Τόπος ιστορικός, εστία της επιφανούς οικογένειας των Μαυρομιχαλαίων, το Λιμένι, επίνειο της Aρεόπολης, είναι κατά γενική ομολογία ένα από τα ωραιότερα οικιστικά σύνολα της Λακωνικής Μάνης.
Τα πετρόχτιστα οικοδομήματα του οικισμού, τα υψηλών προδιαγραφών τουριστικά καταλύματα και οι ψαροταβέρνες απλώνονται κατά μήκος της ακτής, σε μια στενή λωρίδα γης ανάμεσα στα διάφανα, γαλαζοπράσινα νερά του ορμίσκου της περιοχής και το δρόμο που συνδέει το Λιμένι με το Νέο Οίτυλο και, λίγο μακρύτερα, το Καραβοστάσι.
Στο Λιμένι δεσπόζει το «παλάτι» του Πετρόμπεη Mαυρομιχάλη, το πυργόκαστρο του τελευταίου ηγεμόνα (μπέη) της Mάνης, που διαδραμάτισε πρωταγωνιστικό ρόλο κατά τους επαναστατικούς και τους μετεπαναστατικούς χρόνους. Οι επισκέπτες έχουν επίσης την ευκαιρία να δουν τον τάφο και την προτομή του ξακουστού μανιάτη στρατιωτικού ηγέτη και πολιτικού.
Την εικόνα του οικισμού συμπληρώνουν το εκκλησάκι του Aγίου Σώστη, στο νεκροταφείο, η εκκλησία του Aγίου Nικολάου και η ερειπωμένη εκκλησία της Παναγίας Bρεττής.
Στο δίτομο εγκυκλοπαιδικό και γλωσσικό λεξικό «Πάπυρος» (Αθήνα, 1965) αναφέρονται τα εξής σχετικά με τον Πέτρο ή Πετρόμπεη Μαυρομιχάλη (1765-1848), αυτήν την αμφιλεγόμενη σε κάθε περίπτωση προσωπικότητα:
Ο τελευταίος ηγεμών (μπέης) της Μάνης (1816-1821), μέλος της Φιλικής Εταιρείας και εκ των στρατιωτικών ηγετών της Επαναστάσεως. Πρώτος αυτός, ακολουθούμενος υπό των Θ. Κολοκοτρώνη, Νικηταρά, Αναγνωσταρά, Μουρτζίνου και δισχιλίων ενόπλων Λακώνων, ύψωσε την σημαίαν της Επαναστάσεως εις Καλαμάταν (23 Μαρτίου).
Την επομένην, μετά την επίσημον δοξολογίαν επί τη καταλήψει της πόλεως, ανηγορεύθη αρχιστράτηγος των δυνάμεων της Πελοποννήσου και τη 28η ιδίου μηνός απηύθυνε την περίφημον προς τας ευρωπαϊκάς δυνάμεις επαναστατικήν προκήρυξιν.
Εν συνεχεία εξελέγη πρόεδρος της πρώτης (επταμελούς) κυβερνητικής επιτροπής, συγκροτηθείσης κατόπιν αποφάσεως των οπλαρχηγών εις συνέλευσιν αυτών εν τη μονή των Καλτεζών, και ωργάνωσε μετά του Κολοκοτρώνη την άλωσιν της Τριπόλεως.
Τον τίτλον του αρχιστρατήγου διετήρησε και μετά ταύτα, κατά την εισβολήν του Δράμαλη και κατά την μετάβασίν του μετά 500 Μανιατών εις Στερεάν (Νοέμβριος 1822), όπως ενισχύση το κινδυνεύον Μεσολόγγιον.
Επιστρέψας εις Πελοπόννησον εξελέγη μέλος του Νομοτελεστικού και εξηκολούθησε αυτοπροσώπως διοικών τα υπ' αυτόν στρατιωτικά σώματα εις διαφόρους μάχας, παρά το προβεβηκός της ηλικίας του.
Επί Καποδιστρίου διωρίσθη ως εις των τριών προέδρων του «Πανελληνίου» και γερουσιαστής. Η επακολουθήσασα όμως εχθρότης εις τας μεταξύ του Κυβερνήτου και των Μαυρομιχαλών σχέσεις, ένεκα των εν Μάνη κατά του καθεστώτος εξεγέρσεων, συνέτεινεν εις την σύλληψιν και την φυλάκισιν του Πετρόμπεη, με την γνωστήν τραγικήν διά τον Καποδίστριαν εξέλιξιν.
Απεφυλακίσθη υπό του Αυγουστίνου Καποδίστρια (13 Μαρτίου 1832). Επί Όθωνος διετέλεσεν εις των τριών αντιπροέδρων του Συμβουλίου Επικρατείας και, μετά την επανάστασιν του 1843, μέλος της γερουσίας.
Τα πετρόχτιστα οικοδομήματα του οικισμού, τα υψηλών προδιαγραφών τουριστικά καταλύματα και οι ψαροταβέρνες απλώνονται κατά μήκος της ακτής, σε μια στενή λωρίδα γης ανάμεσα στα διάφανα, γαλαζοπράσινα νερά του ορμίσκου της περιοχής και το δρόμο που συνδέει το Λιμένι με το Νέο Οίτυλο και, λίγο μακρύτερα, το Καραβοστάσι.
Στο Λιμένι δεσπόζει το «παλάτι» του Πετρόμπεη Mαυρομιχάλη, το πυργόκαστρο του τελευταίου ηγεμόνα (μπέη) της Mάνης, που διαδραμάτισε πρωταγωνιστικό ρόλο κατά τους επαναστατικούς και τους μετεπαναστατικούς χρόνους. Οι επισκέπτες έχουν επίσης την ευκαιρία να δουν τον τάφο και την προτομή του ξακουστού μανιάτη στρατιωτικού ηγέτη και πολιτικού.
Την εικόνα του οικισμού συμπληρώνουν το εκκλησάκι του Aγίου Σώστη, στο νεκροταφείο, η εκκλησία του Aγίου Nικολάου και η ερειπωμένη εκκλησία της Παναγίας Bρεττής.
Στο δίτομο εγκυκλοπαιδικό και γλωσσικό λεξικό «Πάπυρος» (Αθήνα, 1965) αναφέρονται τα εξής σχετικά με τον Πέτρο ή Πετρόμπεη Μαυρομιχάλη (1765-1848), αυτήν την αμφιλεγόμενη σε κάθε περίπτωση προσωπικότητα:
Ο τελευταίος ηγεμών (μπέης) της Μάνης (1816-1821), μέλος της Φιλικής Εταιρείας και εκ των στρατιωτικών ηγετών της Επαναστάσεως. Πρώτος αυτός, ακολουθούμενος υπό των Θ. Κολοκοτρώνη, Νικηταρά, Αναγνωσταρά, Μουρτζίνου και δισχιλίων ενόπλων Λακώνων, ύψωσε την σημαίαν της Επαναστάσεως εις Καλαμάταν (23 Μαρτίου).
Την επομένην, μετά την επίσημον δοξολογίαν επί τη καταλήψει της πόλεως, ανηγορεύθη αρχιστράτηγος των δυνάμεων της Πελοποννήσου και τη 28η ιδίου μηνός απηύθυνε την περίφημον προς τας ευρωπαϊκάς δυνάμεις επαναστατικήν προκήρυξιν.
Εν συνεχεία εξελέγη πρόεδρος της πρώτης (επταμελούς) κυβερνητικής επιτροπής, συγκροτηθείσης κατόπιν αποφάσεως των οπλαρχηγών εις συνέλευσιν αυτών εν τη μονή των Καλτεζών, και ωργάνωσε μετά του Κολοκοτρώνη την άλωσιν της Τριπόλεως.
Τον τίτλον του αρχιστρατήγου διετήρησε και μετά ταύτα, κατά την εισβολήν του Δράμαλη και κατά την μετάβασίν του μετά 500 Μανιατών εις Στερεάν (Νοέμβριος 1822), όπως ενισχύση το κινδυνεύον Μεσολόγγιον.
Επιστρέψας εις Πελοπόννησον εξελέγη μέλος του Νομοτελεστικού και εξηκολούθησε αυτοπροσώπως διοικών τα υπ' αυτόν στρατιωτικά σώματα εις διαφόρους μάχας, παρά το προβεβηκός της ηλικίας του.
Επί Καποδιστρίου διωρίσθη ως εις των τριών προέδρων του «Πανελληνίου» και γερουσιαστής. Η επακολουθήσασα όμως εχθρότης εις τας μεταξύ του Κυβερνήτου και των Μαυρομιχαλών σχέσεις, ένεκα των εν Μάνη κατά του καθεστώτος εξεγέρσεων, συνέτεινεν εις την σύλληψιν και την φυλάκισιν του Πετρόμπεη, με την γνωστήν τραγικήν διά τον Καποδίστριαν εξέλιξιν.
Απεφυλακίσθη υπό του Αυγουστίνου Καποδίστρια (13 Μαρτίου 1832). Επί Όθωνος διετέλεσεν εις των τριών αντιπροέδρων του Συμβουλίου Επικρατείας και, μετά την επανάστασιν του 1843, μέλος της γερουσίας.
Βαγγέλης Στεργιόπουλος/ diakopes.in.gr
