Παρασκευή 30 Δεκεμβρίου 2016

Απόλυτο πανόραμα Ο μεγαλύτερος ψηφιακός χάρτης του ουρανού

Ο μεγαλύτερος ψηφιακός χάρτης του ουρανού
Βαλτιμόρη, Μέριλαντ
Ψηλά στο όρος Χαλεακάλα, ένα ανενεργό ηφαίστειο στο νησί Μάουι της Χαβάης, οι υπεύθυνοι ενός εξειδικευμένου τηλεσκοπίου πέρασαν τέσσερα χρόνια λαμβάνοντας εικόνες ολόκληρου του νυχτερινού ουρανού.

Ο χάρτης που προέκυψε είναι τόσο μεγάλος ώστε, αν τυπωνόταν σε πλήρη ανάλυση, θα είχε πλάτος 2,4 χιλιόμετρα.

Ο μεγαλύτερος ψηφιακός χάρτης του ουρανού που έχει ολοκληρωθεί μέχρι σήμερα παρουσιάστηκε από τους υπεύθυνους του Pan-STARRS, ενός ερευνητικού προγράμματος με κύριο στόχο τον εντοπισμό κινούμενων αντικειμένων, όπως αστεροειδών που θα μπορούσαν να απειλήσουν τη Γη.

Η ερευνητική προσπάθεια βασίστηκε σε ένα τηλεσκόπιο των 1,8 μέτρων, το οποίο φωτογράφησε 12 φορές ολόκληρο τον ουρανό σε πέντε διαφορετικά χρώματα του ορατού και του εγγύς υπέρυθρου φωτός.

Ο χάρτης δίνει έτσι τις θέσεις, τις φωτεινότητες και τις φασματικές υπογραφές τριών δισεκατομμυρίων άστρων, γαλαξιών και άλλων αντικειμένων.

H αχανής συλλογή αποτελείται από 2 petabyte δεδομένων, περίπου 100 φορές ο όγκος της Wikipedia, λένε οι ερευνητές.

«Η έρευνα Pan-STARRS επιτρέπει σε οποιονδήποτε να έχει πρόσβαση σε εκατομμύρια εικόνες και να χρησιμοποιεί τη βάση δεδομένων που περιέχει μετρήσεις ακριβείας για δισεκατομμύρια άστρα και γαλαξίες» δήλωσε ο Κεν Τσέιμπερς, επικεφαλής της ερευνητικής προσπάθειας.

Το 2017, το Pan-STARRS θα δημοσιεύσει ένα δεύτερο σετ δεδομένων, το οποίο θα περιγράφει πώς αυτά τα δισεκατομμύρια αντικείμενα μεταβάλλονται στην πορεία του χρόνου.

Ο χάρτης του Pan-STARRS, πάντως, δεν θα κρατήσει για πολύ τα πρωτεία: Το πρόγραμμα LSST που θέτει σε εφαρμογή το αμερικανικό Εθνικό Ίδρυμα Επιστήμης θα συγκεντρώσει μετρήσεις για 37 δισεκατομμύρια αντικείμενα και θα παράγει 15 terabyte δεδομένων την ημέρα επί δέκα χρόνια. Η ολοκλήρωσή του προγραμματίζεται για το 2022.


Βαγγέλης Πρατικάκης
Newsroom ΔΟΛ