Το παλιό μας σχολείο ( Δημοτικό Σχολείο Πιτσά)

 Γράφει η Σωτηρία Δημοπούλου*

Το παλιό μας σχολείο.
Σκόρπιες σκέψεις, για να μην ξεχνάμε το αρχιτεκτονικό αριστούργημα του Τσίλλερ, το Δημοτικό Σχολείο Πιτσά, το οποίο εγκληματικά κατεδάφισε η χούντα, κτίζοντας σε άλλο σημείο ένα απρόσωπο τσιμεντένιο κουτί...
Ο Ερνέστος Τσίλλερ ήταν ένας σημαντικότατος Γερμανός φιλέλληνας αρχιτέκτων, αρχαιολόγος και ιστορικός της Τέχνης. Κατασκεύασε πάνω απο 500 σπουδαία έργα, μεταξύ των άλλων το Εθνικό Θέατρο ,το Ιλίου Μέλαθρον, τα πρώτα ανάκτορα κ.α. , δίνοντας στη Αθήνα του 19ου αιώνα ευρωπαικό πρόσωπο, απο ένα λασποχώρι που ήταν τότε.Τα κτήριά του, νεοκλασσικού κυρίως ρυθμού, ήταν εμπνευσμένα απο την αρχαιότητα , το βυζάντιο και την αναγέννηση. 

 

Στο Δημοτικό σχολείο Πιτσά, το χαρακτηριστικό αέτωμα και οι κίονες στην πρόσοψη, η απόλυτη συμμετρία και η ορθογώνια κάτοψη θυμίζουν αρχαίο ναό, συγκεκριμένα τον παρθενώνα, την αρχιτεκτονική του οποίου είχε μελετήσει ο Τσίλλερ σε βάθος. Επιπλέον κόσμησε την μετώπη που δημιούργησε, με φράση την οποία εμπνεύστηκε απο τον Πούταρχο, "παιδεία θειότατον εστί αγαθόν", καταδεικνύοντας με αυτόν τον τρόπο την ιερότητα του χώρου, τον οποίον ανυψώνει στο επίπεδο ενός ναού, επειδή το σχολείο είναι αυτό πού παρέχει την παιδεία ,το "αθάνατο και θείον αγαθό", όπως είναι ολοκληρωμένη η ρήση του Πλούταρχου του Χαιρωνέως...

Το εσωτερικό του σχολείου απάρτιζαν δύο ευήλιες μεγάλες σχολικές αίθουσες με χοντρούς πέτρινους τοίχους και μεγάλα στενόμακρα παράθυρα απο όπου μπορουσε κανείς να δεί το βουνό και τη θάλασσα.Υπήρχε ακόμα ένα χώλ και το γραφείο των δασκάλων.Οι τοίχοι των αιθουσών ήταν στολισμένοι, με πανέμορφους πίνακες φυτολογίας, με το λατινικό όνομα κάθε φυτού γραμμένο καλλιγραφικά στο πλάι, με χάρτες και χειροτεχνίες των παιδιών.Οι παράλληλες γραμμές με τα ξύλινα στιβαρά πράσινα θρανία ζύγωναν σε απόσταση αναπνοής την έδρα του δασκάλου και τον μαυροπίνακα. Στό κέντρο της μίας αίθουσας, ως αγία τράπεζα, υπήρχε ξύλινη προθήκη με αρχαία ευρήματα του σπηλαίου Πιτσά, ειδώλια κ.α, στην άλλη αίθουσα ήταν τοποθετημένη σε αντίστοιχη θέση , βιτρίνα με ορυκτά. Σε μία γωνία επίσηςυπήρχαν τα εντυπωσιακά για τα μάτια μας τεράστια γυάλινα όργανα της χημείας...Ποιός ξέρει άραγε τι να απέγιναν όλα αυτά τα πολύτιμα αντικείμενα!
Στο πίσω μέρος του σχολείου υπήρχε μία σκάλα με ολισθηρούς τσιμεντένιους βραχίονες που χρησίμευαν και ως τσουλήθρες και οδηγούσαν στο μεγάλο προαύλιο όπου ξεχυνόμασταν στα διαλείμματα για το παιχνίδι.. .

Εκεί στη λήξη κάθε σχολικού έτους, γίνονταν γυμναστικές επιδείξεις και δίνονταν θεατρικές παραστάσεις! 

Ακόμα θυμάμαι το καλοσιδερωμένο γαλάζιο φόρεμα με τον φιόγκο στο λαιμό, που φόραγα με καμάρι όταν θριαμβευτικά ανακοίνωνα επί σκηνής, ότι ο Ηρακλής ακολούθησε τελικά το δρόμο της Αρετής! 

Μία μοσχοβολιστή γαζία με κίτρινα βελούδινα ανθάκια, με πλούσιο φύλλωμα σκίαζε μιά γωνιά στην ανατολική πλευρά της αυλής και μας συγκέντρωνε στον ίσκιο της συχνά, πυκνά , σαν κλώσσα τα κλωσσόπουλα ...

Πνιγμένη στα λουλούδια ήταν και η μπροστινή αυλή παρ όλο που μόνο ο δρόμος τη χώριζε απ τη θάλασσα και την έδερνε πολλές φορές ο καράγιαλης! 

Το λάτρευα αυτο το σχολείο πήγα εκεί έως την τρίτη Δημοτικού...

Θυμάμαι ακόμα τους αγαπημένους μου συμμαθητές,τις υπέροχες δασκάλες μου, την κυρία Λίτσα Δεμερούτη ,την κυρία Τιτίνα Κούρτη, την κυρία Ευγενία Σταματοπούλου...

Θυμάμαι τη χαρά στα μάτια του πατέρα μου όταν είδε το δεκάρι στο ενδεικτικό μου! 

Γενιές δασκάλων και παιδιών φιλοξενήθηκαν σε αυτό το κτήριο και το ζέσταναν με τη θέρμη της καρδιάς τους, κρατώντας το ζωντανό... 

Ένα μαχαίρι στην καρδιά μας ήταν ο θόρυβος της κατεδάφισής του και ο κουρνιαχτός που σηκώθηκε μας τύφλωσε τα μάτια και μας έπνιξε.. . 

Κανείς δεν άκουσε τις κραυγές του σχολείου που έπεφτε παρά μόνο εμείς τα παιδιά...

Κανείς δεν αντέδρασε , κανείς δεν διαμαρτυρήθηκε, η χώρα ήταν στό "γύψο" και η αισθητική επίσης στο γύψο. Το χωριό μας απο τότε δεν είναι τό ίδιο. Έχασε ένα από τα ιερά του για πάντα, το σχολείο του...
 

*Σωτηρία Α.Δημοπούλου
Πολιτισμολόγος