Τις ανησυχίες τους για τον ολισθηρό δρόμο στον οποίο οδηγείται η Τουρκία, μετά την αναθεώρηση του Συντάγματος και τις επιδράσεις που θα έχει η απόλυτη κυριαρχία του Ταγίπ Ερντογάν σε περίπτωση που κερδίσει τις εκλογές, εξέφρασαν οι ομιλητές στη συζήτηση με θέμα: «Εκλογές στην Τουρκία: Η επόμενη μέρα – Πως επηρεάζεται η Ελλάδα».
Η εκδήλωση διοργανώθηκε από την Προοδευτική Συμμαχία Σοσιαλιστών και Δημοκρατών στο Ευρωκοινοβούλιο, με πρωτοβουλία του ευρωβουλευτή Νίκου Ανδρουλάκη, ο οποίος εξέφρασε την άποψη η Ελλάδα βρίσκεται στη δυσάρεστη θέση να βλέπει την Τουρκία να εξελίσσεται σε μια «καχεκτική Δημοκρατία με αυταρχικές τάσεις. Αυτό σημαίνει ότι με απομακρύνεται η ευρωπαϊκή προοπτική της και πιθανότατα κάθε είδους σύγκλισης με την Ελλάδα».
Ο ευρωβουλευτής τόνισε: «Αποτελεί κοντόφθαλμη και επικίνδυνη λογική να θεωρούμε θετική εξέλιξη τη γιγάντωση των προβλημάτων της Τουρκίας. Μια αποσταθεροποιημένη γειτονική χώρα δεν είναι καλό σενάριο για την σταθερότητα και την ευημερία της περιοχής».
Ο κ. Ανδρουλάκης εκτίμησε ότι ο συνδυασμός του αναθεωρητισμού στο εξωτερικό και της καταπίεσης στο εσωτερικό θα δημιουργήσουν ένα εκρηκτικό μείγμα. «Το προσωπικό μου μήνυμα είναι ότι η Τουρκία δεν είναι τόσο ισχυρή. Όσο ισχυρή και να φαίνεται γεωπολιτικά, η οικονομική της κατάσταση δίνει την ευκαιρία στην Ευρώπη να πιέσουν για να έχουμε έναν λογικό γείτονα τα επόμενα χρόνια», κρατώντας την Τουρκία στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων, αλλά εξετάζοντας παράλληλα και το ενδεχόμενο οικονομικών κυρώσεων ως μέτρο πίεσης. Μάλιστα είπε ότι η ΕΕ θα πρέπει να σκεφτεί επιτέλους ότι μπορεί με οικονομικές κυρώσεις να αναχαιτίσει την τουρκική προκλητικότητας. Αυτό δεν σημαίνει πως δεν πρέπει να προσπαθούμε για τη συνεχή βελτίωση των διμερών σχέσεων με όλες τις χώρες της περιοχής ώστε να εξασφαλίσουμε ένα ασφαλέστερο μέλλον για τα παιδιά μας. Αλλά προϋποθέτει την εφαρμογή ενός σχεδίου με ρεαλιστικά βήματα».
Νίκος Αλιβιζάτος
Ο συνταγματολόγος Νίκος Αλιβιζάτος αναφέρθηκε στην εσωτερική πολιτική κατάσταση στη χώρα τονίζοντας ότι ο νικητής των διπλών εκλογών για Πρόεδρο και Βουλή, με βάση το αναθεωρημένο Σύνταγμα, τα παίρνει όλα
«Ουσιαστικά στην Τουρκία έχουμε ένα «καισαρικό» πολίτευμα, μια… ενός ανδρός αρχή στην οποία είτε τα έχει όλα ο Πρόεδρος είτε ελλείψει παράδοσης συνεργασιών πάμε σε ακυβερνησία.
Όπως είπε ο κ. Αλιβιζάτος, με βάση τις τελευταίες εξελίξεις σε Ουγγαρία, Πολωνία, Ιταλία, Αυστρία, η μεγάλη τομή θα είναι η φιλελεύθερη κοινοβουλευτική δημοκρατία από τη μια κι από την άλλη μια «ανελεύθερη δημοκρατία» η οποία αναδεικνύεται με εκλογές όμως δεν έχει θεσμικά αντίβαρα». Και κατέληξε: «Χρειάζεται επαγρύπνηση στην Ελλάδα. Να ξέρουμε που πάμε διότι στην Τουρκία γίνεται μια επίθεση ενάντια σε θεμελιώδεις αρχές της κοινοβουλευτικής δημοκρατίας, όπως την ξέρουμε στην Ευρώπη».
Χρήστος Τεάζης
Εξαιρετικά ενδιαφέρουσα ήταν η τοποθέτηση του Χρήστου Τεάζη, Καθηγητή του Πανεπιστημίου της Άγκυρας. Ο κ. Τεάζης είπε ότι στην Ελλάδα, δεν πρέπει να προσωποποιούμε ό,τι γίνεται με τον Ερντογάν «γιατί το κάνει» ή «που το πάει ο Ερντογάν». «Η Ελλάδα πρέπει να προχωρήσει σε μια επαναχάραξη της πολιτικής της απέναντι στην Τουρκία, η οποία μετά το 2023 θα εμφανίσει τα νέα της χαρακτηριστικά. Η διαφορά του μοντέλου διακυβέρνησης που οικοδομεί ο κ. Ερντογάν από εκείνο του Κεμάλ, είναι ότι ο Μουσταφά Κεμάλ έφτιαξε την Τουρκία έχοντας ως συνδετικό κρίκο της κοινωνίας τον τουρκισμό» εκτίμησε ο κ. Χρήστος Τεάζης.
Αναφερόμενος στις επικείμενες εκλογές έκανε λόγο για δύο σενάρια:
Το πρώτο είναι να πάρει ο Ερντογάν και τις προεδρικές και τις βουλευτικές εκλογές και να υλοποιήσει ό,τι αλλαγές επιθυμεί.
«Αν, όμως, δεν ελέγξει τη Βουλή τότε οδηγούμαστε σε αμερικανικό μοντέλο που ο πρόεδρος θα θέλει να στείλει ένα νόμο και θα τον μπλοκάρουν οι άλλοι. Τότε θα αναγκαστεί να πάει σε πρόωρες εκλογές. Οι πολίτες βλέπουν τον Ερντογάν ως μεγάλο ηγέτη αλλά έχουν αρχίσει να κουράζονται απ’ αυτόν».
Θάνος Ντόκος
Ο γενικός διευθυντής του ΕΛΙΑΜΕΠ, Θάνος Ντόκος, εμφανίστηκε απαισιόδοξος για την επόμενη ημέρα.
«Στο Κυπριακό υπάρχει μια σημαντική ενεργειακή διάσταση και τα πράγματα για την Τουρκία δεν εξελίσσονται με θετικό τρόπο», υποστήριξε. «Είναι σχεδόν βέβαιο ότι η κίνηση που θα κάνει είναι να πραγματοποιήσει γεωτρήσεις σε κάποιο σημείο της κυπριακής ΑΟΖ, με απρόβλεπτες εξελίξεις». Εμφανίστηκε απαισιόδοξος και σε ότι αφορά το ενδεχόμενο να ξαναρχίσουν οι διαπραγματεύσεις για το Κυπριακό.
«Μια πρώτη εκτίμηση για το τι θα συμβεί σε Ελλάδα και Κύπρο είναι ότι όλα μοιάζουν με μπιλιάρδο. Ένα χτύπημα μπορεί να αναδιατάξει τα πάντα. Η Τουρκία έχει πολλά ανοικτά μέτωπα. Ο ελέφαντας στο δωμάτιο είναι η οικονομία και προφανώς γι’ αυτό προκήρυξε πρόωρες εκλογές. Υπάρχει ένα περίεργο κλίμα όπου συνήθως οι πυροσβέστες δεν κάνουν κάτι».
Ζήνωνας Τζιάρρας
«Όταν ο κ. Ερντογάν μιλά για τα σύνορα της καρδιάς του και την αναθεώρηση της συνθήκης της Λοζάνης, εννοεί μια γεωπολιτική αναθεώρηση, μια ντε φάκτο και κατά μέρη αλλαγή της Συνθήκης, όπως συμβαίνει με την Συρία το ίδιο και στο Αιγαίο. Επιδιώκει την αναθεώρηση του γεωπολιτικού καθεστώτος που επέφερε η Συνθήκη της Λωζάνης» τόνισε στην τοποθέτησή του ο κ. Ζήνωνας Τζιάρρας, Μεταδιδακτορικός Ερευνητής του τμήματος Κοινωνικών & Πολιτικών Επιστημών, Πανεπιστημίου Κύπρου.
«Στην Κύπρο προσπαθεί να αυξήσει την ηγεμονία της στα κατεχόμενα όπως συμβαίνει κυρίως από το 2004 και μετά. Η ηγεμονία δεν συνδέεται μόνο με τις εμπορικές σχέσεις αλλά με την εξάρτηση των κατεχομένων σε τομείς όπως της ύδρευσης και του ηλεκτρισμού αλλά και με τη δημιουργία πολιτιστικών και θρησκευτικών οργανισμών που έχουν σχέση με τι κόμμα του κ. Ερντογάν», είπε και κατέληξε: «Έχουμε έναν αναθεωρητισμό και μια προσπάθεια ανεξαρτητοποίησης της Τουρκίας από άλλα κέντρα επιρροής, όπως οι ΗΠΑ και οι ευρωπαϊκοί θεσμοί.
Κάνει μια στροφή στον μεταοθωμανικό χώρο όπου κάποτε η Τουρκία είχε επιρροή. Κι ένα όραμα για μια μεγάλη Τουρκία όπως ο Ερντογάν έχει αναφέρει πολλάκις με τα σύνορα της καρδιάς του».
Την εκδήλωση συντόνισε ο δημοσιογράφος Άγγελος Αθανασόπουλος.
Νίκος Ανδρουλάκης - Ευρωβουλευτής ΠΑΣΟΚ - Μέλος S&D
