Η ενέργεια και τα έργα ψηφιακής υποδομής
αναμένεται να λάβουν μια επιπλέον χρηματοδοτική ώθηση ύψους 200 δις ευρώ
στο πλαίσιο των σχεδίων που θα ανακοινωθούν σήμερα (14 Σεπτεμβρίου) από
τον Πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στην ετήσια ομιλία του για την
κατάσταση της Ένωσης.
Ο Ζαν Κλοντ Γιούνκερ θα ανακοινώσει την επιπλέον χρηματοδότηση ως μέρος μιας εκστρατείας για την επανένωση της Ευρώπης στον απόηχο της απόφασης της Βρετανίας να αποχωρήσει από την Ευρωπαϊκή Ένωση στο δημοψήφισμα του Ιουνίου.
Το 200 δις έρχονται να προστεθούν στα 315 δις που έχουν ήδη διατεθεί στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Ταμείου Στρατηγικών Επενδύσεων (EFSI), γνωστό επίσης και ως «Σχέδιο Γιούνκερ».
Ο Πρόεδρος της Επιτροπής θα πάρει τον λόγο στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο στο Στρασβούργο για να εκφωνήσει την ετήσια ομιλία του για την κατάσταση της Ένωσης στις 09.00 π.μ., τοπική ώρα. Εκεί, θα ζητήσει από τα κράτη μέλη της ΕΕ και τα θεσμικά όργανα να προχωρήσουν στους τομείς «όπου μπορούμε να επανενωθούμε», δήλωσε αξιωματούχος της ΕΕ στη EurActiv.com.
Για το σκοπό αυτό, αναμένεται να ανακοινώσει μια αύξηση 200 δις ευρώ για το υπάρχον επενδυτικό σχέδιο των 315 δις, αλλά και να δώσει δύο επιπλέον έτη για τις εκταμιεύσεις, μέχρι το 2020.
Brexit: Ένα κάλεσμα αφύπνισης αλλά όχι αποφασιστικό
Παρά το γεγονός ότι η «θετική ατζέντα» Γιούνκερ για την επανένωση της Ευρώπης έρχεται ως απάντηση στο δημοψήφισμα για το Brexit, ο Πρόεδρος της Επιτροπής δεν αναμένεται να αναφερθεί στην αποχώρηση της Βρετανίας από την ΕΕ κατά τη διάρκεια της ομιλίας του.
Ανώτεροι αξιωματούχοι της ΕΕ προσπάθησαν να υποβαθμίσουν τη σημασία του Brexit, λέγοντας ότι δεν είναι τόσο «αποφασιστικός παράγοντας», αν και παραδέχθηκαν ότι ήταν ένα «κάλεσμα αφύπνισης».
Οι ίδιες πηγές εξέφρασαν τις αμφιβολίες τους για το αν η έξοδος του Ηνωμένου Βασιλείου από την Ένωση θα μπορούσε να πραγματοποιηθεί στο πλαίσιο της παρούσας Επιτροπής, η θητεία της οποίας λήγει το Νοέμβριο το 2019.
Θα είναι μια «μακρά και περίπλοκη διαδικασία», δήλωσαν οι αξιωματούχοι.
Ενέργεια και ψηφιοποίηση
Την παραμονή της ομιλίας, διάφορες πηγές εξήγησαν ότι τα επιπλέον χρήματα θα έχουν ως στόχο να υποστηρίξουν την ενέργεια και τους ψηφιακούς τομείς, οι οποίοι χαρακτηρίστηκαν ως τομείς προτεραιότητας από την ομάδα Γιούνκερ.
Η μετάβαση σε ένα πιο «πράσινο» ενεργειακό σύστημα έχει καταστεί στόχος-ναυαρχίδα αφότου η Διάσκεψη των Ηνωμένων Εθνών για την κλιματική αλλαγή (COP21), η οποία πραγματοποιήθηκε στο Παρίσι τον περασμένο Δεκέμβριο, κατέληξε σε συμφωνία για τον περιορισμό της υπερθέρμανσης του πλανήτη κατά 2 βαθμούς Κελσίου.
Για να βοηθήσει στην επίτευξη αυτού του στόχου, η Επιτροπή θα χρησιμοποιήσει ένα υπάρχον χρηματοδοτικό μέσο στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων (ΕΤΕπ) για να ρίξει πρόσθετα χρήματα ως εγγύηση για την αύξηση της χρηματοδότησης των ενεργειακών έργων.
Η νέα χρηματοδότηση που θα ανακοινωθεί σήμερα θα έχει ως στόχο να υποστηρίξει τις υποδομές και τα έργα διασύνδεσης, την ενεργειακή απόδοση και τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας (η λεγόμενη ενεργειακή μετάβαση).
Σύμφωνα με αξιωματούχο, το ενισχυμένο Σχέδιο Γιούνκερ στοχεύει στην εφαρμογή της συμφωνίας COP21 προκειμένου να ολοκληρωθεί η ενεργειακή μετάβαση.
Ψηφιακή προτεραιότητα
Άλλη πηγή της ΕΕ ανέφερε ότι τα έργα που σχετίζονται με τον ψηφιακό τομέα θα είναι επίσης υψίστης σημασίας για τα επόμενα τέσσερα χρόνια.
Από αυτή την άποψη, ανώτερος αξιωματούχος της ΕΕ δήλωσε ότι ο Γιούνκερ θα τονίσει τη σημασία της προόδου προς την ολοκλήρωση της ενιαίας ψηφιακής αγοράς (DSM), ένα από τα εμβληματικά έργα της παρούσας Επιτροπής.
Στο πλαίσιο αυτό, ο Γιούνκερ θα τονίσει την ανάγκη για επενδύσεις σε δίκτυα οπτικών ινών, το άνοιγμα της επόμενης γενιάς διαδικτύου των δικτύων κινητής τηλεφωνίας (5G) και τον εκσυγχρονισμό της νομοθεσίας της ΕΕ περί πνευματικών δικαιωμάτων. Πιο λεπτομερή σχέδια σχετικά με τη μεταρρύθμιση των κανόνων για τις τηλεπικοινωνίες θα ανακοινωθούν αργότερα μέσα στην ημέρα από τους δύο Επιτρόπους της ΕΕ αρμόδιους για ψηφιακά θέματα, Γκίντερ Έτινγκερ και Άντρους Άνσιπ.
Επιπλέον θα ανακοινώσει και ένα νέο Ευρωπαϊκό Σχέδιο Εξωτερικών Επενδύσεων για τη στήριξη των επενδύσεων στην Αφρική και τις γειτονικές χώρες.
Αυτό το νέο μέσο θα κινητοποιήσει έως και 44 δις επενδύσεων, χάρη στη στήριξη του προϋπολογισμού της ΕΕ και του Ευρωπαϊκού Ταμείου Ανάπτυξης (ΕΤΑ). Ο Πρόεδρος της Επιτροπής αναμένει ότι, εάν οι εθνικές κυβερνήσεις και άλλοι εταίροι συμβάλλουν σε αυτές τις εισφορές, το συνολικό ποσό θα μπορούσε να φθάσει τα 88 δις.
Περισσότερες προσπάθειες στην άμυνα
Ένας άλλος τομέας προτεραιότητας είναι η άμυνα. Με την τρομοκρατική απειλή να βρίσκεται στο ζενίθ και τις αυξανόμενες εντάσεις στην Ανατολική Ευρώπη, ο Γιούνκερ θα προτείνει μια σειρά πρωτοβουλιών για να σφυρηλατήσει ένα ευρωπαϊκό σύστημα άμυνας ανεξάρτητο από τη Βορειοατλαντική Συμμαχία του ΝΑΤΟ.
Ως εκ τούτου, αναμένεται να καλέσει για μια ενιαία διοίκηση για τις κοινές επιχειρήσεις της ΕΕ και την ανάπτυξη των μάχιμων μονάδων της ΕΕ. Ο Πρόεδρος της Επιτροπής θα ζητήσει επίσης την από κοινού αγορά στρατιωτικού εξοπλισμού και οχημάτων. Σύμφωνα με τις πρώτες εκτιμήσεις, τα κράτη μέλη θα μπορούσαν να εξοικονομήσουν μεταξύ 25 και 100 δις ευρώ ετησίως, χάρη στις κοινές προμήθειες.
Οι προτάσεις για την άμυνα είναι σε γενικές γραμμές σύμφωνες με το γαλλο-γερμανικό σχέδιο για την ανάκαμψη της ΕΕ στον απόηχο του Brexit.
Η ολοκλήρωση της Ευρωζώνης θα καθυστερήσει
Ωστόσο, η έκκληση του Γιούνκερ για εμβάθυνση της οικονομικής και νομισματικής ένωσης δύσκολα θα βρει υποστηρικτές στο Βερολίνο.
Όπως προβλέπεται στο χάρτη πορείας της ΕΕ για την οικονομική και δημοσιονομική ολοκλήρωση- τη λεγόμενη έκθεση των Πέντε Προέδρων- η Επιτροπή θα παρουσιάσει την ερχόμενη άνοιξη μια λευκή βίβλο για εκτεταμένες μεταρρυθμίσεις με στόχο την ολοκλήρωση της οικονομικής ολοκλήρωσης.
Η σημαντικότερη από αυτές είναι η ιδέα της δημιουργίας μιας «δημοσιονομικής ικανότητας» -ή ξεχωριστού προϋπολογισμού- προκειμένου να αντιμετωπίζονται οι απροσδόκητες οικονομικές κρίσεις στην Ευρωζώνη. Ο προϋπολογισμός της Ευρωζώνης θα μπορούσε επίσης να χρησιμοποιηθεί ως φορολογικό κίνητρο, είτε για την υποστήριξη επενδυτικών σχεδίων είτε για την ενίσχυση των εθνικών συστημάτων ανεργίας σε περιόδους μεγάλης ύφεσης.
Αν και αποτελεί ελκυστική ιδέα για τους περισσότερους, οι διαπραγματεύσεις για έναν προϋπολογισμό της Ευρωζώνης δεν αναμένεται να ξεκινήσουν παρά μόνο μετά τη διεξαγωγή των γαλλικών και γερμανικών εκλογών.
Ο Ζαν Κλοντ Γιούνκερ θα ανακοινώσει την επιπλέον χρηματοδότηση ως μέρος μιας εκστρατείας για την επανένωση της Ευρώπης στον απόηχο της απόφασης της Βρετανίας να αποχωρήσει από την Ευρωπαϊκή Ένωση στο δημοψήφισμα του Ιουνίου.
Το 200 δις έρχονται να προστεθούν στα 315 δις που έχουν ήδη διατεθεί στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Ταμείου Στρατηγικών Επενδύσεων (EFSI), γνωστό επίσης και ως «Σχέδιο Γιούνκερ».
Ο Πρόεδρος της Επιτροπής θα πάρει τον λόγο στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο στο Στρασβούργο για να εκφωνήσει την ετήσια ομιλία του για την κατάσταση της Ένωσης στις 09.00 π.μ., τοπική ώρα. Εκεί, θα ζητήσει από τα κράτη μέλη της ΕΕ και τα θεσμικά όργανα να προχωρήσουν στους τομείς «όπου μπορούμε να επανενωθούμε», δήλωσε αξιωματούχος της ΕΕ στη EurActiv.com.
Για το σκοπό αυτό, αναμένεται να ανακοινώσει μια αύξηση 200 δις ευρώ για το υπάρχον επενδυτικό σχέδιο των 315 δις, αλλά και να δώσει δύο επιπλέον έτη για τις εκταμιεύσεις, μέχρι το 2020.
Brexit: Ένα κάλεσμα αφύπνισης αλλά όχι αποφασιστικό
Παρά το γεγονός ότι η «θετική ατζέντα» Γιούνκερ για την επανένωση της Ευρώπης έρχεται ως απάντηση στο δημοψήφισμα για το Brexit, ο Πρόεδρος της Επιτροπής δεν αναμένεται να αναφερθεί στην αποχώρηση της Βρετανίας από την ΕΕ κατά τη διάρκεια της ομιλίας του.
Ανώτεροι αξιωματούχοι της ΕΕ προσπάθησαν να υποβαθμίσουν τη σημασία του Brexit, λέγοντας ότι δεν είναι τόσο «αποφασιστικός παράγοντας», αν και παραδέχθηκαν ότι ήταν ένα «κάλεσμα αφύπνισης».
Οι ίδιες πηγές εξέφρασαν τις αμφιβολίες τους για το αν η έξοδος του Ηνωμένου Βασιλείου από την Ένωση θα μπορούσε να πραγματοποιηθεί στο πλαίσιο της παρούσας Επιτροπής, η θητεία της οποίας λήγει το Νοέμβριο το 2019.
Θα είναι μια «μακρά και περίπλοκη διαδικασία», δήλωσαν οι αξιωματούχοι.
Ενέργεια και ψηφιοποίηση
Την παραμονή της ομιλίας, διάφορες πηγές εξήγησαν ότι τα επιπλέον χρήματα θα έχουν ως στόχο να υποστηρίξουν την ενέργεια και τους ψηφιακούς τομείς, οι οποίοι χαρακτηρίστηκαν ως τομείς προτεραιότητας από την ομάδα Γιούνκερ.
Η μετάβαση σε ένα πιο «πράσινο» ενεργειακό σύστημα έχει καταστεί στόχος-ναυαρχίδα αφότου η Διάσκεψη των Ηνωμένων Εθνών για την κλιματική αλλαγή (COP21), η οποία πραγματοποιήθηκε στο Παρίσι τον περασμένο Δεκέμβριο, κατέληξε σε συμφωνία για τον περιορισμό της υπερθέρμανσης του πλανήτη κατά 2 βαθμούς Κελσίου.
Για να βοηθήσει στην επίτευξη αυτού του στόχου, η Επιτροπή θα χρησιμοποιήσει ένα υπάρχον χρηματοδοτικό μέσο στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων (ΕΤΕπ) για να ρίξει πρόσθετα χρήματα ως εγγύηση για την αύξηση της χρηματοδότησης των ενεργειακών έργων.
Η νέα χρηματοδότηση που θα ανακοινωθεί σήμερα θα έχει ως στόχο να υποστηρίξει τις υποδομές και τα έργα διασύνδεσης, την ενεργειακή απόδοση και τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας (η λεγόμενη ενεργειακή μετάβαση).
Σύμφωνα με αξιωματούχο, το ενισχυμένο Σχέδιο Γιούνκερ στοχεύει στην εφαρμογή της συμφωνίας COP21 προκειμένου να ολοκληρωθεί η ενεργειακή μετάβαση.
Ψηφιακή προτεραιότητα
Άλλη πηγή της ΕΕ ανέφερε ότι τα έργα που σχετίζονται με τον ψηφιακό τομέα θα είναι επίσης υψίστης σημασίας για τα επόμενα τέσσερα χρόνια.
Από αυτή την άποψη, ανώτερος αξιωματούχος της ΕΕ δήλωσε ότι ο Γιούνκερ θα τονίσει τη σημασία της προόδου προς την ολοκλήρωση της ενιαίας ψηφιακής αγοράς (DSM), ένα από τα εμβληματικά έργα της παρούσας Επιτροπής.
Στο πλαίσιο αυτό, ο Γιούνκερ θα τονίσει την ανάγκη για επενδύσεις σε δίκτυα οπτικών ινών, το άνοιγμα της επόμενης γενιάς διαδικτύου των δικτύων κινητής τηλεφωνίας (5G) και τον εκσυγχρονισμό της νομοθεσίας της ΕΕ περί πνευματικών δικαιωμάτων. Πιο λεπτομερή σχέδια σχετικά με τη μεταρρύθμιση των κανόνων για τις τηλεπικοινωνίες θα ανακοινωθούν αργότερα μέσα στην ημέρα από τους δύο Επιτρόπους της ΕΕ αρμόδιους για ψηφιακά θέματα, Γκίντερ Έτινγκερ και Άντρους Άνσιπ.
Επιπλέον θα ανακοινώσει και ένα νέο Ευρωπαϊκό Σχέδιο Εξωτερικών Επενδύσεων για τη στήριξη των επενδύσεων στην Αφρική και τις γειτονικές χώρες.
Αυτό το νέο μέσο θα κινητοποιήσει έως και 44 δις επενδύσεων, χάρη στη στήριξη του προϋπολογισμού της ΕΕ και του Ευρωπαϊκού Ταμείου Ανάπτυξης (ΕΤΑ). Ο Πρόεδρος της Επιτροπής αναμένει ότι, εάν οι εθνικές κυβερνήσεις και άλλοι εταίροι συμβάλλουν σε αυτές τις εισφορές, το συνολικό ποσό θα μπορούσε να φθάσει τα 88 δις.
Περισσότερες προσπάθειες στην άμυνα
Ένας άλλος τομέας προτεραιότητας είναι η άμυνα. Με την τρομοκρατική απειλή να βρίσκεται στο ζενίθ και τις αυξανόμενες εντάσεις στην Ανατολική Ευρώπη, ο Γιούνκερ θα προτείνει μια σειρά πρωτοβουλιών για να σφυρηλατήσει ένα ευρωπαϊκό σύστημα άμυνας ανεξάρτητο από τη Βορειοατλαντική Συμμαχία του ΝΑΤΟ.
Ως εκ τούτου, αναμένεται να καλέσει για μια ενιαία διοίκηση για τις κοινές επιχειρήσεις της ΕΕ και την ανάπτυξη των μάχιμων μονάδων της ΕΕ. Ο Πρόεδρος της Επιτροπής θα ζητήσει επίσης την από κοινού αγορά στρατιωτικού εξοπλισμού και οχημάτων. Σύμφωνα με τις πρώτες εκτιμήσεις, τα κράτη μέλη θα μπορούσαν να εξοικονομήσουν μεταξύ 25 και 100 δις ευρώ ετησίως, χάρη στις κοινές προμήθειες.
Οι προτάσεις για την άμυνα είναι σε γενικές γραμμές σύμφωνες με το γαλλο-γερμανικό σχέδιο για την ανάκαμψη της ΕΕ στον απόηχο του Brexit.
Η ολοκλήρωση της Ευρωζώνης θα καθυστερήσει
Ωστόσο, η έκκληση του Γιούνκερ για εμβάθυνση της οικονομικής και νομισματικής ένωσης δύσκολα θα βρει υποστηρικτές στο Βερολίνο.
Όπως προβλέπεται στο χάρτη πορείας της ΕΕ για την οικονομική και δημοσιονομική ολοκλήρωση- τη λεγόμενη έκθεση των Πέντε Προέδρων- η Επιτροπή θα παρουσιάσει την ερχόμενη άνοιξη μια λευκή βίβλο για εκτεταμένες μεταρρυθμίσεις με στόχο την ολοκλήρωση της οικονομικής ολοκλήρωσης.
Η σημαντικότερη από αυτές είναι η ιδέα της δημιουργίας μιας «δημοσιονομικής ικανότητας» -ή ξεχωριστού προϋπολογισμού- προκειμένου να αντιμετωπίζονται οι απροσδόκητες οικονομικές κρίσεις στην Ευρωζώνη. Ο προϋπολογισμός της Ευρωζώνης θα μπορούσε επίσης να χρησιμοποιηθεί ως φορολογικό κίνητρο, είτε για την υποστήριξη επενδυτικών σχεδίων είτε για την ενίσχυση των εθνικών συστημάτων ανεργίας σε περιόδους μεγάλης ύφεσης.
Αν και αποτελεί ελκυστική ιδέα για τους περισσότερους, οι διαπραγματεύσεις για έναν προϋπολογισμό της Ευρωζώνης δεν αναμένεται να ξεκινήσουν παρά μόνο μετά τη διεξαγωγή των γαλλικών και γερμανικών εκλογών.
