε τον αφελληνισμό του Ελληνικού Φεστιβάλ» και ότι ο Μπαλτάς αποδέχθηκε την κατάργηση της παρουσίας των Ελλήνων δημιουργών.
Ο Μπαλτάς, στην απάντησή του, μιλούσε για «μια καλλιτεχνική προσωπικότητα του διαμετρήματος του Γιαν Φαμπρ» και για «μια πολιτιστική μεταρρύθμιση που εμπεριέχει και μια ουσιαστική παιδαγωγική διαδικασία».
Μετά, ο Φαμπρ σηκώθηκε κι’ έφυγε και εμείς χάσαμε την… επιμόρφωσή μας.
Και μετά, δυο χρόνια αργότερα, πληροφορηθήκαμε και τις σεξουαλικές παρενοχλήσεις.
Μέχρι στιγμής, κανένας από αυτούς που μας ζαλίζουν το κεφάλι με όλους αυτούς δεν έχει αντιδράσει.
Ε. βέβαια! Κάνουν ότι δεν τους ξέρουν!
ΕΛΕΥΘΕΡΗ ΖΩΝΗ
