Της Γιώτας Μπάγκα
Το 472 π.χ. ο
μεγάλος τραγικός ποιητής Αισχύλος παρουσίασε στο Αθηναϊκό κοινό την τραγωδία
του «Πέρσαι», ένα αντιπολεμικό έργο που
αντλεί τη θεματολογία του από ιστορικά γεγονότα, περιγράφοντας την οδύνη των
Περσών , όταν πληροφορούνται την συντριπτική ήττα τους στη Σαλαμίνα. Δεν ξέρω
γιατί, αλλά αυτό μου ήρθε συνειρμικά στο νου, παρακολουθώντας χθες την παράσταση
«Το σεργιάνι μας στον κόσμο» του
Θεατρικού εργαστηρίου του Δήμου Κορινθίων σε σκηνοθεσία Γιώργου Τζαβάρα…. Ίσως
, γιατί η παράσταση εστίαζε στους
σημαντικότερους ιστορικούς σταθμούς του
έθνους μας, ίσως για την οδύνη που βίωσε
ο λαός μας κατά τη διάρκεια αυτών των γεγονότων, ίσως πάλι
για τη σύγχρονη οδύνη του λαού μας που βλέπει τον κόσμο γύρω του να
καταρρέει
Όπως και να χει η
παράσταση ήταν ξεχωριστή καθώς πρόκειται για μονολόγους- αφηγήσεις προσώπων που έζησαν τη Μικρασιατική καταστροφή
από τον πρώτο διωγμό του 1914 , την Κατοχή, τον Εμφύλιο και την Κύπρο. Και αυτό
ακριβώς έκανε τα κείμενα συγκλονιστικά : το γεγονός πως δεν αποτελούσαν μια
ψυχρή εξιστόρηση ενός ιστορικού πονήματος , αλλά μαρτυρίες ανθρώπων που βίωσαν
προσωπικά την ιστορία και αυτή στο πέρασμά της άφησε πληγές ανοιχτές στις ψυχές
και στις ζωές ως άτομα αλλά και ως
λαός…. Όλος αυτός ο ανθρώπινος πόνος , οι ζωές που ρημάχτηκαν , ο θάνατος και
τα βάσανα της φυλής μας παρέλασαν μπροστά στα μάτια μας και μας συγκλόνισαν
βαθύτατα με την αφήγηση και το τραγούδι. Σε πολλές στιγμές μου ήρθαν δάκρυα στα
μάτια.... Ξεχωρίζω τη σκηνή όπου ο
αδελφός χτυπάει την πόρτα στον αδελφό ζητιανεύοντας λίγο φαγητό και ο αδελφός
από φόβο δεν ανοίγει και τη σκηνή που λένε στην Κύπρια μάνα πως ο γιος της έπεσε υπέρ πατρίδος κι
εκείνη αμίλητη κοιτά τα καρφιά στον
τοίχο που ο γιος της κρεμούσε τα ρούχα του….
Ο σκηνοθέτης Γιώργος
Τζαβάρας προσέγγισε το θέμα με απαράμιλλη ευαισθησία, κρατώντας λεπτές
ισορροπίες. Κατόρθωσε να εκφράσει την ατομική και συλλογική οδύνη,
παρουσιάζοντας τους ανθρώπους και τις ζωές τους σαν στάχυα που θερίζει
αμείλικτα το δρεπάνι της ιστορίας και
αυτό το πέτυχε χωρίς η παράσταση να ξεπέσει διόλου σε μελό. Δίδαξε με σύνεση τους
ηθοποιούς που πραγματικά- αν και ερασιτέχνες οι περισσότεροι – επέδειξαν στόφα επαγγελματία. Έπαιξαν και
τραγούδησαν μοναδικά και κράτησαν αμείωτη τη συγκίνηση του κοινού αν και είχαν
το δύσκολο έργο να παρουσιάσουν μονολόγους , δεν υπήρχε δηλαδή πλοκή. Δεν θέλω
να γράψω δημόσια ποιοι από τους ηθοποιούς ξεχώρισαν, γιατί δεν είναι
επαγγελματίες και γιατί, οι άνθρωποι αυτοί αφιέρωσαν ώρες, μεράκι και ψυχή για να παρουσιάσουν την παράσταση ….
Δεν είμαι εξάλλου
κριτικός του Θεάτρου και για αυτό το
άρθρο μου δεν είναι θεατρική κριτική. Είναι απλώς η κατάθεση της ψυχής ενός
ανθρώπου που θεωρεί την Τέχνη λυτρωτική…
και ο σκηνοθέτης αυτό κατάφερε να κάνει με την παράσταση του: να μας
δείξει ποιοι είμαστε ως λαός, από πού ερχόμαστε, τι ζήσαμε και με ποιες αξίες
ταξιδέψαμε στο χρόνο… γιατί αυτό είναι το υλικό – και όχι μόνο το θεατρικό- που
ίσως μας κρατήσει ζωντανούς στις δύσκολες μέρες που ζούμε…..
