Με τρόπο συστηματικό και μεθοδικό η Καλαμάτα, που έχει δείξει πως ξέρει να κερδίζει μάχες διεθνών διοργανώσεων, επιδιώκει ν’ αναδειχθεί Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης για το 2021.
Η διαδικασία είναι άκρως ανταγωνιστική. Η μεσσηνιακή πρωτεύουσα διεκδικεί την πρόκρισή της ανάμεσα σε 19, τουλάχιστον, ελληνικές πόλεις.Για το σκοπό αυτό, ο Δήμος Καλαμάτας από το Νοέμβριο του 2013 οργάνωσε Γραφείο Υποψηφιότητας «KALAMATA: 21», το οποίο στελέχωσε με έμπειρους και νέους επιστήμονες, εκτελεστικό διευθυντή τον Έκτορα Τσατσούλη και καλλιτεχνική διευθύντρια την Έλενα Πέγκα.
Η προσπάθεια αυτή δεν περιορίζεται στα όρια της Καλαμάτας, αλλά κινητοποιεί ολόκληρη τη Μεσσηνία. Ήδη, οι δήμοι Πύλου-Νέστορος, Τριφυλίας, Δυτικής Μάνης και Μεσσήνης, με αποφάσεις τους, υπερψηφίζουν την υποστήριξη της υποψηφιότητας της Καλαμάτας στο θεσμό της Ευρωπαϊκής Πολιτιστικής Πρωτεύουσας.
Η Καλαμάτα, ως πόλη με πλούσια ιστορική διαδρομή, έντονη πολιτιστική δραστηριότητα, εκδηλώσεις διεθνούς επιπέδου, κατάλληλες υποδομές, αλλά και προσβασιμότητα που την καθιστά το κέντρο μιας ευρύτερης περιοχής, συγκεντρώνει αντικειμενικά τα κριτήρια για την ανάδειξή της σε Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης 2021.
Με σκοπό τη δημιουργία προτάσεων για την κατάρτιση της Πολιτιστικής Στρατηγικής της Καλαμάτας για τη δεκαετία 2016-2025, το Γραφείο Υποψηφιότητας «KALAMATA: 21» έχει συστήσει οκτώ Θεματικές Ομάδες Εργασίας. Μέσα από αυτή τη διαδικασία δίνεται ο χώρος σε όσους θέλουν να εκφράσουν την πρότασή τους πώς θα ήθελαν την πόλη τους τα επόμενα δέκα χρόνια. Προτάσεις δομημένες και με τρόπο που να παράγουν αποτελέσματα…
Στόχος των ομάδων και των φορέων είναι να προβληθεί η πλούσια ιστορία και ο πολιτισμός της πρωτεύουσας της Μεσσηνίας, αλλά και ν’ αναδειχθεί το σύγχρονο πρόσωπο της ευρύτερης περιοχής.
Στην ευγενική άμιλλα της διεκδίκησης, η Καλαμάτα επικαλείται την πλούσια πολιτιστική της ιστορία, με τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά:
– Ίδρυση του πρώτου Δημοτικού Θεάτρου στη χώρα (1986)
– Ίδρυση της πρώτης Δημοτικής Επιχείρησης Πολιτιστικής Ανάπτυξης (ΔΕΠΑΚ)
– Θέσπιση του Πολιτιστικού Τέλους για τη χρηματοδότηση του πολιτισμού
– Η προστασία της Αρχιτεκτονικής Κληρονομιάς
– Η καθιέρωση του Διεθνούς Φεστιβάλ Χορού (πραγματοποιείται φέτος από τις 17 έως 24 Ιουλίου η 21η διοργάνωσή του)
– Η δράση πληθώρας ερασιτεχνικών καλλιτεχνικών ομάδων
– Η λειτουργία των σχολών καλλιτεχνικής παιδείας της ΦΑΡΙΣ (πρώην ΔΕΠΑΚ) και ουκ έστιν αριθμός ενεργειών και πολιτιστικών υποδομών (όπως Πνευματικό Κέντρο, ΔΗΠΕΘΕΚ, Μέγαρο Χορού κ.ά.).
Στη φαρέτρα της, η μεσσηνιακή πρωτεύουσα συμπροσμετρά και το γεγονός πως το 2021 συμπίπτει με τη 200ή επέτειο από την κήρυξη της Ελληνικής Επανάστασης εκεί, στις 23 Μαρτίου 1821. «Εδώ εκδόθηκε, εκείνη την ημέρα, η “Προειδοποίησις εις τας ευρωπαϊκάς αυλάς”, το πρώτο διπλωματικό κείμενο των επαναστατημένων Ελλήνων, στο οποίο συγκεφαλαιώνονται οι αξίες του ελληνικού πολιτισμού και τα ιδανικά του, όπως αυτά διακηρύχθηκαν από το Διαφωτισμό, για να γίνουν και πάλι κτήμα όλου του κόσμου», αναφέρει στην ιστοσελίδα του το Γραφείο Υποψηφιότητας «KALAMATA: 21». Ένα τέτοιο επιχείρημα βεβαίως, επικαλείται και η συνυποψήφιά της, για τον επίζηλο ευρωπαϊκό τίτλο, Τρίπολη, με το ιστορικό βάρος της απελευθέρωσής της από τα ελληνικά στρατεύματα, ως οριακό γεγονός για τη χάραξη του νέου ευρωπαϊκού πολιτικού χάρτη.
Πρόγραμμα εκδηλώσεων
Στο πλαίσιο των εκδηλώσεων για τη διεκδίκηση του τίτλου της Πολιτιστικής Πρωτεύουσας της Ευρώπης από την Καλαμάτα, η ομάδα εργασίας «Γράμματα/Λόγος», απόψε στις 19:00 στο Πνευματικό Κέντρο της πόλης, διοργανώνει την εκδήλωση με θέμα «Το βιβλίο και ο ρόλος των βιβλιοθηκών», με ομιλητές την πρώην διευθύντρια Δημόσιας Κεντρικής Βιβλιοθήκης Σπάρτης Ελένη Τζινιέρη-Τζανετάκου που θα μιλήσει για «Καινοτόμες και πιλοτικές δράσεις των Δημοσίων Βιβλιοθηκών» και την επίκουρη καθηγήτρια Τμήματος Ιστορίας, Αρχαιολογίας και Διαχείρισης Πολιτισμικών Αγαθών του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου, Βάνα Σπηλιοπούλου, η οποία θα παρουσιάσει την εξέχουσα διδακτορική διατριβή του Γιάννη Σόλαρη, «Καλαμάτα 1830-1930: Ένας αιώνας».
Στην Αθήνα, εξάλλου, την Τρίτη 23 Ιουνίου και ώρα 12:30 στο Μουσείο Μπενάκη, ο Δήμος Καλαμάτας και το Γραφείο Υποψηφιότητας «KALAMATA: 21» διοργανώνουν συνέντευξη Τύπου για την υποψηφιότητα της μεσσηνιακής πρωτεύουσας, ως Ευρωπαϊκή Πολιτιστική Πρωτεύουσα 2021. Την εκδήλωση θα χαιρετίσει ο δήμαρχος Καλαμάτας Παναγιώτης Νίκας, το όραμα της υποψήφιας πόλης θ’ αναπτύξει η καλλιτεχνική διευθύντρια του « KALAMATA: 21» Έλενα Πέγκα, ενώ τα βήματα στη στρατηγική της διεκδίκησης θα παρουσιάσει ο εκτελεστικός διευθυντής Έκτωρ Τσατσούλης, εθελοντές και μέλη των ομάδων εργασίας της υποψηφιότητας.
Τέλος, το Γραφείο Υποψηφιότητας «KALAMATA:21» σε συνεργασία με το μη κερδοσκοπικό εργαστήρι επιχειρηματικού πολιτισμού «MATAROA» διοργανώνουν, στις 26 Ιουνίου 2015 και ώρα 18:00-21:00 στο Επιμελητήριο Μεσσηνίας, εκδήλωση με θέμα «Ευρωπαϊκά Προγράμματα για τον Πολιτισμό».
Κατά τη διάρκεια της εκδήλωσης, εκπρόσωπος της Εθνικής Αρχής συντονισμού ΕΣΠΑ θα παρουσιάσει προγράμματα του ΕΣΠΑ που χρηματοδοτούν δράσεις στον τομέα του Πολιτισμού. Εκπρόσωπος της Διεύθυνσης ειδικών προγραμμάτων Διεθνών Υποτροφιών του Ιδρύματος Κρατικών Υποτροφιών θα παρουσιάσει το πρόγραμμα “Erasmus+”, ενώ μέλος της Διεύθυνσης Διεθνών Σχέσεων και Ευρωπαϊκής Ένωσης του υπουργείου Πολιτισμού θα κάνει την παρουσίαση του προγράμματος «Δημιουργική Ευρώπη». Επίσης, πρώην στέλεχος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, ανεξάρτητη εμπειρογνώμων για ευρωπαϊκά προγράμματα, θα παρουσιάσει τα ευρωπαϊκά προγράμματα Creative Europe (Πολιτισμός) και Horizon 2020 (έρευνα για την πολιτιστική κληρονομιά) και τέλος πρώην στέλεχος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής θα παρουσιάσει «Μαθήματα από συμμετοχή σε ευρωπαϊκά προγράμματα – συνέργειες μεταξύ φορέων».
Η διαδικασία είναι άκρως ανταγωνιστική. Η μεσσηνιακή πρωτεύουσα διεκδικεί την πρόκρισή της ανάμεσα σε 19, τουλάχιστον, ελληνικές πόλεις.Για το σκοπό αυτό, ο Δήμος Καλαμάτας από το Νοέμβριο του 2013 οργάνωσε Γραφείο Υποψηφιότητας «KALAMATA: 21», το οποίο στελέχωσε με έμπειρους και νέους επιστήμονες, εκτελεστικό διευθυντή τον Έκτορα Τσατσούλη και καλλιτεχνική διευθύντρια την Έλενα Πέγκα.
Η προσπάθεια αυτή δεν περιορίζεται στα όρια της Καλαμάτας, αλλά κινητοποιεί ολόκληρη τη Μεσσηνία. Ήδη, οι δήμοι Πύλου-Νέστορος, Τριφυλίας, Δυτικής Μάνης και Μεσσήνης, με αποφάσεις τους, υπερψηφίζουν την υποστήριξη της υποψηφιότητας της Καλαμάτας στο θεσμό της Ευρωπαϊκής Πολιτιστικής Πρωτεύουσας.
Η Καλαμάτα, ως πόλη με πλούσια ιστορική διαδρομή, έντονη πολιτιστική δραστηριότητα, εκδηλώσεις διεθνούς επιπέδου, κατάλληλες υποδομές, αλλά και προσβασιμότητα που την καθιστά το κέντρο μιας ευρύτερης περιοχής, συγκεντρώνει αντικειμενικά τα κριτήρια για την ανάδειξή της σε Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης 2021.
Με σκοπό τη δημιουργία προτάσεων για την κατάρτιση της Πολιτιστικής Στρατηγικής της Καλαμάτας για τη δεκαετία 2016-2025, το Γραφείο Υποψηφιότητας «KALAMATA: 21» έχει συστήσει οκτώ Θεματικές Ομάδες Εργασίας. Μέσα από αυτή τη διαδικασία δίνεται ο χώρος σε όσους θέλουν να εκφράσουν την πρότασή τους πώς θα ήθελαν την πόλη τους τα επόμενα δέκα χρόνια. Προτάσεις δομημένες και με τρόπο που να παράγουν αποτελέσματα…
Στόχος των ομάδων και των φορέων είναι να προβληθεί η πλούσια ιστορία και ο πολιτισμός της πρωτεύουσας της Μεσσηνίας, αλλά και ν’ αναδειχθεί το σύγχρονο πρόσωπο της ευρύτερης περιοχής.
Στην ευγενική άμιλλα της διεκδίκησης, η Καλαμάτα επικαλείται την πλούσια πολιτιστική της ιστορία, με τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά:
– Ίδρυση του πρώτου Δημοτικού Θεάτρου στη χώρα (1986)
– Ίδρυση της πρώτης Δημοτικής Επιχείρησης Πολιτιστικής Ανάπτυξης (ΔΕΠΑΚ)
– Θέσπιση του Πολιτιστικού Τέλους για τη χρηματοδότηση του πολιτισμού
– Η προστασία της Αρχιτεκτονικής Κληρονομιάς
– Η καθιέρωση του Διεθνούς Φεστιβάλ Χορού (πραγματοποιείται φέτος από τις 17 έως 24 Ιουλίου η 21η διοργάνωσή του)
– Η δράση πληθώρας ερασιτεχνικών καλλιτεχνικών ομάδων
– Η λειτουργία των σχολών καλλιτεχνικής παιδείας της ΦΑΡΙΣ (πρώην ΔΕΠΑΚ) και ουκ έστιν αριθμός ενεργειών και πολιτιστικών υποδομών (όπως Πνευματικό Κέντρο, ΔΗΠΕΘΕΚ, Μέγαρο Χορού κ.ά.).
Στη φαρέτρα της, η μεσσηνιακή πρωτεύουσα συμπροσμετρά και το γεγονός πως το 2021 συμπίπτει με τη 200ή επέτειο από την κήρυξη της Ελληνικής Επανάστασης εκεί, στις 23 Μαρτίου 1821. «Εδώ εκδόθηκε, εκείνη την ημέρα, η “Προειδοποίησις εις τας ευρωπαϊκάς αυλάς”, το πρώτο διπλωματικό κείμενο των επαναστατημένων Ελλήνων, στο οποίο συγκεφαλαιώνονται οι αξίες του ελληνικού πολιτισμού και τα ιδανικά του, όπως αυτά διακηρύχθηκαν από το Διαφωτισμό, για να γίνουν και πάλι κτήμα όλου του κόσμου», αναφέρει στην ιστοσελίδα του το Γραφείο Υποψηφιότητας «KALAMATA: 21». Ένα τέτοιο επιχείρημα βεβαίως, επικαλείται και η συνυποψήφιά της, για τον επίζηλο ευρωπαϊκό τίτλο, Τρίπολη, με το ιστορικό βάρος της απελευθέρωσής της από τα ελληνικά στρατεύματα, ως οριακό γεγονός για τη χάραξη του νέου ευρωπαϊκού πολιτικού χάρτη.
Πρόγραμμα εκδηλώσεων
Στο πλαίσιο των εκδηλώσεων για τη διεκδίκηση του τίτλου της Πολιτιστικής Πρωτεύουσας της Ευρώπης από την Καλαμάτα, η ομάδα εργασίας «Γράμματα/Λόγος», απόψε στις 19:00 στο Πνευματικό Κέντρο της πόλης, διοργανώνει την εκδήλωση με θέμα «Το βιβλίο και ο ρόλος των βιβλιοθηκών», με ομιλητές την πρώην διευθύντρια Δημόσιας Κεντρικής Βιβλιοθήκης Σπάρτης Ελένη Τζινιέρη-Τζανετάκου που θα μιλήσει για «Καινοτόμες και πιλοτικές δράσεις των Δημοσίων Βιβλιοθηκών» και την επίκουρη καθηγήτρια Τμήματος Ιστορίας, Αρχαιολογίας και Διαχείρισης Πολιτισμικών Αγαθών του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου, Βάνα Σπηλιοπούλου, η οποία θα παρουσιάσει την εξέχουσα διδακτορική διατριβή του Γιάννη Σόλαρη, «Καλαμάτα 1830-1930: Ένας αιώνας».
Στην Αθήνα, εξάλλου, την Τρίτη 23 Ιουνίου και ώρα 12:30 στο Μουσείο Μπενάκη, ο Δήμος Καλαμάτας και το Γραφείο Υποψηφιότητας «KALAMATA: 21» διοργανώνουν συνέντευξη Τύπου για την υποψηφιότητα της μεσσηνιακής πρωτεύουσας, ως Ευρωπαϊκή Πολιτιστική Πρωτεύουσα 2021. Την εκδήλωση θα χαιρετίσει ο δήμαρχος Καλαμάτας Παναγιώτης Νίκας, το όραμα της υποψήφιας πόλης θ’ αναπτύξει η καλλιτεχνική διευθύντρια του « KALAMATA: 21» Έλενα Πέγκα, ενώ τα βήματα στη στρατηγική της διεκδίκησης θα παρουσιάσει ο εκτελεστικός διευθυντής Έκτωρ Τσατσούλης, εθελοντές και μέλη των ομάδων εργασίας της υποψηφιότητας.
Τέλος, το Γραφείο Υποψηφιότητας «KALAMATA:21» σε συνεργασία με το μη κερδοσκοπικό εργαστήρι επιχειρηματικού πολιτισμού «MATAROA» διοργανώνουν, στις 26 Ιουνίου 2015 και ώρα 18:00-21:00 στο Επιμελητήριο Μεσσηνίας, εκδήλωση με θέμα «Ευρωπαϊκά Προγράμματα για τον Πολιτισμό».
Κατά τη διάρκεια της εκδήλωσης, εκπρόσωπος της Εθνικής Αρχής συντονισμού ΕΣΠΑ θα παρουσιάσει προγράμματα του ΕΣΠΑ που χρηματοδοτούν δράσεις στον τομέα του Πολιτισμού. Εκπρόσωπος της Διεύθυνσης ειδικών προγραμμάτων Διεθνών Υποτροφιών του Ιδρύματος Κρατικών Υποτροφιών θα παρουσιάσει το πρόγραμμα “Erasmus+”, ενώ μέλος της Διεύθυνσης Διεθνών Σχέσεων και Ευρωπαϊκής Ένωσης του υπουργείου Πολιτισμού θα κάνει την παρουσίαση του προγράμματος «Δημιουργική Ευρώπη». Επίσης, πρώην στέλεχος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, ανεξάρτητη εμπειρογνώμων για ευρωπαϊκά προγράμματα, θα παρουσιάσει τα ευρωπαϊκά προγράμματα Creative Europe (Πολιτισμός) και Horizon 2020 (έρευνα για την πολιτιστική κληρονομιά) και τέλος πρώην στέλεχος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής θα παρουσιάσει «Μαθήματα από συμμετοχή σε ευρωπαϊκά προγράμματα – συνέργειες μεταξύ φορέων».