Κλεισθένης1 και Κοινότητες έως 500 κατοίκους : μια ανάλυση της νέας πραγματικότητας

Μία από τις εμφανείς αλλαγές που περιλαμβάνει το ν/σ του ΥπΕσ είναι η λεκτική επαναφορά της ιστορικά παρωχημένης λέξης “Κοινότητα” (χωρίς δηλαδή να προηγείται η λέξη “Δημοτική” ή “Τοπική”).

Η ουσία όμως, πολιτική και διοικητική, δεν έγκειται στη λεκτική τροποποίηση του ονόματος προς αναβίωση νοσταλγικών μνημών στους γηραιότερους,  αλλά στις λεπτομέρειες του νέου τρόπου εκλογής και διοίκησης των Κοινοτήτων κάτω των 500 κατοίκων.

Σε αυτές εστιάζει σήμερα ο AIRETOS, σκιαγραφώντας τη νέα πραγματικότητα του ν/σ.

·         Ο “Καλλικράτης” (αρ.8)ορίζει ότι από μονοπρόσωπο όργανο (χωρίς δηλαδή να υπάρχει συμβούλιο) διοικούνται οι Τοπικές Κοινότητες μέχρι 300 κατοίκους.  Το όργανο αυτό είναι ο “Εκπρόσωπος της Τοπικής Κοινότητας”.

·         Ο “Κλεισθένης1” (αρ.4) ορίζει ότι από μονοπρόσωπο όργανο θα διοικούνται οι Κοινότητες μέχρι 500 κατοίκους. Το όργανο αυτό θα είναι ο “Πρόεδρος της Κοινότητας”.

-          1^η διαφορά, η ασήμαντη και συνήθης, ότι ο “Εκπρόσωπος” βαφτίζεται “Πρόεδρος”

-          2^η διαφορά, η σημαντικήγια τη λειτουργία της τοπικής δημοκρατίας,ότι έχουμε ΑΥΞΗΣΗ των Κοινοτήτων που θα διοικούνται από ΜΟΝΟΠΡΟΣΩΠΟ και ΟΧΙ ΑΠΟ ΣΥΛΛΟΓΙΚΟόργανο, αφού σχεδόν ΔΙΠΛΑΣΙΑΖΕΤΑΙ η πρόβλεψη περί πληθυσμού.Όχι μόνον οι Κοινότητες μέχρι 300 κατοίκους, αλλά στο εξής όλες οι Κοινότητες μέχρι 500 κατοίκους.

Η πολιτική αξία των ρυθμίσεων εντοπίζεται στις λεπτομέρειες του τρόπου εκλογής.

·         Ο Εκπρόσωπος, βάσει “Καλλικράτη”, εκλέγεται κατά συνδυασμό.  “Υποψηφιότητες εκτός συνδυασμών αποκλείονται”, μεριμνά να ρυθμίσει ρητά ο “Καλλικράτης” στην παρ.1 του αρ.18.

Σήμερα έχουμε λοιπόν έναν Συνδυασμό, που θέτει στην κρίση των δημοτών ένα πολιτικό Πρόγραμμα, και περιλαμβάνει τον υποψήφιο Δήμαρχο, τους υποψήφιους Δημοτικούς Συμβούλους, τους υποψήφιους Συμβούλους Δημοτικής/Τοπικής Κοινότητας ή τους Εκπροσώπους της Τοπικής Κοινότητας.

·         Βάσει “Κλεισθένη1”, τα πράγματα θα διαμορφωθούν ως εξής:

-          Για τη Διοίκηση των Κοινοτήτων έως 500 κατοίκους, ξεχνάμε την έννοια Συνδυασμός.  (αρ.16).Μόνο μεμονωμένες υποψηφιότητες.Όποιος θέλει, θα θέτει υποψηφιότητα (εκτός εάν υπάγεται στα οριζόμενα κωλύματα βεβαίως).

-          Προσοχή: αν σε μια Κοινότητα δεν βρεθεί κανένας μεμονωμένος να θέσει υποψηφιότητα, Η ΚΟΙΝΟΤΗΤΑ ΚΑΤΑΡΓΕΙΤΑΙ (αρ.17).Δεν θα υπάρχει άλλωστε, όπως σήμερα, η μέριμνα του κεντρικού Συνδυασμού, μιας Παράταξης που θα νοιαστεί, θα τρέξει να ενεργοποιήσει δημότες να θέσουν υποψηφιότητα.  Καταργείται η Κοινότητα και ενώνεται με όμορη.

-          Όλοι οι μεμονωμένοι υποψήφιοι μπαίνουν αλφαβητικά σε ένα ενιαίο ψηφοδέλτιο (αρ.23 παρ.4) και ΠΛΕΙΟΨΗΦΙΚΑ εκλέγεται ο Πρόεδρος.Όποιος πάρει τη σχετική πλειοψηφία των σταυρών εκλέγεται Πρόεδρος για όλη τη θητεία (αρ.33).

-          Από εκείνη τη στιγμή και μετά αυτός διοικεί την Κοινότητα.  Δεν ξαναβλέπει τους υπόλοιπους υποψηφίους.  Δεν συνεδριάζει ποτέ με κανέναν στην Κοινότητα (μόνο μία φορά το χρόνο συγκαλεί τη Συνέλευση Κοινότητας, που προβλέπει ο “Καλλικράτης” στο αρ.85 και επαναλαμβάνει το αρ.86 του ν/σ).Αυτός είναι ο Πρόεδρος και ασκεί τις αρμοδιότητες που του δίνει το άρθρο 83 και οι παρ.2 και 3 του αρ.84.

Όπως γίνεται αντιληπτό, η ουσιαστική πολιτική διαφοροποίηση είναι ότι πλέον μιλάμε γιαπροσωποποίησηενός οργάνου Διοίκησης, που μάλιστα θα έχει εκλεγεί σε χωριστή κάλπη, δηλαδή συμβολικά – επικοινωνιακά ενδυναμωμένου. 

Προέδρους που δεν θα λειτουργούν στο πλαίσιο μιας αυτοδιοικητικής Παράταξης, δεν θα δουλεύουν για την υλοποίηση ενός συνολικού Προγράμματος με στόχο την προαγωγή και ανάπτυξη του Δήμου στο σύνολό του.

Πυξίδα δράσης τους θα είναι ένα κομματάκι του Δήμου, ανεξάρτητα από την τύχη και το σχεδιασμό των υπολοίπων Κοινοτήτων. 

Για να ακριβολογούμε, πυξίδα δράσης τους μπορεί να μην είναι καν η Κοινότητα.Να είναι εκείνο το πολιτικό, προσωπικό, τοπικιστικό ή όποιας άλλης φύσης και προέκτασης κίνητρο τους ώθησε στο να θέσουν υποψηφιότητα και τους ένωσε με άλλους δημότες της συγκεκριμένης περιοχής, ώστε να αποκτήσουν τη σχετική πλειοψηφία ενός χωριού.

Σημειώνεται, τέλος,ότι το νέο πολιτικό και διοικητικό τοπίο που διαμορφώνει ο “Κλεισθένης1”,  δεν είναι περιορισμένο τοπικά, εάν αναλογιστούμε τι σημαίνουν τα ανωτέρωστην καθημερινότητα σε συνολικό επίπεδο Δήμου.

Η πολυδιάσπαση - εκτός δημοσιευμένων Προγραμμάτων, εντός προσωπικώνστρατηγικών(λ.χ. ενός πολιτικά ακραίου Πρόεδρου) - δεν εξαντλεί τα αποτελέσματά της στη μικροκλίμακα μιας Κοινότητας.

Λειτουργεί αθροιστικά, λαμβάνοντας πολλαπλασιαστική δυναμική σε επίπεδο Δήμου.

Η Παράταξη του Δημάρχου, που οι δημότες θα έχουν εκλέξει για να υλοποιήσει ένα δεδομένο Πρόγραμμα για το Δήμο, θα έχει να διαχειριστεί καθημερινά, όχι μόνον το ομιχλώδες τοπίο εντός Δημοτικού Συμβουλίου, αλλά –ταυτόχρονα– τις πάσης φύσεως οικείες βλέψεις κάθε Προέδρου κάθε Κοινότητας.

Ας μην ξεχνάμε άλλωστε ότι τα μεμονωμένα αυτά πρόσωπα δεν θα περιορίζουν την εξουσία τους εντός Κοινότητας, επί παραδείγματι συμμετέχουν με δικαίωμα ψήφου στο Δημοτικό Συμβούλιο (παρ.8 αρ.74).