ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ
Η βουλευτής της ΝΔ Ντόρα Μπακογιάννη μίλησε σήμερα ως κεντρική ομιλήτρια σε εκδήλωση που διοργάνωσε η Γυναικεία Οργάνωση του Δημοκρατικού Συναγερμού (ΓΟΔΗΣΥ), στη Λευκωσία. Η εκδήλωση με θέμα: «Διεκδικούμε ότι μας αξίζει!» πραγματοποιήθηκε με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Γυναίκας.Νωρίτερα η πρώην υπουργός συναντήθηκε με τον υπουργό Εξωτερικών της Κύπρου Ιωάννη Κασουλίδη και αύριο το πρωί θα συναντηθεί με τον Πρόεδρο της Κυπριακής Δημοκρατίας Νίκο Αναστασιάδη.
Ακολουθεί η ομιλία της Ντόρας Μπακογιάννη
«Ευχαριστώ θερμά την Ξένια Κωνσταντίνου και τη Γυναικεία Οργάνωση του ΔΗΣΥ για την πρόσκληση να βρεθώ απόψε στην Κύπρο. Ξένια, σου αξίζουν θερμά συγχαρητήρια για την άψογη διοργάνωση.
Χαίρομαι κάθε φορά που έρχομαι στη Λευκωσία και βλέπω φίλους παλιούς, με τους οποίους έχουμε δώσει πολλούς μεγάλους αγώνες.
Είναι μεγάλη τιμή να απευθύνομαι στην ετήσια εκδήλωση της Γυναικείας Οργάνωσης του αδελφού κόμματος, του Συναγερμού. Ενός κόμματος που διαχρονικά στέκεται με υπευθυνότητα απέναντι στις προκλήσεις. Ενός κόμματος που υπηρέτησε και υπηρετεί με συνέπεια αρχών και θέσεων την Κύπρο και εγγυάται την ευρωπαϊκή πορεία της χώρας, πέραν από μικροπολιτικές σκοπιμότητες.
Του Δημοκρατικού Συναγερμού του ηγέτη Γλαύκου Κληρίδη, που σε όλη την πολιτική του σταδιοδρομία αγωνίστηκε για τη δίκαιη επανένωση της πατρίδας του, για ένα όνειρό του που δεν έγινε ακόμη πραγματικότητα.
Του Προέδρου Νίκου Αναστασιάδη, που με σχέδιο και σοβαρότητα οδηγεί το καράβι της Κύπρου σ’ αυτή την κρίσιμη συγκυρία για τον τόπο.
Του Αβέρωφ Νεοφύτου, που με όραμα οδηγεί την παράταξη προς το μέλλον.
Άκουσα τις ενδιαφέρουσες τοποθετήσεις της Μαρίας Αβέρωφ, η οποία έχει θέσει υπό την αιγίδα της την αποψινή εκδήλωση, και της Ρένας Γεωργίου, η οποία πραγματικά έσπασε τα στεγανά και κατάφερε να γίνει η πρώτη γυναίκα πρόεδρος τράπεζας σε ολόκληρη την Ευρωζώνη.
Ομολογώ ότι μετά από τόσα χρόνια, όταν καλούμαι να μιλήσω για την ημέρα των δικαιωμάτων της γυναίκας, αναρωτιέμαι αν πράγματι αυτή η γιορτή, την οποία τιμούμε πάνω από 100 χρόνια, έχει ουσιαστικό αποτέλεσμα. Αποφάσισα να ξεκινήσω με τρία παραδείγματα από τη δική μου ζωή.
Πρώτο παράδειγμα. Το 1990, στις πρώτες εκλογές μου στη δύσβατη μονοεδρική περιφέρεια της Ευρυτανίας, επισκέπτομαι το καφενείο στο χωριό Τοπόλιανα. Είμαι αποφασισμένη να πείσω για την ανάγκη ύπαρξης αναπτυξιακού προγράμματος για την πολύπαθη Ευρυτανία. Ξεκινώ την ομιλία μου με πάθος και παρουσιάζω τη μοναδική ελπίδα να δημιουργηθούν θέσεις εργασίας. Εκεί που τελειώνω ικανοποιημένη, ακούω μια φωνή να λέει «εγώ, πάντως, δεν ψηφίζω τσούπρα». Έμεινα άφωνη.
Δεύτερο παράδειγμα. Είμαι υπουργός παρά τω πρωθυπουργώ. Το Σκοπιανό είναι σε έξαρση και πηγαίνω σε υπουργική συνάντηση στη Δυτικοευρωπαϊκή Ένωση. Προεδρεύει Βρετανός λόρδος. Ως υπουργός, φορώ τη διαπίστευση και κάθομαι στη θέση μου. Όταν ζητώ το λόγο, ο λόρδος με κοιτάζει για να καταλάβει αν είμαι γραμματέας ή διερμηνέας. Βλέπει τη διαπίστευση στο λαιμό μου και μου λέει με ύφος τριών καρδιναλίων: «the young lady from Greece wants the floor». Χρειάστηκε να μιλήσω για 10 λεπτά σε τρεις γλώσσες και να απαντήσω στο Βρετανό, το Γάλλο και το Γερμανό συνάδελφο, για να γίνω υπουργός.
Και τρίτο παράδειγμα. Στις εκλογές του 1996, ζήτησα δημοσκόπηση για να δω αν έχω ελπίδα εκλογής στην Α’ Αθηνών. Το ερώτημα ήταν αν θα μου έβαζαν σταυρό οι ψηφοφόροι. Ο δημοσκόπος που έκανε την έρευνα, έρχεται πίσω σαστισμένος. Μου λέει ότι άνετα θα εκλεγώ, αλλά ο κόσμος του απαντούσε: «θα βάλω έναν σταυρό στον τάδε άνδρα, ένα σταυρό στη Ντόρα και έναν σταυρό σε μια γυναίκα»!
Η γυναίκα έχει πολλαπλούς ρόλους στην καθημερινότητα: μητέρα, σύζυγος, κόρη, εργαζόμενη, πολίτης. Τιμούμε τους πολυετείς αγώνες για τη σταδιακή βελτίωση της θέσης των γυναικών. Και δεν παραβλέπουμε τη σημαντική πρόοδο που έχει συντελεστεί στο πεδίο της χειραφέτησης του γυναικείου φύλου στον κοινωνικό, οικονομικό, πολιτικό και πολιτιστικό τομέα.
Με αφορμή την Ημέρα της Γυναίκας που γιορτάσαμε πριν λίγες ημέρες, πρέπει να σκεφτούμε πόσα ακόμα πράγματα απαιτείται να γίνουν, ώστε να είμαστε σε θέση κάποτε στο μέλλον να μιλάμε για πραγματική ισότητα στη δημόσια και την ιδιωτική ζωή. Διότι μπορεί να ζούμε στο 2017, όμως ακόμα και σήμερα οι ηγεσίες σύγχρονων κοινωνιών λαμβάνουν αναχρονιστικές αποφάσεις. Για παράδειγμα, η Ρωσία δεν θεωρεί αδίκημα την ενδοοικογενειακή βία, καθώς αφορά δήθεν την επίλυση οικογενειακών διαφορών. Στην Τουρκία, έφεραν νόμο που αθώωνε το βιαστή ανήλικου κοριτσιού, αν στη συνέχεια το παντρευόταν. Ευτυχώς απεσύρθη κακήν κακώς, μετά από έντονες διαμαρτυρίες της κοινωνίας των πολιτών. Και στην Ινδία, πολλά δικαστήρια αθωώνουν τους βιαστές κοριτσιών.
Ακόμα και στο ναό της ευρωπαϊκής δημοκρατίας, την Ευρωβουλή, είδαμε τον Πολωνό ευρωβουλευτή Γιάνους Κόρβιν να δηλώνει ανερυθρίαστα ότι οι γυναίκες πρέπει να αμείβονται λιγότερο από τους άνδρες λόγω κατωτερότητας.
Ποια είναι, λοιπόν, η πραγματικότητα;
Οι γυναίκες συμμετέχουν σε μικρότερο ποσοστό από τους άνδρες στον οικονομικά ενεργό πληθυσμό, δεν λαμβάνουν ίση αμοιβή για εργασία ίσης αξίας. Μάλιστα, το Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ αναφέρει ότι οι γυναίκες αμείβονται σήμερα με τους μισθούς των ανδρών του 2006! Ακόμη, ο γυναικείος πληθυσμός πλήττεται περισσότερο σε εποχές οικονομικής ύφεσης.
Επιπλέον, οι γυναίκες συνεχίζουν να υποεκπροσωπούνται στην πολιτική. Σε διεθνές επίπεδο, οι γυναίκες αποτελούν μόλις το 22% των βουλευτών, το 17% των υπουργών και το 9,7% των αρχηγών κρατών. Κι εδώ θέλω να είμαι ξεκάθαρη. Ανέκαθεν διαφωνούσα με το σύστημα της ποσόστωσης για τη συμμετοχή γυναικών στα κόμματα και τους πολιτικούς φορείς. Διότι οι γυναίκες δεν χρειάζονται ποσόστωση για να είναι ενεργές. Χρειάζονται την υποστήριξη και την αναγνώριση της κοινωνίας. Αλλά τα τελευταία χρόνια, η ποσόστωση φαίνεται μονόδρομος. Σε περιπτώσεις όπου δεν εφαρμόστηκε, είδαμε πολύ χαμηλή συμμετοχή γυναικών. Γι’ αυτό το λόγο, αποτελεί το μόνο μέτρο που μπορεί να εξασφαλίσει αυξημένο αριθμό γυναικών στους πολιτικούς φορείς.
Επιπλέον, προβλήματα παρατηρούνται στο χώρο της εκπαίδευσης. Σήμερα 62 εκατομμύρια κορίτσια δεν έχουν καμία πρόσβαση στη μόρφωση.
Και, φυσικά, οι εργαζόμενες γυναίκες επωμίζονται δυσανάλογα τη φροντίδα του νοικοκυριού, των παιδιών, των ηλικιωμένων και των αρρώστων, αφιερώνοντας έως και δεκαπλάσιο χρόνο ημερησίως σε σχέση με τους άνδρες.
Ακόμη, δεν πρέπει να ξεχνούμε και το πρόβλημα της γυναικείας κακοποίησης, το οποίο παραμένει εξαιρετικά φλέγον. Σύμφωνα με επιστημονικές έρευνες, πάνω από το 1/3 των γυναικών παγκοσμίως έχει υποστεί, τουλάχιστον για μια φορά, σωματική ή και σεξουαλική βία από το σύντροφό του ή άλλο άτομο. Μάλιστα, το 80% των θυμάτων σεξουαλικού εμπορίου και trafficking είναι νεαρές γυναίκες.
Ο κατάλογος είναι μακρύς. Το ζήτημα των έμφυλων ανισοτήτων παραμένει εξαιρετικά επίκαιρο παγκοσμίως. Όσο, μάλιστα, απομακρυνόμαστε από τον αναπτυγμένο κόσμο, τόσο επιδεινώνονται οι σχετικοί δείκτες. Τι να πρωτοαναφέρει κανείς; Τα εγκλήματα τιμής; Τις ανήλικες νύφες; Το απαράδεκτο «έθιμο» της κλειτοριδεκτομής;
Σύμφωνα με τις τελευταίες προβλέψεις του Παγκόσμιου Οικονομικού Φόρουμ, οι έμφυλες ανισότητες αναμένεται να εκλείψουν στο δυτικοευρωπαϊκό χώρο το 2078 και στη Βόρεια Αμερική το 2175. Δηλαδή σε 61 και 158 χρόνια αντίστοιχα! Σε παγκόσμιο επίπεδο, οι υπολογισμοί θέλουν την ισότητα ανδρών και γυναικών να ολοκληρώνεται στο μακρινό 2186!
Επομένως, οι πολιτικές ηγεσίες οφείλουν ήδη σήμερα και επειγόντως να προωθήσουν τις αρχές της ισότητας. Να αναδείξουν την αξία των γυναικείων χαρισμάτων και ταλέντων. Δεν γίνεται να οδεύουμε προς την Τέταρτη Βιομηχανική Επανάσταση και να έχουμε μικρό αριθμό γυναικών σε θέσεις επιχειρηματικής ευθύνης. Όλες οι έρευνες της Κομισιόν καταδεικνύουν ότι η αυξημένη συμμετοχή των γυναικών σε ανώτατες θέσεις εταιριών βελτιώνει σημαντικά την απόδοση και την κερδοφορία τους.
Είναι δεδομένο ακόμη ότι η αυξημένη πρόσβαση των γυναικών στη μόρφωση μειώνει τα ποσοστά μητρικής, βρεφικής και παιδικής θνησιμότητας και ευνοεί την καλύτερη εκπαίδευση των ανηλίκων.
Στην πολιτική, η ισόρροπη συμμετοχή των γυναικών συνδέεται άμεσα με την εμβάθυνση της δημοκρατίας και της αξιοπιστίας των θεσμών. Θα σας δώσω ένα παράδειγμα. Η γυναικεία συμμετοχή σε ειρηνευτικές και διαπραγματευτικές διαδικασίες αυξάνει τη διάρκεια ζωής των αντίστοιχων συμφωνιών σε ποσοστό έως και 35%, δηλαδή μέχρι και 15 χρόνια.
Κι εδώ θέλω να κάνω μια αναφορά για την Κύπρο. Καλώ το πολιτικό σύστημα να στηρίξει τη συμμετοχή γυναικών στις Επιτροπές Συμφιλίωσης των δύο κοινοτήτων. Η γυναικεία οξυδέρκεια αλλά και η γυναικεία ευαισθησία είναι απαραίτητες για τη συμφιλίωση και την αποφυγή λαθών του παρελθόντος. Εμείς οι γυναίκες μπορούμε να βρούμε μηχανισμούς κατανόησης των πλευρών. Μπορούμε να εργαστούμε για να οικοδομηθεί ένα κοινό μέλλον για μας και τα παιδιά μας. Τώρα είναι η μεγάλη ευκαιρία.
Η Έλινορ Ρούσβελτ είχε πει: «Μια γυναίκα είναι πολλές φορές σαν μια σακούλα τσάι. Δεν μπορείς να πεις πόσο δυνατή είναι, μέχρι να τη βάλεις στο ζεστό νερό».
Στην σύγχρονη κοινωνία, η γυναίκα πρέπει να επιβιώσει και να αντιμετωπίσει αμέτρητες προκλήσεις και στερεότυπα:
Μορφωμένη, αλλά όχι παραπάνω από τον άντρα της, ώστε να μην τον υποτιμά.
Δυναμική, ανεξάρτητη, επιτυχημένη επαγγελματίας αλλά όχι πολύ «επικίνδυνη», δηλαδή υποδεέστερη από τον άνδρα.
Ενημερωμένη πολίτης με άποψη αλλά, όταν την εκφράζει, τότε μπορεί να θεωρηθεί ισχυρογνώμων.
Η ισότητα των δύο φίλων αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι του παζλ της δημοκρατίας, της δικαιοσύνης και του αλληλοσεβασμού. Στην Ευρώπη, η κρίση έπληξε τα κεκτημένα δικαιώματα των γυναικών, πολλαπλασίασε τα εμπόδια ισότιμης ένταξής τους στην αγορά εργασίας και οδήγησε πολλές γυναίκες στην ανεργία. Επέβαλε τη μαζική επιστροφή τους στο σπίτι και έριξε στις πλάτες τους το έλλειμμα του κοινωνικού κράτους. Στην ουσία, έστρεψε τις γυναίκες σε αυξημένη παροχή οικογενειακών υπηρεσιών φροντίδας, στερώντας τους προσωπικό χρόνο, καθώς και τη δυνατότητα ενασχόλησης με τα κοινά.
Στη φετινή Έκθεση του Γενικού Γραμματέα του ΟΗΕ για τα ανθρώπινα δικαιώματα, σημειώνεται ότι σε 155 χώρες καταγράφεται τουλάχιστον ένας νομοθετικός περιορισμός σε βάρος της γυναικείας απασχόλησης και επιχειρηματικότητας. Επίσης, αναφέρεται ότι το οικονομικό κόστος των έμφυλων ανισοτήτων παγκοσμίως υπολογίζεται στο αστρονομικό ποσό των 12 τρισεκατομμυρίων δολαρίων ετησίως.
Οι χώρες μας παραμένουν σε μεγάλο βαθμό παραδοσιακές και συντηρητικές. Στην Έκθεση του Παγκόσμιου Χάρτη Έμφυλων Ανισοτήτων για το 2016, η Ελλάδα καταλαμβάνει την 92η θέση και η Κύπρος την 84η. Αυτό πρακτικώς σημαίνει ότι χρειάζεται ακόμη δουλειά. Οφείλουμε, λοιπόν, να ενώσουμε τις δυνάμεις μας, υπερβαίνοντας κάθε κομματική ή άλλη αγκύλωση.
Όλες και όλοι μαζί μπορούμε να πετύχουμε το στόχο της ισότητας.
Να μάθουμε στα παιδιά μας την αξία της.
Να τους εμπνεύσουμε το σεβασμό στην ανεκτικότητα, τη διαφορετικότητα και τα ανθρώπινα δικαιώματα.
Και οφείλουμε να κάνουμε μια γενναία αυτοκριτική. Κακά τα ψέματα. Είναι δύσκολο να αλλάξουμε χιλιάδες χρόνια ιστορίας και βιωμάτων μέσα σε 200 χρόνια. Όσους νόμους κι αν ψηφίσουμε, όσα μέτρα κι αν λάβουμε, η θέση της γυναίκας δεν πρόκειται ν’ αλλάξει, όσο εμείς συνεχίζουμε να μεγαλώνουμε τα αγόρια μας διαφορετικά από τα κορίτσια μας. Κι επειδή εγώ έχω ένα γιο και μια κόρη, σας διαβεβαιώ ότι παρά τις συνειδητές προσπάθειές μου, δεν τα έχω καταφέρει. Εναποθέτω την ελπίδα μου στις επόμενες γενιές.
Θα κλείσω με τη ρήση της μεγάλης Ίντιρα Γκάντι: «Μια γυναίκα για να απελευθερωθεί, πρέπει να νιώθει ελεύθερη. Να είναι ο εαυτός της όχι ανταγωνιστικά προς τον άνδρα αλλά στο πλαίσιο της δικής της ικανότητας και της δικής της προσωπικότητας». Πράγματι, όλα όσα διεκδικούμε, δεν αποτελούν πεδίο αντιπαράθεσης με τους άνδρες. Άλλωστε, για να πετύχουμε τους μεγάλους στόχους, όλοι είναι απαραίτητοι, άνδρες και γυναίκες.
Χρειάζεται ισότιμη συνεργασία για τον κοινό μας σκοπό: την κοινωνική ευημερία και την πρόοδο της ανθρωπότητας».
