'Αρθρο του Δημοσθένη Δαββέτα
Υπάρχουν κάποιες θεμελιώδεις
δημοκρατικές αξίες που δίνουν την ιστορική ταυτότητα της δεξιάς. Η τιμή, ο
αλτρουισμός, η ελευθερία, η πνευματική περιπέτεια και η έρευνα, ο διάλογος με
το "Άλλο", η ντροπή, η ταπεινότητα και ατομικότητα , η πατρίδα, ο
σεβασμός δικαιωμάτων πολίτη, η ανεξιθρησκεία, η πολυεκφραστικοτητα, ειναι
μερικές από τον παραδοσιακά διαχρονικό κώδικα της δημοκρατικής δεξιάς. Γύρω από
τέτοιες ηθικές ανθρώπινες αξίες δούλεψαν πολυ σπουδαίοι πνευματικοί άνθρωποι
και δημιουργοί οπως μεταξύ άλλων, οι Κωνσταντίνος Τσάτσος, Παναγιώτης
Κανελλόπουλος, Μάνος Χατζηδάκης, Δημητρης Χορν, Οδυσσέας Ελύτης, Αννα
Συνοδινού, Σταύρος Ξαρχακος κλπ. Αυτοί οι συντηρητική πρωτοπορεία, που ήξερε να
συντηρεί τον ανθρωπισμό και ταυτόχρονα να ναι ανοιχτή σε προτάσεις της
νεωτερικοτητας, κατάφερε να συσπειρώσει το μεγαλύτερο μέρος της ελληνικής
κοινωνίας γύρω από έναν άξονα που ισορροπούσε την ευρωπαϊκή και την εθνική
περιπέτεια. Από την δεκαετία του 80 και μετα, σοσιαλδημοκρατία και οι αριστεροί
σύμμαχοι της, άρπαξαν τις ιδέες και το λεξιλόγιο της δημοκρατικής δεξιάς, το
οικειοποιήθηκαν και το παρουσίασαν σαν δικό τους. Η διανόηση και ο πολιτισμός
θεωρουνται πια εκ προιμιου αριστερή υπόθεση. Τα ανθρώπινα δικαιώματα και ο
Διαφωτισμός επίσης. Το ίδιο και το κοινωνικό πρόσωπο και ας ξέρουμε οτι
ιστορικά η μεγαλύτερες κατακτήσεις έγιναν σε φιλελεύθερα καθεστώτα. Πως μπορει
να αντιδράσει η σημερινή δεξιά σε αυτή τη συνεχή κλοπή των ιδεών της; Σίγουρα
πάντως όχι μονο φωνάζοντας οτι την έκλεψαν δείχνοντας μόνιμα τον κλέφτη. Πάνω
απ όλα χρειάζεται νέα παραγωγή ιδεών, νέα ταυτότητα. Πρέπει να μπει ξανά
μπροστά στην έρευνα και την πρωτοπορεία εννοιών. Η σημερινή δεξιά χρειάζεται
παράλληλα με τη κριτική της εναντίων της αριστεράς να προωθεί δικά της ζητήματα
που αφορούν και ευαισθητοποιούν τον πολίτη. Δυο παγίδες πρέπει να αποφύγει.
Πρώτον, να μην εγκλοβιστει σε ακροδεξιό λεξιλόγιο και δεύτερον να μη γίνει η
φιλελεύθερη βιτρίνα της αριστεράς. Κάπου πέρα από τις δυο αυτές γραμμές να βρει
το δικο της χώρο, τον πατριωτικό, με πολιτισμικές και κοινωνικές αξίες, ένα
χώρο όπου το Εθνικο συμφέρον έχει μόνιμο διάλογο με την ευρωπαϊκή
πραγματικότητα.
Υπάρχουν κάποιες θεμελιώδεις
δημοκρατικές αξίες που δίνουν την ιστορική ταυτότητα της δεξιάς. Η τιμή, ο
αλτρουισμός, η ελευθερία, η πνευματική περιπέτεια και η έρευνα, ο διάλογος με
το "Άλλο", η ντροπή, η ταπεινότητα και ατομικότητα , η πατρίδα, ο
σεβασμός δικαιωμάτων πολίτη, η ανεξιθρησκεία, η πολυεκφραστικοτητα, ειναι
μερικές από τον παραδοσιακά διαχρονικό κώδικα της δημοκρατικής δεξιάς. Γύρω από
τέτοιες ηθικές ανθρώπινες αξίες δούλεψαν πολυ σπουδαίοι πνευματικοί άνθρωποι
και δημιουργοί οπως μεταξύ άλλων, οι Κωνσταντίνος Τσάτσος, Παναγιώτης
Κανελλόπουλος, Μάνος Χατζηδάκης, Δημητρης Χορν, Οδυσσέας Ελύτης, Αννα
Συνοδινού, Σταύρος Ξαρχακος κλπ. Αυτοί οι συντηρητική πρωτοπορεία, που ήξερε να
συντηρεί τον ανθρωπισμό και ταυτόχρονα να ναι ανοιχτή σε προτάσεις της
νεωτερικοτητας, κατάφερε να συσπειρώσει το μεγαλύτερο μέρος της ελληνικής
κοινωνίας γύρω από έναν άξονα που ισορροπούσε την ευρωπαϊκή και την εθνική
περιπέτεια. Από την δεκαετία του 80 και μετα, σοσιαλδημοκρατία και οι αριστεροί
σύμμαχοι της, άρπαξαν τις ιδέες και το λεξιλόγιο της δημοκρατικής δεξιάς, το
οικειοποιήθηκαν και το παρουσίασαν σαν δικό τους. Η διανόηση και ο πολιτισμός
θεωρουνται πια εκ προιμιου αριστερή υπόθεση. Τα ανθρώπινα δικαιώματα και ο
Διαφωτισμός επίσης. Το ίδιο και το κοινωνικό πρόσωπο και ας ξέρουμε οτι
ιστορικά η μεγαλύτερες κατακτήσεις έγιναν σε φιλελεύθερα καθεστώτα. Πως μπορει
να αντιδράσει η σημερινή δεξιά σε αυτή τη συνεχή κλοπή των ιδεών της; Σίγουρα
πάντως όχι μονο φωνάζοντας οτι την έκλεψαν δείχνοντας μόνιμα τον κλέφτη. Πάνω
απ όλα χρειάζεται νέα παραγωγή ιδεών, νέα ταυτότητα. Πρέπει να μπει ξανά
μπροστά στην έρευνα και την πρωτοπορεία εννοιών. Η σημερινή δεξιά χρειάζεται
παράλληλα με τη κριτική της εναντίων της αριστεράς να προωθεί δικά της ζητήματα
που αφορούν και ευαισθητοποιούν τον πολίτη. Δυο παγίδες πρέπει να αποφύγει.
Πρώτον, να μην εγκλοβιστει σε ακροδεξιό λεξιλόγιο και δεύτερον να μη γίνει η
φιλελεύθερη βιτρίνα της αριστεράς. Κάπου πέρα από τις δυο αυτές γραμμές να βρει
το δικο της χώρο, τον πατριωτικό, με πολιτισμικές και κοινωνικές αξίες, ένα
χώρο όπου το Εθνικο συμφέρον έχει μόνιμο διάλογο με την ευρωπαϊκή
πραγματικότητα.
Δημοσθένης Δαββέτας
Καθηγητής φιλοσοφίας της τέχνης, ποιητής, εικαστικός
το άρθρο δημοσιεύθηκε το Σάββατο 30/5/2015 στο Παρασκήνιο
