Η «χαρτογράφηση» της παραλιακής του Κορινθιακού. Το Δερβένι (από τον Αρχιδούκα Ludwing Salvator)

Του Φάνη Ζουρόπουλου 

Ο Αυστριακός Αριστοκράτης Ludwing Salvator, φιλομαθής φυσιοδίφης, περιοδεύων ερευνητής, άοκνος εθνογράφος, δεξιότατος ιχνογράφος και ζωγράφος, πολύγλωσσος, δεινός θαλασσοπόρος και πολυγραφότατος συγγραφέας  γεννήθηκε το 1847 στο Palozzo Pitti της Φλωρεντίας. Ήταν
τρίτος γιός του Μεγάλου Δούκα της Τοσκάνης Λεοπόλδου Β’ και της Μεγάλης Δούκισσας Μαρίας Αντωνέτας του γένους των Βουρβώνων. Μετά τη ενοποίηση της Ιταλίας και την εκδίωξη των Αμβούργων από την Τοσκάνη το 1859 ο Λεοπόλδος εγκαθίσταται με την οικογένειά του στον οικογενειακό πύργο, στο Brandeis anderElbe, βόρεια της Πράγας.

Ο LudwingSalvator σπουδάζει στη Βιέννη, συνεχίζει στην Πράγα, ταξιδεύει σε ευρωπαϊκές χώρες, γίνεται συνταγματάρχης του Αυστριακού στρατού, όμως δεν του αρέσει το επάγγελμα του στρατιωτικού και προτιμά τις σπουδές, την συγγραφή βιβλίων, τις εξερευνήσεις και την καταγραφή νέων τόπων.

Στα πλαίσια αυτά και αφού περιόδευσε και κατέγραψε φοβερές εμπειρίες την Άνοιξη του 1874 βρέθηκε με το τέλειο σκάφος του και το έμπειρο πλήρωμά του στην είσοδο του Κορινθιακού. Ξεκινάει ένα ερευνητικό ταξίδι προς την έξοδο του στο Ιόνιο, καταγράφοντας δεξιά και αριστερά, ιχνογραφεί ότι βλέπει, φτιάχνοντας τον πρώτο χάρτη της περιοχής. Μας άφησε ένα πολύτιμο, αντικείμενο, ειλικρινές και εμπλουτισμένο με καλλιτεχνικές πινελιές έργο, μιας περιοχής που βρίσκεται σε μια εποχή μετάβασης από τον Οθωμανικό ζυγό στο νέο Ελληνικό κράτος, μιας Ελλάδας που αντιστέκεται, οδοιπορεί και πλέει αδιάλειπτα στον ιστορικό χρόνο.

Αναδημοσιεύουμε ακριβώς το κείμενο των περιγραφών του   Ludwing Salvator, που αφορά στο Δερβένι. Όλο το κείμενο εδώ: http://www.kalavrytapress.gr Ένα κείμενο – ζωγραφιά που πρέπει να μείνει παρακαταθήκη για τους επόμενους μελετητές – ιστορικούς.  Δεν αλλάξαμε ούτε λέξη από το συγκλονιστικό αυτό κείμενο που βγαίνει για πρώτη φορά στην δημοσιότητα. 

Το Δερβένι

Μετά την εκβολή ενός χειμάρρου (με κοίτη γεμάτη κροκάλες) ακολουθεί το μεγαλύτερο χωριό Δερβένι, στο μυχό του όρμου, προστατευμένο στα ανατολικά από τη μύτη του ακρωτηρίου. Το πλούσιο και περιποιημένο αυτό χωριό κατοικείται από 55 περίπου οικογένειες κι έχει μακρύ, καλοστρωμένο χωματόδρομο που στενεύει προς τα νοτιοδυτικά. Τα σπίτια είναι πέτρινα, με σιδεροδεσιές, κι έχουν συχνά ξύλινα τόξα πάνω από παράθυρα και πόρτες. Είναι όλα σύγχρονα, όπως και τα μαγαζιά που στεγάζονται στα ισόγεια τους. Ένα μόνο μαγαζί στεγάζεται σε κλειστό υπόστεγο, όπως είναι το συνήθειο στα τούρκικα παζάρια. Σε μικρό ύψωμα είναι χτισμένη η εκκλησία του Αγίου Ιωάννη, στην οποία ανεβαίνει απότομο στενό καλντερίμι. Έχει επίπεδη στέγη εγγεγραμμένη στο περίγραμμα του κτηρίου, στηριγμένη σε ξύλινους πεσσούς με τόξα, ξύλινο σκαλιστό τέμπλο και πάνω από την είσοδο υπερώο με τουρκικό καφασωτό. Το δάπεδο είναι στρωμένο με μαλτεζόπλακες. Υπέροχη είναι η θέα από αυτό το σημείο: βλέπει κανείς τον κόλπο και τη Σκάλα Σαλώνων απέναντι, καθώς και το γυμνό ακρωτήρι του Αγίου Νικολάου. Από κάτω απλώνονται κήποι με λεμονιές και πορτοκαλιές, ανάμεσα στις οποίες υπάρχουν κι αρκετές ροδιές, μουριές και συκιές. Οι κήποι ποτίζονται με τα νερά του ποταμού. Το χωριό έχει όμως και πολύ καλό πηγαδίσιο νερό. Ο τόπος παράγει καλό λευκό κρασί.

Οι λόφοι πίσω από το Δερβένι έχουν ελιές και αμπέλια. Στην ακτή υπάρχει κεραμιδοκάμινο κι ακολουθεί το χωριό Πεταλού, που έχει ελάχιστα σπίτια και ασβεστωμένη εκκλησία, εμε εξέχουσα εξωτερικά αψίδα, αφιερωμένη στον Άγιο Ανδρέα. Επιβλητικό  και  άγριο με τις ορθοπλαγιές του από μονοκόμματα βράχια μοιάζει από δω το βουνό της Εβροστίνας, δασωμένο στην κορυφή και στις υπώρειές του. Πάνω από την Πεταλού, στην κοιλάδα που ανεβαίνει τους πρόποδες της Εβροστίνας, υπάρχει και άλλο μικρό χωριό, με μια εκκλησία που έχει καμπαναριό με καμάρα. Κάτω ακριβώς από το χωριό, μικρός χείμαρρος περνάει ανάμεσα στους πυκνούς ελαιώνες κι ακολουθώντας την κοιλάδα χύνεται στη θάλασσα.

 tinakanoume.gr /
Γρηγόρης Κλαδούχος