Άρθρο του Βασιλη Μπαλάφα στην εφημερίδα "ΣΗΜΕΡΑ" του Σαββάτου, 6 Οκτωβρίου 2012, σελίδα 7 :
Τα «μαγικά χαλιά» της πολιτικής
Αν μπορούσαμε να πατήσουμε, για λίγο, το κουμπί της «παύσης» σε αυτό που ζούμε όλοι μας την τελευταία πενταετία, θα διαπιστώναμε ότι οι απαντήσεις σε πολλά ερωτήματα, αλλά και οι λύσεις σε διάφορα προβλήματα, μπορούν να έρθουν μέσα από τον επαναπροσδιορισμό, την αναψηλάφηση της ίδιας της έννοιας της πολιτικής.
Σχεδόν όλοι όσοι εκφέρουν δημόσιο λόγο, προφορικό ή γραπτό, συμφωνούν πια ότι η χώρα έχει σοβαρό, δομικό, πολιτικό πρόβλημα κυρίως, και όλα τα άλλα έπονται. Συμφωνούν ότι η ουσία βρίσκεται σε αυτά που έχουμε συνηθίσει να αποκαλούμε «πολιτική ευθύνη» και «πολιτική βούληση». Δεν μιλώ φυσικά για την «ευθύνη» που πολλές φορές εξευτελίζεται ως έννοια, όταν την επικαλούνται διάφοροι για να δικαιολογήσουν τραγικές παραλήψεις ή τεράστια λάθη και δεν αναφέρομαι στη «βούληση» που λειτουργεί ετσιθελικά, βουλιμικά ή που καλύπτει εμμονές σε ενέργειες αποδεδειγμένα άστοχες, που γίνονται χωρίς την ελάχιστη επεξεργασία, διαβούλευση ή έστω συζήτηση, ακόμα και αν είναι ειλημμένες.
Πολλοί πολίτες σήμερα – αν όχι η συντριπτική πλειοψηφία – αποστρέφονται την πολιτική. Έχουν υιοθετήσει έναν ακραίο λόγο και μια συμπεριφορά που τους οδηγεί στο περιθώριο των όποιων πολιτικών δρώμενων και τους καθιστά οργισμένους θεατές σε μια ταινία που είναι η ίδια τους η ζωή. Μιλούν για μια «επανάσταση», χωρίς να μπορούν να διακρίνουν ξεκάθαρα εναντίον ποίου θα επαναστατήσουμε, αναφέρονται με μίσος για τη Βουλή, τους βουλευτές, τον Κοινοβουλευτισμό, χωρίς να μπορούν να περιγράψουν το τι θα συνέβαινε αν ένα πρωινό αποφασίζαμε όλοι μαζί να το κλείσουμε το «κτήριο». Αναθεματίζουν γενικά και αόριστα την πολιτική, αρνούμενοι να συνειδητοποιήσουν ότι η πολιτική είναι οι πολίτες, ότι η Βουλή είναι το μέρος όπου συνδιαλέγεται η δική μας αντιπροσωπεία, εκείνοι που εμείς οι ίδιοι στείλαμε εκεί να μας εκπροσωπούν.
Έχει μπει πλέον μια επικίνδυνη ταφόπλακα πάνω από ό,τι σχετίζεται με την πολιτική, η βαριά σκιά του «όλοι ίδιοι είναι», του «όλοι λαμόγια είναι» κτλ κτλ.. Το ζήτημα γίνεται ακόμα πιο επικίνδυνο αν αναλογιστούμε ότι, πρώτον δεν διαφαίνεται κάποια εναλλακτική λύση – πρόταση στα πλαίσια της δημοκρατίας, και δεύτερον ότι υπάρχουν πολιτικά κόμματα που δεν διστάζουν να αντιπροτάξουν σε όλο αυτό που συμβαίνει σήμερα, με κάθε επισημότητα, εκδοχές εφαρμοσμένων ολοκληρωτισμών, είτε τύπου παλαιού ανατολικού μπλοκ, είτε με τη μορφή εθνικοσοσιαλιστικών παραλογισμών.
Η τρέχουσα πολιτική εμπροσθοφυλακή, δυστυχώς, δεν έχει απαντήσεις απέναντι σε όλα αυτά. Πανικόβλητη, αποϊδεολογικοποιημένη, αφυδατωμένη, βρίσκεται σε συνεχή στάση άμυνας και διαρκώς οπισθοχωρεί. Η πολιτική σκέψη έχει απονευρωθεί από τα πολιτικά πυροτεχνήματα και ο πολιτικός λόγος από τους επικοινωνιακούς «κανόνες» που θέτουν διάφορες «ειδησεογραφικές» ιστοσελίδες, μεγάλες εφημερίδες, κανάλια, εταιρείες πλαστικών χειρουργών πολιτικών προφίλ, συγκροτήματα που αναλαμβάνουν ομάδες πολιτικών, υποσχόμενα σίγουρη επιτυχία και πρόοδο, μοιράζοντας μάλιστα φυλλάδια τύπου επιχειρήσεων αδυνατίσματος, «πριν και μετά». Όλα γίνονται για το «φτιασίδωμα». Αν είσαι «καλό παιδί» προχωράς, αλλιώς τοίχος.
Σταδιακά συνηθίσαμε να αντιμετωπίζουμε το όλον πλαίσιο της πολιτικής ως «παιχνίδι», μια ατελείωτη παρτίδα πόκερ, για γερά νεύρα, για ατσάλινες αντοχές και το πιο σημαντικό, ως ένα τεντωμένο σκοινί στο οποίο πρέπει υποχρεωτικά κάποιος να περπατήσει αν θέλει να ασχοληθεί με την πολιτική. Όλα αυτά όριζαν και ορίζουν τη διαδρομή μέχρι να καταφέρει κανείς κάτι, αν τα καταφέρει, μετά ξεκινούν άλλα. Και κάπως έτσι όλα γυρνάνε με φρενήρεις ρυθμούς, περιφερειακά όμως από την ίδια την ουσία, τον πυρήνα της πολιτικής δραστηριότητας και δράσης.
Έχουν λοιπόν άδικο οι πολίτες που αποστρέφονται την πολιτική, που διστάζουν να ασχοληθούν σε κάθε επίπεδο, σε οποιονδήποτε σχηματισμό ; Έχουν άδικο που νιώθουν απογοητευμένοι και πιστεύουν ότι τίποτα δεν μπορεί να αλλάξει ;
Φαίνεται ότι υπάρχει ένας τελείως άλλος κόσμος, πίσω από όλα όσα βλέπουμε, που ο μέσος πολίτης που ασχολείται με τα κοινά μπορεί και να μην τον αντιληφθεί ποτέ. Να παλεύει, να παλεύει, να τραβάει κουπιά και η θάλασσα να φαίνεται ατελείωτη την ώρα που άλλοι κάνουν ένα «τσουπ» και φτάνουν στη στεριά. Αυτό το «τσουπ» έχει μέσα του απίστευτα πράγματα, καραμπόλες, συσχετισμούς και ένα σύστημα που είναι πολύ δύσκολα ορατό. Κάποια στιγμή στέκεσαι, νομίζεις ότι γνωρίζεις αρκετά, αλλά γελιέσαι. Υπάρχει ένας κόσμος που πιθανώς να μην τον αγγίξεις ποτέ. Και θα κάθεσαι να χαλιέσαι και να τρελαίνεσαι για το τί δεν έκανες σωστά ή τι δεν έκανες καλύτερα. Θα προσπαθείς να ψάχνεις που έκανες το λάθος, που δεν κατάφερες να ανταποκριθείς και γιατί δεν μπόρεσες να προβλέψεις αυτό που ερχόταν.
Την ίδια ώρα, νιώθεις ότι υπάρχουν γύρω σου άλλοι που καβαλάνε ένα «μαγικό χαλί», υπερπηδούν ολόκληρα «κεφάλαια» του «βιβλίου» και κινούνται σχεδόν απευθείας προς το «happy end». Ή μπορεί να περιβάλλονται από μια εμφανή, αλλά δαιδαλώδη ατμόσφαιρα εύνοιας και προστασίας που λειτουργεί ως απυρόβλητο από τη μια και ως προωθητήριος δύναμη από την άλλη, με το αζημίωτο βέβαια …
Υπάρχει και μια άλλη ανάγνωση. Αν κάποιος πολίτης, οποιοσδήποτε, ξεκινά με όρεξη, όραμα και αποφασιστικότητα την ενασχόλησή του με τα κοινά και τύχει κάποια στιγμή να φτάσει στο σημείο που θα μπορεί πλέον να ασκήσει την όποια εκτελεστική εξουσία, περνώντας μέσα από όλα όσα περιέγραψα παραπάνω, τότε πια κουβαλάει πάνω του τόσες αμυχές, τόσες «δεσμεύσεις» και τόσα «βαρίδια» που πλέον είναι αποκαμωμένος και αδύναμος να τα βάλει με την οποιαδήποτε παθογένεια.
Η λογική σειρά όμως θα έπρεπε να είναι αντίστροφη. Δηλαδή η εκτελεστική εξουσία θα έπρεπε να ασκείται από ανθρώπους «φρέσκους», ξεκούραστους, ορεξάτους να προσφέρουν και όχι να αντιμετωπίζεται ως ο τελικός προορισμός μιας ακανθώδους διαδρομής, κάτι σαν τρόπαιο. Και σκεφτείτε ότι αυτό είναι το καλό σενάριο, το σενάριο δηλαδή που κάποιος πολίτης τα καταφέρνει να φτάσει σε τέτοια επίπεδα.
Όλα αυτά πρέπει να αλλάξουν. Οι πολίτες πρέπει να ασχοληθούν με την πολιτική. Αυτό είναι το δομικό μας πρόβλημα. Να συμμετέχουν στις δομές, να διαμορφώνουν πολιτικές, να ασκούν έλεγχο, να συμμετέχουν ακόμα και στην υλοποίηση. Δεν γίνεται η πολιτική να είναι συνεχώς μια ταινία στην οποία θα περιμένουμε το τι θα γίνει στο τέλος. Γιατί όπως είδαμε, στο τέλος συμμετέχουμε όλοι, είτε έχουμε ασχοληθεί, είτε όχι. Ο «λογαριασμός» έρχεται σε όλους μας και κυρίως πλήττει τους αδύνατους και τα χαμηλά εισοδηματικά στρώματα.
Δεν γίνεται κάποιοι «εκλεκτοί» να παίζουν συνέχεια το ρόλο της εκτελεστικής εξουσίας και οι υπόλοιποι να «παίζουν» τους διαμαρτυρόμενους. Η δημοκρατία, ο κοινοβουλευτισμός, οι πυλώνες του πολιτεύματος πρέπει να προστατευτούν. Και αυτό μπορούν να το καταφέρουν μόνο οι πολίτες που δημιουργικά θα ασχοληθούν με την πολιτική σε κάθε επίπεδο.
Βασίλειος Μπαλάφας
vasileios[at]balafas.gr
vbalafas.blogspot.gr
Τα «μαγικά χαλιά» της πολιτικής
Αν μπορούσαμε να πατήσουμε, για λίγο, το κουμπί της «παύσης» σε αυτό που ζούμε όλοι μας την τελευταία πενταετία, θα διαπιστώναμε ότι οι απαντήσεις σε πολλά ερωτήματα, αλλά και οι λύσεις σε διάφορα προβλήματα, μπορούν να έρθουν μέσα από τον επαναπροσδιορισμό, την αναψηλάφηση της ίδιας της έννοιας της πολιτικής.
Σχεδόν όλοι όσοι εκφέρουν δημόσιο λόγο, προφορικό ή γραπτό, συμφωνούν πια ότι η χώρα έχει σοβαρό, δομικό, πολιτικό πρόβλημα κυρίως, και όλα τα άλλα έπονται. Συμφωνούν ότι η ουσία βρίσκεται σε αυτά που έχουμε συνηθίσει να αποκαλούμε «πολιτική ευθύνη» και «πολιτική βούληση». Δεν μιλώ φυσικά για την «ευθύνη» που πολλές φορές εξευτελίζεται ως έννοια, όταν την επικαλούνται διάφοροι για να δικαιολογήσουν τραγικές παραλήψεις ή τεράστια λάθη και δεν αναφέρομαι στη «βούληση» που λειτουργεί ετσιθελικά, βουλιμικά ή που καλύπτει εμμονές σε ενέργειες αποδεδειγμένα άστοχες, που γίνονται χωρίς την ελάχιστη επεξεργασία, διαβούλευση ή έστω συζήτηση, ακόμα και αν είναι ειλημμένες.
Πολλοί πολίτες σήμερα – αν όχι η συντριπτική πλειοψηφία – αποστρέφονται την πολιτική. Έχουν υιοθετήσει έναν ακραίο λόγο και μια συμπεριφορά που τους οδηγεί στο περιθώριο των όποιων πολιτικών δρώμενων και τους καθιστά οργισμένους θεατές σε μια ταινία που είναι η ίδια τους η ζωή. Μιλούν για μια «επανάσταση», χωρίς να μπορούν να διακρίνουν ξεκάθαρα εναντίον ποίου θα επαναστατήσουμε, αναφέρονται με μίσος για τη Βουλή, τους βουλευτές, τον Κοινοβουλευτισμό, χωρίς να μπορούν να περιγράψουν το τι θα συνέβαινε αν ένα πρωινό αποφασίζαμε όλοι μαζί να το κλείσουμε το «κτήριο». Αναθεματίζουν γενικά και αόριστα την πολιτική, αρνούμενοι να συνειδητοποιήσουν ότι η πολιτική είναι οι πολίτες, ότι η Βουλή είναι το μέρος όπου συνδιαλέγεται η δική μας αντιπροσωπεία, εκείνοι που εμείς οι ίδιοι στείλαμε εκεί να μας εκπροσωπούν.
Έχει μπει πλέον μια επικίνδυνη ταφόπλακα πάνω από ό,τι σχετίζεται με την πολιτική, η βαριά σκιά του «όλοι ίδιοι είναι», του «όλοι λαμόγια είναι» κτλ κτλ.. Το ζήτημα γίνεται ακόμα πιο επικίνδυνο αν αναλογιστούμε ότι, πρώτον δεν διαφαίνεται κάποια εναλλακτική λύση – πρόταση στα πλαίσια της δημοκρατίας, και δεύτερον ότι υπάρχουν πολιτικά κόμματα που δεν διστάζουν να αντιπροτάξουν σε όλο αυτό που συμβαίνει σήμερα, με κάθε επισημότητα, εκδοχές εφαρμοσμένων ολοκληρωτισμών, είτε τύπου παλαιού ανατολικού μπλοκ, είτε με τη μορφή εθνικοσοσιαλιστικών παραλογισμών.
Η τρέχουσα πολιτική εμπροσθοφυλακή, δυστυχώς, δεν έχει απαντήσεις απέναντι σε όλα αυτά. Πανικόβλητη, αποϊδεολογικοποιημένη, αφυδατωμένη, βρίσκεται σε συνεχή στάση άμυνας και διαρκώς οπισθοχωρεί. Η πολιτική σκέψη έχει απονευρωθεί από τα πολιτικά πυροτεχνήματα και ο πολιτικός λόγος από τους επικοινωνιακούς «κανόνες» που θέτουν διάφορες «ειδησεογραφικές» ιστοσελίδες, μεγάλες εφημερίδες, κανάλια, εταιρείες πλαστικών χειρουργών πολιτικών προφίλ, συγκροτήματα που αναλαμβάνουν ομάδες πολιτικών, υποσχόμενα σίγουρη επιτυχία και πρόοδο, μοιράζοντας μάλιστα φυλλάδια τύπου επιχειρήσεων αδυνατίσματος, «πριν και μετά». Όλα γίνονται για το «φτιασίδωμα». Αν είσαι «καλό παιδί» προχωράς, αλλιώς τοίχος.
Σταδιακά συνηθίσαμε να αντιμετωπίζουμε το όλον πλαίσιο της πολιτικής ως «παιχνίδι», μια ατελείωτη παρτίδα πόκερ, για γερά νεύρα, για ατσάλινες αντοχές και το πιο σημαντικό, ως ένα τεντωμένο σκοινί στο οποίο πρέπει υποχρεωτικά κάποιος να περπατήσει αν θέλει να ασχοληθεί με την πολιτική. Όλα αυτά όριζαν και ορίζουν τη διαδρομή μέχρι να καταφέρει κανείς κάτι, αν τα καταφέρει, μετά ξεκινούν άλλα. Και κάπως έτσι όλα γυρνάνε με φρενήρεις ρυθμούς, περιφερειακά όμως από την ίδια την ουσία, τον πυρήνα της πολιτικής δραστηριότητας και δράσης.
Έχουν λοιπόν άδικο οι πολίτες που αποστρέφονται την πολιτική, που διστάζουν να ασχοληθούν σε κάθε επίπεδο, σε οποιονδήποτε σχηματισμό ; Έχουν άδικο που νιώθουν απογοητευμένοι και πιστεύουν ότι τίποτα δεν μπορεί να αλλάξει ;
Φαίνεται ότι υπάρχει ένας τελείως άλλος κόσμος, πίσω από όλα όσα βλέπουμε, που ο μέσος πολίτης που ασχολείται με τα κοινά μπορεί και να μην τον αντιληφθεί ποτέ. Να παλεύει, να παλεύει, να τραβάει κουπιά και η θάλασσα να φαίνεται ατελείωτη την ώρα που άλλοι κάνουν ένα «τσουπ» και φτάνουν στη στεριά. Αυτό το «τσουπ» έχει μέσα του απίστευτα πράγματα, καραμπόλες, συσχετισμούς και ένα σύστημα που είναι πολύ δύσκολα ορατό. Κάποια στιγμή στέκεσαι, νομίζεις ότι γνωρίζεις αρκετά, αλλά γελιέσαι. Υπάρχει ένας κόσμος που πιθανώς να μην τον αγγίξεις ποτέ. Και θα κάθεσαι να χαλιέσαι και να τρελαίνεσαι για το τί δεν έκανες σωστά ή τι δεν έκανες καλύτερα. Θα προσπαθείς να ψάχνεις που έκανες το λάθος, που δεν κατάφερες να ανταποκριθείς και γιατί δεν μπόρεσες να προβλέψεις αυτό που ερχόταν.
Την ίδια ώρα, νιώθεις ότι υπάρχουν γύρω σου άλλοι που καβαλάνε ένα «μαγικό χαλί», υπερπηδούν ολόκληρα «κεφάλαια» του «βιβλίου» και κινούνται σχεδόν απευθείας προς το «happy end». Ή μπορεί να περιβάλλονται από μια εμφανή, αλλά δαιδαλώδη ατμόσφαιρα εύνοιας και προστασίας που λειτουργεί ως απυρόβλητο από τη μια και ως προωθητήριος δύναμη από την άλλη, με το αζημίωτο βέβαια …
Υπάρχει και μια άλλη ανάγνωση. Αν κάποιος πολίτης, οποιοσδήποτε, ξεκινά με όρεξη, όραμα και αποφασιστικότητα την ενασχόλησή του με τα κοινά και τύχει κάποια στιγμή να φτάσει στο σημείο που θα μπορεί πλέον να ασκήσει την όποια εκτελεστική εξουσία, περνώντας μέσα από όλα όσα περιέγραψα παραπάνω, τότε πια κουβαλάει πάνω του τόσες αμυχές, τόσες «δεσμεύσεις» και τόσα «βαρίδια» που πλέον είναι αποκαμωμένος και αδύναμος να τα βάλει με την οποιαδήποτε παθογένεια.
Η λογική σειρά όμως θα έπρεπε να είναι αντίστροφη. Δηλαδή η εκτελεστική εξουσία θα έπρεπε να ασκείται από ανθρώπους «φρέσκους», ξεκούραστους, ορεξάτους να προσφέρουν και όχι να αντιμετωπίζεται ως ο τελικός προορισμός μιας ακανθώδους διαδρομής, κάτι σαν τρόπαιο. Και σκεφτείτε ότι αυτό είναι το καλό σενάριο, το σενάριο δηλαδή που κάποιος πολίτης τα καταφέρνει να φτάσει σε τέτοια επίπεδα.
Όλα αυτά πρέπει να αλλάξουν. Οι πολίτες πρέπει να ασχοληθούν με την πολιτική. Αυτό είναι το δομικό μας πρόβλημα. Να συμμετέχουν στις δομές, να διαμορφώνουν πολιτικές, να ασκούν έλεγχο, να συμμετέχουν ακόμα και στην υλοποίηση. Δεν γίνεται η πολιτική να είναι συνεχώς μια ταινία στην οποία θα περιμένουμε το τι θα γίνει στο τέλος. Γιατί όπως είδαμε, στο τέλος συμμετέχουμε όλοι, είτε έχουμε ασχοληθεί, είτε όχι. Ο «λογαριασμός» έρχεται σε όλους μας και κυρίως πλήττει τους αδύνατους και τα χαμηλά εισοδηματικά στρώματα.
Δεν γίνεται κάποιοι «εκλεκτοί» να παίζουν συνέχεια το ρόλο της εκτελεστικής εξουσίας και οι υπόλοιποι να «παίζουν» τους διαμαρτυρόμενους. Η δημοκρατία, ο κοινοβουλευτισμός, οι πυλώνες του πολιτεύματος πρέπει να προστατευτούν. Και αυτό μπορούν να το καταφέρουν μόνο οι πολίτες που δημιουργικά θα ασχοληθούν με την πολιτική σε κάθε επίπεδο.
Βασίλειος Μπαλάφας
vasileios[at]balafas.gr
vbalafas.blogspot.gr
